Câu 5: Vai trò và ý nghĩa của Glucid trong dinh dưỡng?

Glucid được phân bố rộng rãi trong tự nhiên đồng thời là thành phần dinh dưỡng chủ yếu của cơ thể. Những loại G trong đời sống hàng ngày là fluctoza trong hoa quả, lactose trong sữa, glucose trong nho, saccarose trong đường mía, tinh bột trong ngũ cốc...Về mặt kinh tế, G là chất dinh dưỡng tương đối rẻ tiền so với các loại khác. Về mặt sinh lý, sự tiêu hóa và hấp thụ G rất dễ dàng, quá trình chuyển hóa diễn ra nhanh chóng và không gây trở ngại gì cho thận, gan. Sản phẩm chuyển hóa cuối cùng là CO2 và H2O, phần lớn được đào thải qua nước tiểu, phổi và da.

G có vai trò và ý nghĩa hết sức quan trọng trong dinh dưỡng và đối với cơ thể:

• Trước hết nói đến vai trò cung cấp năng lượng, nó cung cấp 2/3 tổng năng lượng cần thiết cho cơ thể do đó trong khẩu phần ăn nó chiếm 60-65%. G máu là nguồn cung cấp năng lượng trực tiếp cho cơ thểm chúng rất cần thiết cho hoạt động của cơ đặc biệt là cơ tim. Lượng đường máu tương đối hằng định dao động từ 80-120mg% - đó là điều kiện cần thiết đảm bảo cho hoạt động bình thường của các tổ chức, đặc biệt là tổ chức não. Khi đường máu giảm gây ảnh hưởng sâu sắc đến hoạt động của cơ thể: giảm thân nhiệt, nhược cơ, mệt lả, toát mồ hôi lạnh, hoa mặt chóng mặt và có thể dẫn đến co giật, hôn mê. Từ đó làm cho khả lao động giảm rõ rệt hoặc không còn nữa. Trong cơ thể lượng glycogen dự trữ có khoảng 400g, đảm bảo cung cấp 60% năng lượng trong ngày vì vậy phải bổ sung G hằng ngày. Thiếu G, năng lượng do G cung cấp không đủ, cơ thể phải huy động L, P để bù đắp năng lượng.

• Thứ 2 là vai trò nuôi dưỡng tế bào thần kinh, đặc biệt là thần kinh trung ương vì tổ chức thần kinh có khả năng dự trữ G rất kém. Sự nuôi dưỡng chủ yếu là nhờ G máu mang đến nên trường hợp thiếu G sẽ gây trở ngại cho hoạt động thần kinh.

• Thứ 3 là tác dụng giải độc cơ thể: trong các trường hợp bị nhiễm 1 số hóa chất như CCl4, rượu, HCN... thì G lại đóng vai trò là chất giải độc. Do đó khi lượng G trong máu giảm thấp thì tác dụng giải độc rất kém.

• Thứ 4 là tác dụng kích thích nhu động ruột: cenlulose trong thức ăn nguồn gốc thực vật mặc dù không có giá trị dinh dưỡng do trong cơ thể người không có enzym phân giải nhưng nó có tác dụng kích thích co bóp dạ dày, tăng cường nhu động ruột, kích thích các tuyến tiêu hóa và bài tiết.

• Thứ 5 là vai trò tạo hình: trong thành phần tế bào có khoảng 10% là G gồm polysaccharide, glycolipid và glucoprotein. Glycogen là thành phần cấu tạo của gan và cơ. Galactose có trong thành phần xerebrozid của tổ chức thần kinh. Glucoprotein và Mucopolysaccharide là thành phần của màng nhầy ống tiêu hóa và tổ chức liên kết. G còn là thành phần cấu tạo một số chất đặc biệt như pentose trong acid nhân...