Sự ra đời của thị trường chứng khoán Việt Nam

Vào những năm 1995-1996, sau gần một thập niên đổi mới, kinh tế Việt Nam đã có

những chuyển biến rõ rệt. Tuy nhiên, với mô hình doanh nghiệp nhà nước đã bộc lộ

những bất cập. Nhiều doanh nghiệp nhà nước rơi vào tình trạng thua lỗ cần phải sắp xếp

đổi mới. Ở thời điểm này vẫn còn rất nhiều quan điểm không đồng ý về vấn đề tư nhân

hoá, cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước - thành phần kinh tế chủ đạo trong nền kinh

tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Nhưng trước yêu cầu đổi mới cho phát triển

kinh tế, thực hiện chiến lược công nghiệp hoá, hiện đại hoá, chủ trương cổ phần hoá đã

được đưa ra với văn bản pháp quy đầu tiên đó là nghị định 28/CP ngày 07/05/1996 của

Chính phủ về việc chuyển một số doanh nghiệp nhà nước thành công ty cổ phần. Sau gần

hai năm thực hiện chỉ có hơn 10 doanh nghiệp được cổ phần hoá. Để thúc đẩy tiến trình

này, ngày 29/06/1998, Chính phủ ban hành Nghị định số 44/1998/NĐ-CP thay thế Nghị

định 28/CP với mục tiêu trong vòng từ 5 -10 năm sẽ cổ phần phần lớn các doanh nghiệp

nhà nước hoạt động trong những ngành nghề không phải là ngành kinh tế trọng điểm.

Cùng chung nỗ lực này, ý tưởng hình thành một thị trường chứng khoán sẽ tạo ra môi

trường thuận lợi giúp cho quá trình cổ phần hoá được nhanh hơn.

Mặt khác, trong giai đoạn này, nhu cầu vốn cho phát triển kinh tế xã hội Việt Nam rất

lớn. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân hàng năm từ 7-7.5% để đến năm

2020, GDP tăng gấp 4 lần năm 1990, Việt Nam cơ bản trở thành một nước công nghiệp

hoá thì mức đầu tư hàng năm phải chiếm từ 30-40%GDP. Ở thời điểm này, hệ thống ngân

hàng vừa trải qua cú sốc năm 1989 và mới bắt đầu chuyển sang kinh tế thị trường, nên

chưa phát huy được vai trò. Tín dụng cung ứng cho nền kinh tế của hệ thống ngân hàng

chỉ chiếm trên 10%. Trước yêu cầu huy động vốn cho đầu tư phát triển cần có một kênh

huy động vốn mới.

Từ hai lý do trên dẫn đến ý tưởng hình thành thị trường chứng khoán với mục tiêu cơ bản

là thúc đẩy quá trình cổ phần hoá và tạo thêm một kênh huy động vốn mới cho nền kinh

tế. Ngày 28/11/1996, Chính phủ ban hành Nghị định 75/CP về việc thành lập ủy ban

chứng khoán. Ngày 14/07/1998, Chính phủ ban hành Nghị định số 48/1998/NĐ-CP về

chứng khoán và thị trường chứng khoán. Sau gần 5 năm triển khai với nhiều lần trì hoãn,

ngày 20/07/2000, thị trường chứng khoán Việt Nam chính thức ra đời với trung tâm giao

dịch chứng khoán đặt tại TP Hồ Chí Minh.