Câu 6: Vai trò, hạn chế và xu hướng vận động của CNTB.

* Vai trò:

-  Sự  ra đời của CNTB đã giải phóng loài người khỏi đêm trường trung cổ  của xã hội phong kiến,đoạn tuyệt với nền ktế  tự  nhiên,tự  túc,tự  cấp chuyển sang phát triển ktế  hàng hóa TBCN, chuyển sx nhỏ thành sx lớn hiện đại, tăng năng suất lao động, tạo ra khối lượng của cải vật chất khổng lồ.

-  Làm cho llsx phát triển mạnh mẽ  với trình độ  kỹ thuật và CN  ngày càng cao: từ kĩ thuật thủ công lên kĩ thuật cơ khí, và ngày nay các nước TBCN cũng đang là những quốc gia đi đầu trong việc tự động hóa, tin học hóa và công nghệ hiện đại. Cùng với sự phát triển của kỹ thuật và công nghệ là quá trình giải phóng sức lđ, nâng cao hiệu quả khám phá và chinh phục thiên nhiên của con người.

-  Thực hiện xã hội hóa sx: CNTB đã thúc đẩy nền SX hành hóa phát triển mạnh và đạt tới mức điển hình nhất trong lịch sử.cùng với nó là quá trình xã hội hóa SX cả chiều sâu và chiều rộng. Đó là sự phát triển của phân công lao động xh, sx tập trung với qui mô hợp lý, chuyên môn hóa sx và hợp tác lđ sâu sắc, mối quan hệ k tế giữa các đơn vị, các ngành, các lĩnh vực ngày càng chặt chẽ, … làm cho các quá trình sx phân tán đc liên kết lại và phụ thuộc lẫn nhau thành một hệ thống, thành một quá trình sx xhoi.

- CNTB thông wa cuộc cm công nghiệp đã lần đầu tiên biết tổ chức lao động theo kiểu công xưởng và do đó xd được tác phong cho người lao động, làm thay đổi nề nếp, thói quen ò người lđ sx nhỏ trong xh pk.

- ( CNTB lần đầu tiên trong ls đã thiết lập nền dân chủ tư sản, nền dân chủ này tuy chưa phải là hoàn hảo, song so vs thể chế ctri tring các xã hội phong kiến, nô lệ … vẫn tiến bộ hơn rất nhiều bởi vì nó được …)Xd trên cơ sở thừa nhận quyền tự do thân thể của cá nhân.

* Hạn chế:

-  Quá trình tích lũy tiền tệ  nhờ  vào vào những biện phát ăn cướp, tước đoạt đối với những người SX hành  hóa nhỏ,nông dân tự  do.trao đổi không ngang giá qua đó mà thực hiện bóc lột,nô dịch với nhũng nước nghèo lạc hậu.

-  Cơ sở cho sự tồn tại và pt của cntb là qhe bóc lột của các nhà TB đối vs công nhân làm thuê. Chừng nào CNTB còn tồn tại thì chừng đó quan hệ bóc lột còn tồn tại và sự bất bình đẳng, phân hóa xã hội là điều không tránh khỏi.

-  Các cuộc chiến tranh mục đích giành lấy  thị  trường,thuộc địa và khu vực ảnh hưởng đã để lại cho loài người những hậu quả nặng nề: hàng triệu người vô tội bị giết hại, SX bị phá hủy, tốc độ pt ktế thế giới bị lùi lại hàng chục năm.

- CNTB sẽ phải chịu trách nhiệm chính trong việc tạo ra hố ngăn cách giữa các nước giàu và các nước nghèo trên thế giới ( tk 18 là 2.5 lần, hiện nay chênh lệch 250 lần).

Các cường quốc tư bản độc quyền hàng mấy thế kỉ nay đã vơ vét tài nguyên, bóc lột công nhân các nước nghèo và tìm cách khống chế họ trong vòng phụ thuộc thông qua các con đg xuất khẩu tư bản, viện trơ, cho vay,…

* Xu hướng vận động: CNTB càng phát triển tính chất và trình độ  xã hội hóa của lực lượng SX ngày càng  cao thì quan hệ  tư nhân TBCN về  tư  liệu SX ngày càng trở  nên chật hẹp so với nội dung vật chất ngày càng lớn lên của nó. CNTB ngày nay đã có điều chỉnh nhất định trong quan hệ sở hữu, quản lý và phân phối, và ở một chừng mực nhất định thì sự điều chỉnh đó cũng đã phần nào làm giảm bớt tính gay gắt của những mâu thuẫn trong lòng CNTB. Song tất cả những điều chỉnh ấy vãn không vượt qua khỏi khuôn khổ  của sở  hữu tư nhân TBCN. Vì vậy, mâu thuẫn vẫn không bị thủ tiêu. Theo sự phân tích của MÁC và Leenin, đến một chừng mực nhất định thìquan hệ  sở  hữu tư nhân TBCN  sẽ  bị  phá vỡ  và thay vào một quan hệ  sở  hữu mới - sở  hữu xã hội về tư liệu SX đc xác lập để đáp ứng yêu cầu phát triển của lực lượng SX.