Môi giới bảo hiểm

1. Môi giới bảo hiểm ra đời là một tất yếu vì:

Hiện nay, công việc khai thác bảo hiểm có nhiều kênh, nhưng chủ yếu là kênh khai thác qua đại lý bảo hiểm.Cho dù khai thác bằng các kênh khác nhau, bằng hình thức nào chăng nữa thì người cung cấp dịch vụ phải nắm vững chuyên môn để có thể tư vấn, giải thích cho khách hàng.

Thị trường bảo hiểm Việt Nam đang phát triển mạnh, số lượng hợp đồng ngày càng tăng và cũng xuất hiện nhiều vụ kiện tụng trong giao dịch bảo hiểm. Những vụ kiện xảy ra xuất phát từ sự không hiểu rõ về sản phẩm, dịch vụ và có liên quan phần nào đến người tư vấn.

Bảo hiểm là một lĩnh vực tài chính, một lĩnh vực đòi hỏi chuyên môn sâu. Việc cạnh tranh trên thị trường bảo hiểm tác động rất lớn đến sự phát triển của dịch vụ tài chính - ngân hàng - bảo hiểm nhưng đằng sau đó là những vấn đề phát sinh, để có thể chiếm lĩnh thị trường, các công ty bảo hiểm tuyển người tư vấn ồ ạt, đào tạo chuyên môn ngắn hạn. Do đó chất lượng không đáp ứng được đòi hỏi khắt khe của khách hàng.

Khác với nhũng hàng hoá cụ thể, sản phẩm bảo hiểm là sự đảm bảo cho những rủi ro được dự đoán về sau này, sản phẩm bảo hiểm có đặc trưng là không thể cảm nhận được. Do đó người yêu cầu bảo hiểm thường không hiểu rõ về lợi và hại, cái hay và dở của sản phẩm bảo hiểm. Khi đó, sự xuất hiện của những nhà môi giới bảo hiểm có những tác động tích cực trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm để giúp tránh xảy ra những tình trạng bất lợi cho người tham gia bảo hiểm.

2. Đặc điểm môi giới bảo hiểm:

Người môi giới bảo hiểm là những người trung gian môi giới vì lợi ích của người yêu cầu bảo hiểm, nhằm mục đích phục vụ việc ký kết hợp đồng giữa người yêu cầu bảo hiểm và nhà bảo hiểm, sau đó được hưởng hoa hồng theo quy định của pháp luật.

Theo điều 90, luật kinh doanh bảo hiểm Việt Nam, quy định nội dung hoạt động của môi giới bảo hiểm gồm:

- Cung cấp thông tin về loại hình bảo hiểm, điều kiện, điều khoản, phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm cho bên mua bảo hiểm;

- Tư vấn cho bên mua bảo hiểm trong việc đánh giá rủi ro, lựa chọn loại hình bảo hiểm, điều kiện, điều khoản, biểu phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm;

- Đàm phán, thu xếp giao kết hợp đồng bảo hiểm giữa doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm;

- Thực hiện các công việc khác có liên quan đến việc thực hiện hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của bên mua bảo hiểm.

Môi giới bảo hiểm là ai? MGBH là người đại diện cho lợi ích người được bảo hiểm, là một tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn cho người yêu cầu bảo hiểm về các mặt đề phòng, hạn chế tổn thất hoặc đánh giá rủi ro, sắp xếp phương án bảo hiểm, làm thủ tục tham gia bảo hiểm, thay mặt người tham gia bảo hiểm hay người hưởng quyền lợi bảo hiểm để tiến hành giám định, đòi bồi thường sau khi xảy ra rủi ro.

Vì sao phải cần môi giới bảo hiểm?

- Một là, vì tính khó hiểu của hợp đồng bảo hiểm.(*)

- Hai là, hợp đồng bảo hiểm được công ty quy định trước.

Do đó, người môi giới bảo hiểm phải là chuyên gia về lĩnh vực bảo hiểm, được đào tạo về chuyên môn, họ sẽ dựa trên kiến thức này để nắm vững, thông thạo về điều khoản, thủ tục giải quyết và hiểu rõ về uy tín, thực lực của công ty để có thể tư vấn cho khách hàng một cách chính xác nhất.

Vì sao doanh nghiệp MGBH phải mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp?

Theo điều 91 và 92 của luật kinh doanh bảo hiểm Việt Nam quy định rất rõ về quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm. Theo đó, doanh nghiệp MGBH có nghĩa vụ như sau:

- Thực hiện việc môi giới trung thực;

- Không được tiết lộ, cung cấp thông tin làm thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của bên mua bảo hiểm;

- Bồi thường thiệt hại cho bên mua bảo hiểm do hoạt động môi giới bảo hiểm gây ra;

Vì những sai sót trong quá trình thực hiện nghiệp vụ bảo hiểm, họ phải chịu trách nhiệm bồi thường với những rủi ro khá lớn. Các nước trên thế giới đều bắt buộc người MGBH phải mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với trách nhiệm về thiệt hại nghề nghiệp mà họ có thể gây ra để cho người MGBH được đảm bảo về trách nhiệm bồi thường dân sự trong trường hợp họ có sai sót về nghiệp vụ.

3. Tác dụng của môi giới bảo hiểm:

- Một là, thúc đẩy giao dịch công bằng và cạnh tranh có trật tự trên thị trường bảo hiểm;

- Hai là, giảm bớt những tranh chấp về bảo hiểm, ngăn chặn những hoạt động kinh doanh vi phạm pháp luật;

Trong những năm gần đây, thị trường bảo hiểm Việt Nam phát triển rất nhanh, năm 2003 chỉ tính riêng số lượng đại lý bảo hiểm nhân thọ đã hơn 95000 người và tổng số hợp đồng bảo hiểm nhân thọ hơn 5,7 triệu hợp đồng. Việc các công ty bảo hiểm cạnh tranh nhau cũng là điều dễ hiểu, bởi vì họ muốn giành thị phần, nhưng với tốc độ phát triển và do yêu cầu khắt khe của các công ty đòi hỏi lực lượng đại lý phải làm việc rất nhiều nếu muốn tồn tại. Do đó có sự canh tranh giữa nhân viên đại lý với nhau trong việc tìm kiếm khách hàng, dẫn đến tình trạng dấu giếm, gian lận, lừa dối khách hàng, cố ý khai báo không đúng sự thật, tư vấn không đầy đủ những điều khoản, rủi ro của bảo hiểm... làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới uy tín của công ty và sự phát triển của ngành bảo hiểm.

- Ba là, thúc đẩy sự phát triển và đẩy mạnh sự phát triển thị trường bảo hiểm;

Dựa trên những lợi thế về kiến thức chuyên môn, am hiểu thị trường, người MGBH sẽ biết lựa chọn những phương án bảo hiểm, công ty bảo hiểm có uy tín tốt, thực lực và phục vụ nhanh chóng, đồng thời sử dụng kỹ thuật phân tích sẽ tư vấn những dịch vụ tốt nhất cho khách hàng có sản phẩm tốt và phí đóng thích hợp. Một mặt, qua tiếp xúc khách hàng, điều tra thị trường, người MGBH sẽ phản ánh với công ty bảo hiểm để có những điều chỉnh nhằm thúc đẩy thị trường.

- Bốn là, thu hút vốn đầu tư của nước ngoài;

Ở nước ngoài, nghề môi giới bảo hiểm tương đối phát triển, các thương nhân thường có tập quán là dựa vào môi giới bảo hiểm để giúp họ tìm nhà bảo hiểm, sắp xếp các dự án và làm thủ tục giải quyết bồi thường. Nếu trong thị trường còn thiếu người môi giới bảo hiểm cung cấp các dịch vụ quản lý rủi ro, không đáp ứng được nhu cầu giảm bớt rủi ro đầu tư của thương nhân nước ngoài, thì niềm tin đầu tư sẽ bị giảm đi.

4. Những tồn tại trong quan hệ của môi giới bảo hiểm:

Trong quan hệ giao dịch giữa người MGBH và người yêu cầu bảo hiểm có những vấn đề nảy sinh xuất phát từ mặt lợi ích cá nhân của mình, cố gắng đạt năng suất cao.

Đối với người yêu cầu bảo hiểm:

Người yêu cầu bảo hiểm mong rằng nhà môi giới bảo hiểm có chất lượng chuyên môn cao, làm việc tích cực, cung cấp các dịch vụ cần thiết như tư vấn một cách đáng tin cậy và khoa học đúng với tình hình của người yêu cầu bảo hiểm và dịch vụ giải quyết bồi thường.

Đối với nhà môi giới bảo hiểm:

Nhà môi giới bảo hiểm mong rằng chỉ phải làm việc ít nhưng muốn được số tiền hoa hồng lớn.Vì muốn được nhiều tiền hoa hồng, nhà môi giới bảo hiểm sẽ yêu cầu bảo hiểm tại công ty bảo hiểm có tỷ lệ phí bảo hiểm cao nhưng mức đảm bảo thấp, nên đã làm tổn hại đến lợi ích của người tham gia bảo hiểm.

Người yêu cầu bảo hiểm không theo dõi được hoạt động của người MGBH, họ chỉ biết được kết quả, trong khi thị trường bảo hiểm thì luôn thay đổi phức tạp. Tuỳ theo trường hợp mà nhà môi giới tuỳ cơ ứng biến làm ảnh hưởng đến kết quả nên người yêu cầu bảo hiểm không thể xác định được nhà môi giới bảo hiểm có thật lòng hay không.

Phạm vi hoạt động của môi giới bảo hiểm.

Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm Việt Nam được hoạt động trong các lĩnh vực quy định tại Điều 90 Luật Kinh doanh bảo hiểm, gồm: cung cấp thông tin về loại hình bảo hiểm, điều kiện, điều khoản, phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm; tư vấn cho bên mua bảo hiểm trong việc đánh giá rủi ro, lựa chọn loại hình bảo hiểm, điều kiện, điều khoản, biểu phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm; đàm phán, thu xếp giao kết hợp đồng bảo hiểm giữa doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm; thực hiện các công việc khác có liên quan đến việc thực hiện hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của bên mua bảo hiểm.

Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm có vốn đầu tư nước ngoài được phép đặt văn phòng đại diện tại Việt Nam theo quy định tại khoản 2 Điều 105 Luật Kinh doanh bảo hiểm. Tuy nhiên, doanh nghiệp này không được kinh doanh bảo hiểm tại Việt Nam. Để được cấp giấy phép đặt văn phòng đại diện, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm nước ngoài phải hoạt động 5 năm trở lên và có quan hệ hợp tác với cơ quan, tổ chức Việt Nam.