Tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại

1.QuátrìnhnhậnthứccủaHồChíMinhvềmốiquanhệgiữasứcmạnhdântộcvớisứcmạnhthờiđại

HồChíMinhcóniềmtinvữngchắcvàosứcmạnhdântộc.Đólàchủnghĩayêu nướcnồngnàn,làtinhthầnđoànkết,ýchíđấutranhanhdũng,bấtkhuấtchođộclập, tự do, ý thứctự lập, tự cường,...

Đểpháttriển,xãhộicầntớinhiềuhoạtđộng,nhiềunguồnđộnglựckhácnhau, nhưchínhtrị,kinhtế,vănhóa,khoahọccôngnghệ,tinhthần,tìnhcảm,...vàmỗiloại

1.  Sđd, t.3, tr. 139.

51

hoạtđộngcóvaitrò,vịtríriêngđốivớisựpháttriểnxãhội.Hoạtđộngchínhtrịcómục tiêucơbảnlànhằmđoạtlấyquyềnlựcchínhtrị,sửdụngquyềnlựcchínhtrịphụcvụ chosựtồntạivàpháttriểncủaconngười,giaicấp,cộngđồng,quốcgia.Nhucầu,lợi íchchínhtrịcủaconngười,cộngđồng,quốcgia,nhânloạivàsựkhátkhaonhucầu,lợi íchđóchínhlàđộngcơthúcđẩycáchoạtđộngchínhtrịcủaconngười,giaicấp,dân tộc, quốc gia và nhân loại.

Khát vọngđộclậpdântộcvàchủnghĩaxãhộiđãthôithúcHồChíMinhhysinh cảcuộcđờimìnhđểthựchiện,cũnglàlýdohysinhcủabaothếhệngườiViệtNam hômquavàhômnay.KhátvọngđóchínhlàsứcmạnhmàHồChíMinhýthứcđượcvà rasứcgiáodụccánbộ,đảngviênvàtoàndântaquántriệt,giữgìnvàpháthuy,biến thành hiệnthực.

NhậnthứccủaHồChíMinhvềsứcmạnhthờiđạiđượchìnhthànhtừngbước,từ

cảmtính đến lý tính, thông qua hoạtđộng thực tiễn mà tổngkết thành lý luận.

Rađitìmđườngcứunướctrongtưcáchngườilaođộng,hòamìnhtrongmôitr- ườnghoạtđộngcủagiaicấpcôngnhân,HồChíMinhđãchứngkiếncuộcsốngkhổcực củanhândâncácnướcthuộcđịa,đãpháthiệnramốitươngđồnggiữacácdântộcbịáp bức:"Dùmàudacókhácnhau,trênđờinàychỉcóhaigiốngngười:giốngngườibóclột vàgiốngngườibịbóclột"1.Ngườichorằngtronghaihạngngườiđó,chỉcóhạngngười nghèo,bịbóclộtlàcótìnhhữuáigiaicấpthựcsự.Đólàcơsởđầutiênđểhìnhthành

nhậnthức:muốngiảiphóngdântộcmìnhcầnthiếtphảiđoànkếtvớicácdântộckhác cùngchungcảnhngộ.Nhữngnăm1917-1919,khisốngvớinhữngngườilaođộngở Pari,HồChíMinhphânbiệtđượchailoại:ngườiPhápvôsảnvàngườiPhápthựcdân, trongđóchỉcóbọnthựcdânlàkẻthù,cònnhữngngườivôsảnlàbạncủanhândân ViệtNam,họđềulàanhemcùngmộtgiaicấpvàkhitớilúcphảichiếnđấu,thìcảhai bênđềuphảicùngđánh bọnchủchungcủamình,chứanhemkhôngnênđánhlẫnnhau. Đólàcơsởhìnhthànhnhậnthứcvềsựkếthợpchủnghĩayêunướcchânchínhvớichủ nghĩa quốc tế vô sản của Hồ Chí Minh.

SaukhitiếpthutưtưởngcủaV.I.LênintrongSơthảolầnthứnhấtnhữngluận cươngvềvấnđềdântộcvàvấnđềthuộcđịa,HồChíMinhcàngýthứcđượcmốiquan hệmậtthiếtgiữacáchmạnggiảiphóngdântộcvàcáchmạngvôsảntrongthờiđạiđế quốcchủnghĩa,nênđãcoicáchmạngViệtNamlàmộtbộphậncủacáchmạngvôsản thếgiới.Đểchiếnthắngkẻthù,cáchmạngViệtNamphảidựavàosứcmạnhbêntrong, đồngthờiphảitranhthủsựđồngtình,giúpđỡcủaquốctế.HồChíMinhkêugọihãyvì nềnhòabìnhthếgiới,vìtựdovàấmno,nhữngngườibịbóclộtthuộcmọichủngtộc cần đoàn kếtlại và chống bọn áp bức.

Nhưvậy,quakhảosátthựctế,từkinhnghiệmbảnthân,HồChíMinhđãnhận thứcđượcrằng:chủnghĩađếquốclàmộtlựclượngphảnđộngquốctế,làkẻthùchung củanhândânlaođộngởcảchínhquốcvàthuộcđịa.Muốnđánhthắngchúng,phải

1.  Sđd, t.1, tr. 266.

52

thựchiệnkhốiliênminhchiếnđấugiữalaođộngởcácthuộcđịavớinhauvàgiữalao độngởthuộcđịavớivôsảnởchínhquốc;nếutáchriêngmỗilựclượngthìkhôngthể nàothắnglợiđược.ĐiểmvượtlêncủaHồChíMinhsovớicáclãnhtụyêunướcvàchí sĩcáchmạngđầuthếkỷXXchínhlàởđó,nónângcaonhậnthứccủaNgườivềsức mạnh thời đại.

HồChíMinhchorằng,sựkếthợpsứcmạnhdântộcvớisứcmạnhthờiđạichính làkếthợpchủnghĩayêunướcchânchínhvớichủnghĩaquốctếvôsản,làphảixây dựngđượckhốiliênminhchiếnđấugiữavôsảnởchínhquốcvớilaođộngởthuộcđịa, nhằmcùngmộtlúctiếncôngchủnghĩađếquốcởcảhaiđầu.Vìvậy,HồChíMinhđã viếtnhiềubàitrênbáoNgườicùngkhổ(LeParia)vàbáoNhânđạo(L'Humanité)để truyềnbátư tưởngcủamìnhtronggiaicấpvôsảnvànhândânlaođộngkháccảởchính quốcvàcảthuộcđịa.NgườiđãtranhthủdiễnđàncácđạihộicủaĐảngXãhội,Đảng CộngsảnPháp,diễnđàncáccâulạcbộđể"thứctỉnh"nhữngngườianhemởphương Tâyvềnhiệmvụphảigiúpđỡmộtcáchtíchcựcnhấtphongtràogiảiphóngdântộcở cácnướcthuộcđịa;phảicoicáchmạnggiảiphóngdântộcởthuộcđịalà"mộttrong những cái cánh của cách mạng vô sản".

Từtuyêntruyềnđếntổchức,NgườithamgiathànhlậpHộiLiênhiệpthuộcđịaở Pháp,thamgiaxuấtbảntờbáoNgườicùngkhổ(LeParia)-cơquanngônluậncủaHội liênhiệpthuộcđịa.SaukhiđếnQuảngChâu(TrungQuốc),Ngườitíchcựcthamgia vàoviệcthànhlậpHộiLiênhiệpcácdântộcbịápbứcáĐông,sátcánhchiếnđấubên cạnh những người cộngsản và nhân dân Trung Quốc, coi "giúpbạn là tự giúp mình".

SauChiếntranhthếgiớithứhai,sựhìnhthành,tồntạivàpháttriểncủahệthống xãhộichủnghĩathếgiớiđãtrởthànhmộtnhântốlàmnênsứcmạnhthờiđại.Cácn- ướcxãhộichủnghĩađãcóvaitròtolớntrongviệcủnghộvàgiúpđỡphongtràogiải phóngdântộcvàphongtràođấutranhcáchmạngcủagiaicấpcôngnhân,củanhândân thếgiớivìhoàbình,độclậpdântộc,dânchủvàtiếnbộxãhội.Ngượclại,phongtrào giảiphóngdântộccùngvớiphongtràođấutranhcủagiaicấpcôngnhânvànhândân laođộngtrongcácnướctưbảnđãgópphầnlàmsuyyếuchủnghĩađếquốc,cũngtứclà gópphầntíchcựcvàoviệcbảovệcácnướcxãhộichủnghĩa.ĐốivớicáchmạngViệt Nam,HồChíMinhchủtrươngpháthuysứcmạnhthờiđạilàhuyđộngsứcmạnhcủa các trào lưu cách mạng trên thế giớiphục vụ cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

CũngtừsauChiếntranhthếgiớithứhai,cuộccáchmạngkhoahọcvàkỹthuật ngàycàngpháttriểnmạnhmẽ,trởthànhmộtnhântốlàmnênsứcmạnhthờiđại.Hồ ChíMinhchỉrõ:"Thếgiớingàynayđangtiếnnhữngbướckhổnglồvềmặtkiếnthức củaconngười.Khoahọctựnhiêncũngnhưkhoahọcxãhộikhôngngừngmởrộngra nhữngchântrờimới,conngườingàycànglàmchủđượcthiênnhiên,cũngnhưlàmchủ

đượcvậnmệnhcủaxãhộivàcủabảnthânmình"1.Ngườinhắcnhởcácthếhệthanh

niênphảirasứchọctậpđểchiếmlĩnhđượcnhữngđỉnhcaocủakhoahọc,tậndụngsức mạnhmớicủathờiđạiđểnhânlênsứcmạnhcủadântộc.Ngườichorằngviệchọc

1.  Sđd, t.9, tr. 355.

53

tậptốtcủathếhệtrẻsẽlàđiềukiệnđểnonsôngViệtNamcóthểsánhvaiđượcvới các cường quốc nămchâu.

Từthựctếtrên,cóthểnói,khiđếnvớichủnghĩaMác-Lênin,tìmthấyconđ- ườnggiảiphóngdântộccủaViệtNamconđườngcáchmạngvôsản,cũngcónghĩalà HồChíMinhđãtìmđượcsứcmạnhchocáchmạngViệtNam,đólàkếthợpsứcmạnh dântộcvớisứcmạnhthờiđại.CàngvềsauNgườicàngnhậnthứcđượchoànchỉnhtầm quantrọngvànộidungcủaviệckếthợpsứcmạnhđó,coiđólànhântốcựckỳquan trọng bảo đảm thắng lợi cho cách mạng Việt Nam.

2.NộidungtưtưởngHồChíMinhvề kếthợpsứcmạnhdântộcvớisứcmạnhthờiđại

a)Đặt cách mạng giải phóngdân tộc Việt Nam trong sự gắnbóvới cách mạngvô sản thếgiới

ThờiđạimàHồChíMinhsốngvàhoạtđộnglàthờiđạiđãchấmdứtsựtồntại biệtlậpgiữacácquốcgia,mởramốiquanhệquốctếngàycàngrộnglớngiữacácdân

tộc.

SựthấtbạicủacácphongtràoyêunướcchốngPhápcuốithếkỷXIX,đầuthếkỷ XXkhôngphảivìnhândântathiếuanhdũng,cáclãnhtụphongtràokémnhiệthuyết màdonhiềunguyênnhân,trongđócónguyênnhânthiếuđườnglốicáchmạngđúng đắn, phương pháp cách mạng không phù hợp với xu thế mới của thời đại.

Donhậnthứcđúngsựbiếnchuyểncủathờiđại,HồChíMinhđãsớmđếnđược vớicánhtảcủacáchmạngPháp,gặpđượcLuậncươngcủaV.I.Lênin,tánthànhQuốctế III,tìm thấyconđườnggiảiphóngdântộcViệtNam theoconđườngcáchmạngvôsản. Ngườiviết:"Thờiđạicủachủnghĩatưbảnlũngđoạncũnglàthờiđạimộtnhómnước lớndobọntưbảntàichínhcầmđầuthốngtrịcácnướcphụthuộcvànửaphụthuộc,bởi vậycôngcuộcgiảiphóngcácnướcvàcácdântộcbịápbứclàmộtbộphậnkhăngkhít củacáchmạngvôsản.Dođómàtrướchếtnảyrakhảnăngvàsựcầnthiếtphảicóliên minhchiếnđấuchặtchẽgiữacácdântộcthuộcđịavớigiaicấpvôsảncủacácnướcđế

quốc để thắng kẻ thù chung"1.

Saukhinắmđượcđặcđiểmcủathờiđạimới,HồChíMinhđãhoạtđộngkhông mệtmỏiđểgắncáchmạngViệtNamvớicáchmạngthếgiới.Ngườiđãchỉramộttrong nhữngnguyênnhângâyrasựsuyyếucủacácdântộcphươngĐông,đólàsựbiệtlập. TheoNgười,"CáchmệnhAnNamcũnglàmộtbộphậntrongcáchmệnhthếgiới.Ai làmcáchmệnhtrongthếgiớiđềulàđồngchícủadânAnNamcả"2.Dođó,cầnphải

"Làmchocácdântộcthuộcđịa, từtrướcđếnnayvẫncáchbiệtnhau,hiểubiết nhau hơn vàđoànkếtlạiđểđặtcơsởchomộtLiênminhphươngĐôngtươnglai,khốiliênminh

nàysẽ là một trong những cái cánh của cách mạng vô sản"3.

1.  Sđd, t.8, tr. 567.

2.  Sđd, t.1, tr. 301.

3.  Sđd, t.2, tr. 124.

54

Donhiềunguyênnhân,giaicấpcôngnhânởphươngTâylúcđóchưacóhiểubiết đầyđủvàchínhxácvềvấnđềthuộcđịa.MộtsốlãnhtụcơhộicủaQuốctếIIđãbênh vựcchínhsáchthuộcđịa  củachủnghĩađếquốc.V.I.Lêninđãkiênquyếtđấutranh chốnglạiquanđiểmsailầmnày.HồChíMinhđãbảovệvàpháttriểnquanđiểmcủa V.I.Lêninvềkhảnăngtolớnvàvaitròchiếnlượccủacáchmạnggiảiphóngdântộcở thuộcđịađốivớithắnglợicủacáchmạngvôsản:cáchmạngởphươngTâymuốnthắng lợithìnóphảiliênhệchặtchẽvớiphongtràogiảiphóngchốngchủnghĩađếquốcở các nước thuộcđịa và các nước bịnô dịch.

ChínhnhờnắmbắtđượcđặcđiểmvàxuthếpháttriểncủathờiđạimàHồChí Minhđãxácđịnhchínhxácđườnglốichiếnlược,sáchlượcvàphươngphápcáchmạng đúngđắnchosựnghiệpcứunước,giảiphóngdântộcViệtNamtheoconđườngcủa cáchmạngvôsản.HồChíMinhkhẳngđịnh:"CáchmạngViệtNamđitừthắnglợinày đếnthắnglợikhác,điềuđóchứngminhrằngtrongthờiđạiđếquốcchủnghĩa,ởmột nướcthuộcđịanhỏ,vớisựlãnhđạocủagiaicấpvôsảnvàđảngcủanó,dựavàoquần chúng nhân dân rộng rãi trước hết là nông dân và đoàn kết được mọi tầng lớp nhân dân yêunướctrongmặttrậnthốngnhất,vớisựđồngtìnhvàủnghộcủaphongtràocách mạngthếgiới,trướchếtlàcủaphexãhộichủnghĩahùngmạnh,nhândânnướcđó

nhất định thắng lợi"1.

b)Kết hợp chặt chẽ chủ nghĩayêu nước chânchínhvới chủ nghĩa quốc tế trong sáng

Lànhàyêunướcchânchính,HồChíMinhđãtriệtđểpháthuysứcmạnhcủachủ nghĩayêunướcvàtinhthầndântộc;đồngthờilànhàquốctếchủnghĩatrongsáng.Hồ ChíMinhđãsuốtđờiđấutranhkhôngmệtmỏiđểcủngcốvàtăngcườngtìnhđoànkết vàhữunghịgiữaViệtNamvàcácdântộckhácđangđấutranhchomụctiêuchunglà hòabình,độclậpdântộc,dânchủvàchủnghĩaxãhội.Ngườichorằng:Đảnglấytoàn bộthựctiễncủamìnhđểchứngminhrằngchủnghĩayêunướctriệtđểkhôngthểnào táchrờivớichủnghĩaquốctếvôsản.Tinhthầnyêunướcchânchínhkháchẳnvớitinh thần "vịquốc" của bọn đế quốc phảnđộng. Nó là một bộ phận của tinh thần quốc tế.

Kẻthùcủacácdântộcvàcáchmạngthếgiớihiểurõsứcmạnhcủakhốiđoànkết dântộcvàđoànkếtquốctế,vìvậy,đểápđặtvàduytrìđượcáchthốngtrịcủachúng đốivớicácthuộcđịa,chúngđãrasứcchiarẽcácdântộc,truyềnbátưtưởngcủachủ nghĩachủngtộc,khuyếnkhíchthóikỳ  thịmàuda,kíchđộngchủnghĩadântộccực đoan...HồChíMinhđãchứngkiếnsựthốinátđócủachủnghĩathựcdânkhicònở trongnướccũngnhưkhiđitìmđườngcứunước,songNgườicũngđãchứngkiếnvềsự chanhòagiữacácdântộc,cácchủngtộckhiđếnLiênXônăm1923.Ngườirấtphấn khởinhìnthấyởTrườngĐạihọcphươngĐônghìnhảnhđạiđoànkếtgiữacácdântộc

đủmàuda:

"Rằng đây bốn biển mộtnhà.