Một sớm mai nghe gió Tết đã len lén về tận ngõ. Lòng thổn thức, bùi ngùi nhớ những cái Tết đơn sơ mà ấm áp. Nhớ sao thứ mùi vị Tết của gia đình. Thứ mùi rất riêng. Rất đặc trưng và đậm đà.

Thuở ấy, vào những ngày giáp Tết, cả nhà tôi xúm xít cùng dỡ đống phân bò đã ủ, đem phơi khô, cào đánh cho tơi xốp, hoai mục. Đến ngày hẹn, ba tôi đánh xe bò chở "thành phẩm" đến tận nhà khách hàng. Còn mẹ con tôi thì hì hục xúc phân bò vào bao, đạp xe đem đi bán dạo. "Món này" vào dịp Tết được chuộng, nhà nào cũng cần dùng bón hoa, kiểng để làm đẹp không gian Tết. Số tiền thu được chẳng đáng là bao, nhưng cũng đủ để mẹ tôi đi chợ Tết. Tết với ai thơm tho, còn với ký ức tuổi thơ tôi là cái mùi hăng hắc và ngai ngái khó quên ấy.

Năm nào cũng vậy, mẹ dùng số tiền bán buôn ít ỏi để sắm sửa cho ra một cái Tết. Cọ, giấy nhám, dung dịch vecni, màu...; mẹ mua tất tần tật về để ba đánh bóng tủ thờ, làm mới bộ ván gỗ và trang trí lại cái cửa sổ đã xuống màu. Mẹ cũng không quên mua bột vôi, bánh trái, nhang đèn để tảo mộ. Quần áo mới cho chị em tôi, đồ Tết của năm trước vẫn còn để dành, vẫn còn mặc vừa. Chị em tôi hiểu được nỗi lo ngày Tết của ba mẹ nên không nỡ vòi vĩnh.

Trước ngày đưa ông Táo về trời, mẹ sẽ nấu lá me để lau rửa bộ lư đồng. Mùi chua chua của lá me cộng thêm mùi chua nồng của khạp dưa cải muối nữa thì ôi thôi, đã thấy Tết về sát bên rồi. Tết ngày ấy chỉ vỏn vẹn nhiêu đó. Nhờ bàn tay khéo vun vén của mẹ nên dẫu Tết nghèo nhưng vẫn cảm thấy ấm và đủ.

Chúng tôi lớn khôn theo từng cái Tết, nỗi lo của ba mẹ ngày thêm dày. Chúng tôi không phải buổi đi học, buổi đi chăn bò nữa. Ba cũng thôi nghề cày mướn bởi nông nghiệp đã được cơ giới hóa. Ba trở thành anh thợ quét vôi tường nhà. Cận Tết, các công trình xây cất, trang hoàng chuẩn bị đón Tết nhiều vô kể. Ba không ngày nào được nghỉ ngơi. Chị em tôi tranh nhau giặt quần áo bết dính đầy vôi của ba với mong ước Tết này được ba lì xì nhiều nhất. Từ dạo ấy, tôi biết vôi cũng có mùi, là mùi của sự vất vả và yêu thương. Vì không muốn vợ con cực nhọc mà ba gánh vác tất cả. Vì muốn nhà có cái Tết đủ đầy mà ba hít vào không biết bao nhiêu mùi vôi màu độc hại. Bởi vậy, chúng tôi nhắc nhau phải luôn nhớ mùi vôi trên bộ đồ sờn cũ và trên đôi bàn tay xương xẩu của ba.

Còn nhớ cái Tết của thập niên trước, mẹ bận chăm ngoại ở bệnh viện, ba đi theo công trình xa, nhà chỉ còn chị em chúng tôi. Tôi thèm trong cả giấc mơ cái mùi ngai ngái của phân bò ngày cũ, cả mùi dầu đánh bóng tủ thờ, mùi sơn cửa sổ và mùi chua của nước lá me, dưa cải... Chúng cứ lẩn quẩn trong tâm trí. May thay, đúng 30 Tết, ba về. Trông ba gầy hơn dưới lớp áo lốm đốm vôi. Người ba đầy mùi vôi vữa. Duy chỉ nụ cười là vẫn vậy, hiền khô. Trên tay ba là bọc hột vịt và thịt heo. Ba bảo chủ nhà thơm thảo biếu quà Tết. Lần đầu ba lúi húi kho nồi thịt thơm phức, chúng tôi sung sướng vô cùng. Chỉ có điều là nồi thịt ấy xíu chút nữa đã thành... than; cũng bởi cha con mải lo ngắm cái cửa sổ vừa sơn phết. Cái mùi khen khét ấy vậy mà dễ thương đến giờ.

Thấm thoát chúng tôi trưởng thành. Ba không thể theo nghề cũ. Cột sống ba bị chấn thương nặng phải phẫu thuật. Ước mơ xây cất và tự tay bê vôi màu ngôi nhà mới khang trang đón Tết của ba vụt bay. Tết đến Xuân về, ba ngồi ngoài hiên nhà cũ chờ mong con cháu, hít hà mùi Tết mà lòng thổn thức không yên.

Như mọi năm, mới giữa tháng Chạp, ba đã hối thúc việc đi tảo mộ. Dìu ba đi trên bờ kênh Vĩnh Tế, ngắm nhìn cánh đồng được ôm ấp bởi dòng kênh xanh mát, ký ức tuổi thơ cùng ba đi tảo mộ như rượt đuổi nhau mải miết. Mộ gia tiên nằm phía bên kia dòng kênh, đến mùa nước nổi, khu mộ đắm chìm giữa biển nước. Ba thẫn thờ nhổ đám cỏ quanh mộ nội. Rồi ba chỉ tôi cách quét vôi sao cho trơn láng. "Không biết ba còn được mấy lần quét vôi mộ nội con?". Tôi bất giác rùng mình. Mùi vôi mới nồng vào mũi, cay xè. Trời trưa gắt nắng. Ba nấn ná ngồi bên mộ nội thêm chút nữa. Mới đó mà ba tôi đã mồ côi hơn ba mươi cái Tết rồi!

Nhìn ba bước chân đi khó nhọc, tôi chạnh lòng nhớ. Những năm trẻ dại mỗi lần nhảy chân sáo theo ba đi tảo mộ, tôi thường than nhức chân và bắt ba cõng. Giờ thì tôi lại muốn được cõng ba ngược tìm về những cái Tết dậy mùi ngai ngái xưa. Nhưng dẫu đau nhức thì ba vẫn tự đi trên chính đôi chân của mình. Ba đi về phía nguồn cội.

ST.