Gió bắt đầu bớt lạnh. Những tia nắng yếu ớt chiếu xuống con đường làng. Hàng hoa dại đầu ngõ cũng bắt đầu hé những nụ đầu tiên sau giấc ngủ mùa Đông dài đằng đẵng.

Dòng người vội vã hơn ngày bình thường khi Tết đến gần, lốc lịch mỗi ngày một mỏng đi, người lo sắm Tết, người lo mưu sinh và có những người ngồi nhớ lại những kỷ niệm xưa trước làn khói bếp bay lên từ nồi bánh chưng.

Nội dắt xe lá dong từ đầu ngõ vào, dây buộc bị tuột, lá rơi ngổn ngang, tôi chạy ra đỡ nội. Mùi lá dong tươi thơm thật lạ, nửa đắng mũi nửa ngào ngạt. Nội đi rửa lá lại một lượt cho sáng bóng, những chiếc lá dài sõng soài, xanh đặc, nội bảo đó là lá già sẽ nhuộm màu rất xanh cho bánh chưng. Cái vị lá dong khó ai mà nhận ra được vì có lẽ nó đã quyện chung vào vị bánh làm nên hương vị ngày Tết, còn màu xanh của lá thì không loại nào thay được.

Bà lọ mọ đi vào bếp xem nồi đậu xanh đã chín chưa, lúc sáng bà đặt nồi rồi om để đó ra chợ, cái bếp củi khói um làm bà cay mắt, bà không thích nấu bằng bếp gas vì nó sẽ lỡ cướp mất vị ngon của bánh. Nhà không có đông người nhưng bà luôn muốn tự tay làm bánh cho dù nhiều nhà khác chọn cho mình những đồng bánh ngoài chợ mà họ đã đặt từ trước. Bà sai mấy đứa nhỏ quét sân sạch sẽ để bà chuẩn bị gói bánh, ông nội nghe vậy mà vươn mình dậy với cơn ho từ đêm qua chưa dứt.

Cơn mưa lâm thâm đêm qua cũng qua nhanh, sân đã khô ráo và sạch sẽ. Những ngày này bố mẹ còn đang bận bịu với công việc chợ búa, mưu sinh cho ngày Tết đượm đầy nên một tay bà quán xuyến tất cả. Bà trải tấm chiếu rách lỗ chỗ ra sân, và gọi ông ra gói bánh, ông rít điếu thuốc lào rồi phả ra làn khói trắng và thực hiện công việc của mình mỗi Tết. Trên mái nhà hàng xóm, chiếc loa của thôn đã hát mừng mùa Xuân đến ngay từ tờ mờ sáng làm ai nấy cũng rạo rực.

Bọn trẻ hàng xóm cứ lon ton lại gần, bánh chưa gói mà chúng cứ lấy tay bốc đậu xanh bỏ mồm. Bà mang gạo đã ngâm lại chỗ ông trên chiếc giá nan tre, tay bà bới lên những hạt gạo trắng muốt, nõn nà và căng mọng. Chiếc khuôn gỗ vẫn treo lủng lẳng trên gác bếp bởi vì nó biết ông nội đã quá thành thạo và không cần sử dụng đến nó nữa. Bàn tay ông bà đều chi chít đồi mồi, nhô lên những khớp xương đã quá mòn mõi với thời gian...

Khóm đất trước sân, cây đào năm ngoái bố mua đã nở hoa ngập tràn, hoa năm nay có chút đằm thắm hơn năm ngoái có lẽ bởi vì cây đã được ở trong đất chứ không chỉ là ở trong chậu nữa. Tối về, bố và tôi sẽ đánh cây lên đưa vào trong nhà và trang trí cho cây những ánh sáng lấp lánh cùng những phong bao lì xì xinh xắn. Con bướm nhỏ khẽ đậu trên nhành hoa, loài bướm chắc cũng biết Tết đang đến gần mà đi tìm phấn hoa đào.

Bà không biết gói bánh chưng như ông nhưng không có bà ông cũng không biết làm thế nào. Bà thái những lát thịt lợn lớn bằng nhau, miếng nào miếng nấy cũng tươi đỏ, sắp cẩn thận để cho ông gói, bọn nhỏ từ từ nhìn theo động tác gói bánh của ông tuy chậm mà dứt khoát, cái nào cái nấy cũng đều bằng nhau như những viên gạch hình vuông màu xanh ngắt. Cái Út táy máy đòi nhổ tóc bạc cho bà, nó cứ bới đầu bà đến rối tung lên nhưng cũng không nhổ được cái nào cho dù đầu bà chỉ có duy nhất tóc trắng. Bà bế nó vào lòng truyền cho nó hơi thở ấm áp khi bố mẹ nó cũng phải hết Ba Mươi Tết mới có mặt ở nhà với nó.

Loáng cái, ba mươi đồng bánh chưng đã được ông gói xong, mọi người cùng nhau sắp xếp gọn gàng vào nồi rồi cùng nhau khiêng đến bếp. Trên bếp củi đã được mồi lửa sẵn, bà hứa tối nay sẽ kể cho chúng tôi nghe tuổi thơ của bà và ông, của bố mẹ, điều làm chúng tôi rất tò mò...

Và câu chuyện đó cũng đã được gần một năm. Năm nay, không còn ai gói bánh chưng nữa vì ông bà đã ra đi mãi mãi bởi sức nặng của thời gian. Vẫn căn bếp đó, vẫn khoảng sân đó và vẫn cây đào năm nao nhưng thiếu đi hai nhân vật quan trọng. Những bài ca Tết lại vang lên từ chiếc loa của làng, cảm xúc mùa Xuân năm nay có chút gì đó phảng phất buồn trên nét mặt tôi và cái Út, nhất là con bé Út nó cứ đòi tôi phải nhóm lửa và đun bánh chưng, nhưng chỉ là đun nồi nước không thôi vì bên trong sẽ không có bánh. Tết trong tôi và bé Út đơn giản là những kỷ niệm về ông bà, về những chờ mong khi bố mẹ chưa về chợ mà có lẽ năm nào cũng sẽ lặp lại ngào ngạt vô cùng.

ST.