Khái niệm văn hóa và nền văn hoá Khái niệm: Văn hoá là toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra bằng lao động và hoạt động thực tiễn trong quá trình lịch sử của mình; biểu hiện trình độ phát triển xã hội trong từng thời kỳ lịch sử nhất định.

Văn hoá vật chất là năng lực sáng tạo của con người được thể hiện và kết tinh trong sản phẩm vật chất.  Văn hoá tinh thần là tổng thể các tư tưởng, lý luận và giá trị được sáng tạo ra trong đời sống tinh thần và hoạt động tinh thần của con người.

Nền văn hoá là biểu hiện cho toàn bộ nội dung, tính chất của văn hoá được hình thành và phát triển trên cơ sở kinh tế - chính trị của mỗi thời kỳ lịch sử, trong đó ý thức hệ của giai cấp thống trị chi phối phương hướng phát triển và quyết định hệ thống chính sách, pháp luật quản lý các hoạt động văn hoá.  b Nội dung và phương thức xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa

* Những nội dung cơ bản của nền văn hoá xã hội chủ nghĩa

Xây dựng nền văn hoá xã hội chủ nghĩa gồm các nội dung sau:

- Cần phải nâng cao dân trí, hình thành đội ngũ trí thức của xã hội mới.

+ Nâng cao dân trí là nội dung cơ bản của nền văn hóa XHCN vì chỉ khi được chuẩn bị tốt về trí tuệ và tính thần thì NDLĐ mới có ảnh hưởng tích cực đến tiến trình XD CNXH.

+ Xây dựng đội ngũ trí thức vừa là mục tiêu cấp bách, vừa lâu dài của sự nghiệp xây dựng CNXH và CNCS.

- Xây dựng con người mới phát triển toàn diện.

+ Con người là sản phẩm của lịch sử, nhưng chính con người sáng tạo ra lịch sử. Vì vậy, trong mỗi thời kỳ lịch sử nhât định cần có những mâuc con người nhất định, có năng lực đáp ứng nhu cầu của sự phát triển. + Khi GCCN trở thành giai cấp cầm quyền thì vấn đè xây dựng con người mới đáp ứng nhu cầu XD XNXH là một tất yếu. Đây là một trong những nội dung cơ bản của văn hóa vô sản, của nền văn hóa XHCN. + Con người mới XHCN là con người có tinh thân, năng lực xây dựng thành công CNXH; con ngơừi lao động mới; con người có tính thần yêu nước chân chính và tính thần quốc tế trong sáng; là con người sống có tình nghĩa cộng đồng cao.

 Xây dựng lối sống mới xã hội chủ nghĩa + Lối sống là những biểu hiện sự khác biệt giữa những cộng đồng người khác nhau; là tổng thể các hình thái hoạt động của con người, phản ánh các điều kiện vật chất, tinh thần và xã hội của con người; là sản phẩm tất yếu của một hình thái KT - XH và có tác động đến hình thái KT – XH đó. + Lối sống XHCN được xây dựng trên những điều kiện cơ bản của nó. Đó là chế độ công hữu về TLSX trong đó sở hữu toàn dân giữ vai trò chủ đạo; nguyên tắc phân phối theo lao động; quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân; hệ tư tưởng của GCCN giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tính thần của XH…

- Xây dựng gia đình văn hoá xã hội chủ nghĩa

+ Gia đình là một hình thức cộng đồng đặc biệt, ở đó con người chung sống với nhau bởi hai mối quan hệ dặc biệt là hôn nhân và huyết thống.

+ Gia đình là một giá trị văn hóa, nó có gắn bó, tương tác với văn hóa cộng đồng dân tộc, giai cấp và mỗi tầng lớp xã hội trong một thời kỳ lịch sử nhất định của mỗi quốc gia, dân tộc.

+ Cách mạng XHCN là tiền đề quan trọng để xây dựng gia đình văn hóa mới XHCN. Muốn vậy phải xây dựng được cơ sở kinh tế - xã hội của nó.

+ Gia đình văn hóa XHCN được xây dựng cùng với tiến trình phát triển của công cuộc CM XHCN trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa.

* Phương thức xây dựng nền văn hoá xã hội chủ nghĩa

- Giữ vững và tăng cường vai trò chủ đạo của hệ tư tưởng giai cấp công nhân trong đời sống tinh thần của xã hội. - Không ngừng tăng cường sự lãnh đạo của đảng cộng sản và vai trò quản lý của nhà nước xã hội chủ nghĩa đối với hoạt động văn hoá.

- Xây dựng nền văn hoá XHCN phải theo phương thức kết hợp giữa việc kế thừa những giá trị trong di sản văn hoá dân tộc với tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hoá của nhân loại.

- Tổ chức và lôi cuốn quần chúng nhân dân vào các hoạt động và sáng tạo văn hoá.