1. Mở bài:
     Dữ dội và dịu êm, văn chương như một con sóng bất ngờ ập tới, gột rửa, xoa dịu tâm hồn con người, vội đến rồi lại vội đi, tuy vậy nó vẫn để lại những “bọt tình” lắng đọng mãi trong lòng bạn đọc. Văn học bao giờ cũng tồn tại vì con người, luôn hướng tới con người. Là hiện thân của điều thiện và cái đẹp, văn chương từ bao đời nay như dòng suối mát lành nuôi dưỡng tâm hồn nhân loại. Đại văn hào H.Andersen đã từng nói rằng: “ Không có câu chuyện cổ tích nào đẹp bằng chính cuộc sống viết ra”. Hiện thực cuộc sống được xem là cái nền cho những cảm hứng nghệ thuật nảy mầm và đâm chồi. Chính vì vậy, bức tranh hiện thực cuộc sống trong tác phẩm “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc bao thế hệ. Mà tiêu biểu nhất có lẽ là dòng tâm trạng của Chí Phèo tỉnh dậy sau một cơn say dài.

2. Bắt cầu:
     Nam Cao được xem là một cây đại thụ của dòng văn học hiện thực phê phán, với những quan niệm nghệ thuật tiến bộ. Nhà văn luôn hướng tới đời sống tinh thần của con người, con người bên trong, có biệt tài phân tích, miêu tả tâm lý nhân vật. Ông thường viết về cái nhỏ nhặt, tầm thường nhưng có sức khái quát lớn và đặt ra những vấn đề mang ý nghĩa xã hội lớn lao, nêu lên những triết lý nhân sinh sâu sắc. Với giọng văn tỉnh táo sắc lạnh mà nặng trĩu suy tư, buồn thương chua chát mà đằm thắm yêu thương, ngôn từ sống động, tinh tế mà giản dị gần gũi. Nhờ thế mà nhà văn đã viết lên những trang văn chói lọi, soi sáng mọi thời đại.

3. Nghệ thuật:
     Không chỉ với cách dựng truyện độc đáo mà nghệ thuật trong tác phẩm “Chí Phèo” đã giúp cho tác phẩm khẳng định được sức hút của nó. Nhà văn đã xây dựng nên những nhân vật điển hình vừa có tính tiêu biểu vừa sống động, có cá tính độc đáo và nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật sắc sảo. Kết cấu truyện mới mẻ, tưởng như tự do nhưng lại chặt chẽ, logic. Cốt truyện và các tình huống truyện đặc sắc, hấp dẫn, nhiều biến hóa thu hút người đọc cuốn vào tác phẩm. Ngôn ngữ sống động, vừa điêu luyện lại gần gũi, tự nhiên, giọng điệu đan xen biến hóa, trần thuật linh hoạt. Chính nhờ vậy, “Chí Phèo” đã và đang sống mãi trong cuộc sống của biết bao thế hệ bạn đọc, khiến cho tác phẩm sống mãi với thời gian.

4. Kết bài:
     Nhà văn Ý Claudio Magris nói rằng:”Văn học không quan tâm đến những câu trả lời do nhà văn đem lại, mà quan tâm đến những câu hỏi do nhà văn đặt ra, và những câu hỏi này, luôn luôn rộng hơn bất kỳ một câu trả lời cặn kẽ nào”. Không chỉ có nhà văn đặt ra những câu hỏi mà ngay cả độc giả khi đọc tác phẩm cũng sẽ tự đặt ra những câu hỏi, họ sẽ tự tìm tòi, khám phá, sáng tạo để có được đáp án cho chính mình. Văn học là vậy, luôn mang đến cho con người những điều ý nghĩa nhất bởi “Văn học là nhân học”(M.Gorki), dạy con người sống, dạy con người yêu thương. Và “Chí Phèo” ắc hẳn sẽ ghi dấu lại trong lòng người đọc không chỉ bởi tính hiện thực trong tác phẩm mà đâu đó còn là những khát vọng, những ước mơ...