a. Khái niệm chủ nghĩa xã hội không tưởng:

CNXHKT là một hệ thống những quan điểm, tư tưởng về giải phóng xã hội, giải phóng con người;xây dựng một xã hội (XH) mới tốt đẹp không có áp bức,bóc lột,đảm bảo cho mọi người thực sự có cuộc sống bình đẳng,hạnh phúc,nhưng lại đưa ra con đường,biện pháp sai lầm,đólà bằng giáo dục,thuyết phục và tuyên truyền hòa bình…cho lý tưởng của họ.

    Chính sự xuất hiện chế độ tư hữu, xuất hiện giai cấp thống trị và bóc lột mà xuất hiện các phong trào và tư tưởng xã hội chủ nghĩa(XHCN).

b.Các giai đoạn phát triển của chủ nghĩa xã hội không tưởng:

  * Giai đoạn thứ nhất: Những mầm mống và  khuynh hướng tư tưởng xã hội chủ nghĩa thời kì cổ đại

  Chế độ nô lệ là bước phát triển tất yếu của lịch sử. Giai cấp quý tộc chủ nô và giai cấp nô lệ là hai giai cấp cơ bản mang tính chất đối kháng quyết liệt.

  Mâu thuẫn giai cấp và đấu tranh giai cấp là miếng đất làm nảy sinh mầm mống tư tưởng xã hội chủ nghĩa thời kì . Tư tưởng XHCN thời kì cổ đại thể hiện trong dòng” văn học chưa thành văn”. Thông qua các câu chuyện dân gian như: các chuyện thần thoại , các chuyện cổ tích, CNXHKT một mặt phản ánh những sự bất bình đẳng của đông đảo quần chúng lao động đối với các hành vi áp bức, bóc lột của giai cấp thống trị; mặt khác,nêu lên ước mơ, khát vọng của công chúng bị bóc lột,bị áp bức về một XH bình đẳng , công bằng ,bác ái,nhung rất mơ hồ vụn vặt, thậm chí muốn trở về thời đại” hoàng kim nguyên thủy”.

*Giai đoạn thứ hai: Tư tưởng XHCN từ TK XV đến cuối TK XVIII

   CNTB ra đời và sự phát triển ở 1số nước, trước hết là ở châu âu. Sự phân hóa giai cấp diễn ra mạnh mẽ và kèm theo đó là những xung đột giai cấp cũng diễn ra quyết liệt.GCTS từng bước thiết lập địa vị thống trị của mình và đã dùng nhiều thủ đoạn áp bức, bóc lột tàn bạo đối với người lao động. Trong bối cảnh lịch sử đó, đã xuất hiện những nhà CNXHKT. Thông qua các tác phẩm “văn học nhân đạo” của mình, các nhà nhân đạo thời cận đại đã lên án phê phán chế độ XH tư hữu,đòi hỏi phải thay thế chế độ XH đó bằng 1 XH mới thực sự công bằng ,bác ái.

     Giai đoạn này có rất nhiều đại biểu ưu tú, điển hình là những đại biểu sau:                                                    

+ Tômát Morơ(1478- 1535) là tác giả của tác phẩm văn học XHCNKT đầu tiên,tác phẩm” không tưởng”

+ Tômađô Campanenla (1568-1639) là tác giả tác phẩm” thành phố mặt trời”

+Grắccơ Babớp (1760- 1797) và những người bạn cùng chí hướng chiến đấu của ông, lấn đầu tiên trong lịch sử, đã nói đến vấn đề đấu tranh cho CNXH với tính cách một phong trào thực tiễn, chứ không chỉ là tư tưởng.” tuyên ngôn của những người bình dân” của chủ nghĩa Babớp được coi là một cương lĩnh hành động chưa từng có trong lịch sử trước đây của tư tưởng XHCN với những nhiệm vụ ,những biện pháp cụ thể cần thực hiện ngay  trong quá trình hành động dẫn đến XH mới công bằng.

* Giai đoạn thứ ba: CNXHKT-phê phán đầu TK XIX

Từ cuối TK XVIII đến đầu TK XIX,cuộc cách mạng công nghiệp về cơ bản hoàn thành ở nước Anh và sau đó tiếp diễn ở 1 số nước Tây Âu . Đây là giai đoạn CNTB chiến thắng chế độ phong kiến , GCTS đã bắt đầu bộc lộ bản chất cố hưũ của nó: phản động và bóc lột áp bức nhân dân lao động vì quyền lợi giai cấp của mình; Đây cũng là giai đoạn GCVS hiện đại hình thànhvà bắt đầu thức tỉnh về chính trị.

   Trong điều kiện lịch sử ấy, đã xuất hiện những đại biểu mới của CNXHKT. Đó là các nhà CNXHKT-phê phán vĩ đại: C.H.Xanh Ximông, Ph.S.Phuriê, R.Ôoen. Trong thời kì này, các tư tưởng XHCN được thể hiện như là 1 học thuyết. CNXHKT-phê phán đã tố cáo, phê phán sâu sắc XHTBCN, phủ định nó, đồng thời đề xuất con đường biện phápvà những dự đoán thiên tài về XH tương lai.

+ C.H.Xanh Ximông(1760-1825)

  C.H.Xanh Ximông xuất thân từ 1 gia đình quý tộc Pháp. Ông là 1 nhà tư tương vĩ đại, một nhà XHCNKT- phê phán nổi tiếng.

  Một trong những nội dung quan trọng trong học thuyết của C.H.Xanh Ximông lý luận về giai cấp và xung đột giai cấp. Ông có sự nhận xét khá độc đáo về cuộc CM tư sản Pháp. Tại họa của nó là ở chỗ GCTS đã thay thế GCPK và giành quyền thống trị XH, nó chưa thiết lập được 1 chế đọ phù hợp với quyền lợi” giai cấp đông đảo nhất và nghèo khổ nhất”.Ông đòi hỏi phải làm 1 cuộc CM mới vì hạnh phúc của toàn XH nhằm xóa bỏ những điều kiện bất công và phi lý,song ông lại chủ trương giai quyết bằng con dường thuằn túy hòa bình, thực hiện sự tuyên truyền để thúc đẩy các vua chúa sử dụng quyền lực mà nhân dân giao phó cho họdể thực hiện những biến đổi. Ông muốn xây dựng XH mới trên nguyên tắc điều hòa Giai cấp và không chủ trương xóa bỏ chế độ tư hữu. Nhưng với những tư tưởng bình đẳng XH, nhân đạo chủ nghĩa và nhiều dự kiến độc đáo về XH tương lai mà C.H.Xanh Ximông được thừa nhậnlà 1 nhà  XHCNKT vĩ đại

+ Ph.S.Phuriê (1772-1837)

    Ph.S.Phuriê là 1 nhà CNXHKT, 1 nhà phê phán và lên án XH tư sản1 cách xuất xắc, 1 nhà tư tưởng gần đến chủ nghĩa Mác

    Một trong những tư tưởng nổi bật của Ph.S.Phuriê là sự phê phán và lên án XH tư sản1 cách sâu sắc . Ph.S.Phuriê thẳng tay lột trần cảnh khốn cùng, sự nghèo nàn về vật chất và tinh thần của XHTS. Ông cho rằng,sự nghèo khổ sinh ra từ chính bản thân sự dồi dào , hạnh phúc của thiểu số người này gây ra sự khổ ải cho đa số người khác.Từ đó, Ph.S.Phuriê đòi hỏi phải thay thế XHTS bằng 1 XH mới cao hơn. XH mới, trong đó có sự thống nhất giữa lợi ích cá nhân với lợi ích tập thể,mỗi con người riêng biệt chỉ có thể tìm thấy điều có lợi cho hỏtong cái lợi của toàn thể mọi người,mọi người điều có quyền lao động và quyền sống.

     Ph.S.Phuriê là người đầu tiên cho rằng, trình độ giải phóng phụ nữ là mực thước tự nhiên để đo trình độ giải phóng chung. Ông quan niệm về lịch sữH phát triển qua 4 giai đoạn: mông muội , dã man , gia trưởng, văn minh

    Ph.S.Phuriê chủ trương xây dựng XH mới còn chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất. Ông  phản đối bạo lực CM, XH mới hình thành bằng thực hiện việc tuyên truyền cho người ta hiểu biết những “dục vọng” của mình.

+R. Ôoen (1771-1858)

   R. Ôoen là 1 nhà tư tưởng nổi tiếng , 1 nhà nhân đạo chủ nghĩa, 1 nhà cộng sản thực nghiệm.

   Khác với C.H.Xanh Ximông và Ph.S.Phuriê, điểm nổi bật của học thuyết Ôoen là khuynh hướng phủ nhận và lên án chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất1 cách toàn diện và sâu sắc nhất. Ông cho rằng, chế độ tư hữu đã và đang là nguyên nhân của vô số tội phạm và tai họa mà con người phải chịu đựng. Nó là nguyên nhân gây ra sự lừa đảo , gian lận, mại dâm, đói nghèo, tội lỗi , đau khổ và bao nhiêu tệ nạn XH khác. Đó là 1 XH bất chính và bất hợp lý trong thực tiễn cần xóa bỏ, thay thế bằng 1 XH hoàn mỹ- XH XHCN.

   R. Ôoen đã tiến hành thực nghiệm XH, bằng cách xây dựng các công xã lao động. Nổi bật là ở Niu La Nác (Anh) và Inđiana (Mỹ). Trong tổ chức cơ sở của XH mới, mọi thành viên sẽ sống như trong 1 gia đình. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động cuả công xã dược xây dựng trên cơ sở lao động tập thể , cộng đồng sở hữu , bình đẳng về nghĩa vụ và quyền lợi giữa tất cả các thành viên…

   Nhưng để có XH mới tốt đẹp hơn, R. Ôoen cho rằng , cần phải có sự giúp đỡ của những người lãnh đạo đất nước, những người giàu có.