Phá thai ngoài ý muốn, hay từ mà giới chuyên môn thường gọi là kết thúc thai kỳ, là sử dụng một biện pháp (có thể là thuốc hay một thủ thuật) nhằm kết thúc sớm thai kỳ, trước thời điểm mà thai nhi có thể sống sót được.

Các loại thuốc phá thai ngoài ý muốn hiện đang được sử dụng tại VN và trên thế giới

Phá thai bằng thuốc được nghiên cứu và sử dụng trên thế giới trong khoảng hơn 20 năm gần đây.

Hiện tại, thuốc được sử dụng trong phương pháp này chủ yếu gồm 2 loại: một loại là nhóm chất cạnh tranh với sự gắn kết của progesterone, loại còn lại thuộc nhóm prostaglandine.

Progesterone là một nội tiết sinh dục nữ, được tiết ra từ buồng trứng, ngay sau rụng trứng, nhằm mục đích giúp nội mạc tử cung phát triển thuận lợi cho trứng làm tổ trong buồng tử cung. Khi mang thai, buồng trứng sẽ tiếp tục tiết progesterone cho tới khi bánh nhau đủ lớn (vào khoảng 3 tháng) để tiết đầy đủ nội tiết giúp thai phát triển. Progesterone lúc này giúp niêm mạc tử cung phát triển, giúp cho sự làm tổ của trứng và giúp trứng – phôi phát triển cùng nhiều điều kiện thuận lợi khác cho việc mang thai. Khi dùng nhóm chất cạnh tranh với sự gắn kết của progesterone, progesterone của buồng trứng vẫn được tiết ra, nhưng không gắn kết được vào các cơ quan cần thiết vì các nơi để gắn kết đã được gắn với thuốc dùng. Kết quả là bánh nhau sẽ thoái hóa từ từ và thai sẽ bị sảy do không được nuôi dưỡng. Thuốc nhóm này hiện đang sử dụng là Mifepristone hay còn gọi là RU 486.

Nhóm Prostaglandine có tác dụng khởi phát sự chuyển dạ tự nhiên, thuốc làm mềm cổ tử cung, gây ra cơn gò tử cung đưa đến sự tống xuất thai; có nhiều loại, thường dùng nhất hiện nay tại Việt Nam là Misoprostol (Cytotec)

. Chỉ định và cách dùng các thuốc phá thai

Cách dùng

Các thuốc kể trên chỉ có tác dụng ngắn hạn, nghĩa là sau khi dùng để bỏ thai, có thể dễ dàng có thai lại trong vài tháng sau đó mà không sợ thuốc có tác dụng trên lần thai sau (gây hỏng thai hay dị tật thai).

Có hai cách dùng thuốc:dùng phối hợp 2 nhóm thuốc với nhau hoặc chỉ dùng riêng một nhóm prostaglandine. Mifepristone chỉ có một dạng là viên uống 200mg. Trong khi Misoprostol có nhiều cách sử dụng: uống, đặt âm đạo, đặt dưới lưỡi hay đặt cạnh má bên trong miệng với khoảng cách giữa các liều sử dụng có thể là mỗi 4 giờ, 6 giờ, 12 giờ hay mỗi ngày (trong vài ngày) với liều sử dụng khác nhau.

Chỉ định sử dụng

Phá thai ngoài ý muốn bằng thuốc tại nước ta, đầu tiên được áp dụng cho thai dưới 7 tuần tuổi, hiện nay đã được nới rộng áp dụng với thai 9 tuần tuổi và đang có định hướng áp dụng cho thai 12 tuần tuổi. Dù ở tuổi thai nào, Bộ Y tế chỉ cho phép sử dụng thuốc tại các cơ sở y tế lớn, được đào tạo bài bản về PTNK.

Mức độ thành công của phá thai bằng thuốc có thể đạt tới 90%; khi thất bại với thuốc buộc lòng phải chuyển sang dùng cách phá thai bằng thủ thuật. Khi đã lỡ dùng thuốc mà thất bại, thai phụ không nên giữ thai vì các thuốc dùng có khả năng gây ảnh hưởng cho thai.

. Lợi ích của phá thai bằng thuốc so với phá thai bằng thủ thuật

Phá thai bằng thuốc hạn chế được các bất lợi hay tai biến có thể gặp trong phá thai thủ thuật, ví dụ như tai biến sốc do thuốc gây mê, gây tê, tổn thương đường sinh dục (thủng tử cung sau nạo hút ), nhiễm trùng… Thai phụ sẽ cảm thấy tự nhiên hơn, giống như tiến trình sảy thai tự nhiên, do đó áp lực tâm lý sẽ nhẹ nhàng hơn.

. Tác dụng bất lợi của phá thai bằng thuốc

Phá thai bằng thuốc tuy nhẹ nhàng và dễ sử dụng nhưng không phải là không có những tác dụng bất lợi. Các tác dụng bất lợi có thể gặp là:

· Dị ứng với thuốc:có thể nhẹ như nổi mề đay, mẩn ngứa hoặc nặng như khó thở, choáng, tụt huyết áp.

· Không áp dụng được đối vói các thai phụ đang mắc các bệnh nội khoa quá nặng, đang tiến triển .

· Một số rất ít trường hợp có tình trạng ra máu nhiều khi vào kỳ kinh kế tiếp, đôi khi cần phải nhập viện điều trị.

Ngoài ra phá thai ngoài ý muốn bằng thuốc đòi hỏi thai phụ phải tuân thủ lịch tái khám, nhằm đảm bảo chắc chắn thai đã sảy và đã được tống xuất hoàn toàn, không có tình trạng sót thai hay sót nhau dẫn đến tình trạng ra máu dây dưa có thể làm thai phụ bị thiếu máu và nhiễm trùng.

.Những điều cần lưu ý khi áp dụng phương pháp phá thai bằng thuốc

Trước khi áp dụng phương pháp phá thai bằng thuốc , thai phụ cần được tư vấn để hiểu rõ qui trình dùng thuốc, các dấu hiệu báo động sảy thai, hiện tượng sảy thai sẽ diễn ra như thế nào và cung cấp kiến thức ngừa thai để không quá lo lắng khi có sự cố, tuân thủ tái khám theo đúng hẹn và nhất là có kế hoạch ngừa thai hiệu quả sau đó để tránh phải phá thai nhiều lần.

Chị em phụ nữ chúng ta , nhất là các bạn gái đang ở tuổi vị thành niên cần lưu ý rằng phá thai bằng thuốc là một tiến bộ y khoa, giúp giảm thiểu tai biến khi phải bỏ thai, (không để lại di chứng cho khả năng sinh sản như là phá thai thủ thuật) tuy nhiên không nên lạm dụng phương pháp này để bỏ thai thường xuyên.

Chúc bạn khỏe mạnh và sử dụng thành công phương pháp này nếu có không may bị mang thai!