Câu 11. Quan điểm của TH Mác- Lênin về nguồn gốc của ý thức? ý nghĩa PP luận? Vận dụng vào hoạt động y học?

TL:

1. Quan điểm trước Mác:

- CNDTKQ: ý thức là một lực lượng siêu nhiên

- CNDTCQ: ý thức là một hiện tượng thuần tuý chủ quan

- CNDV tầm thường: ý thức được sinh ra như gan tiết ra mật

2. CNDV biện chứng:

* Nguồn gốc tự nhiên: ý thức là 1 thuộc tính của vật chất, nhưng không phải là của mọi dạng vật chất mà chỉ là thuộc tính của một dạng vật chất có tổ chức cao là bộ óc con người.

- Bộ não người là cơ quan vật chất của ý thức, bộ óc người là sản phẩm của quá trình tiến hóa lâu dài về mặt sinh vật học, về mặt xã hội với cấu tạo vô cùng phức tạp: 14- 15 tỷ tế bào thần kinh, các tế bào có liên hệ với nhau, chia thành nhiều vùng đảm nhiệm những chức năng khác nhau: vùng vận động, cảm giác, vùng tiếng nói và chữ viết(vùng Broca)

+ Bộ não sinh ra ý thức trên cơ sở là thuộc tính phản ánh:

Phản ánh là sự tái tạo những đặc điểm của một hệ thống vật chất này ở hệ thống vật chất khác trong quá trình tác động qua lại của chúng

+ Có nhiều hình thức trình độ phản ánh: cơ- lý- hoá- sinh học- phản ánh tâm lý- phản ánh ý thức. Phản ánh ý thức là một hình thức phản ánh mới đặc trưng của một dạng vật chất cao là bộ não người, ngoài ra không có ở bất cứ loài động vật nào khác

Như vậy bộ não người và sự tác động của thế giới xung quanh vào bộ não người là nguồn gốc tự nhiên của ý thức

* Nguồn gốc xã hội: Để ý thức ra đời những tiền đề nguồn gốc tự nhiên là rất quan trọng không thể thiếu được những chưa đủ, đk quyết định cho sự ra đời của ý thức là nguồn gốc xã hội. Gồm:vai trò của lao động, ngôn ngữ và các quan hệ xã hội

- Lao động:

+ KN: Là quá trình con người tác động vào giới tự nhiên nhằm tạo ra sản phẩm phục vụ cho nhu cầu của mình

+ Vai trò: Thông qua lđ con người cải tạo TGKQ qua đó con người phản ánh được thế giới khách quan mới có ý thức.

. Lao động làm cho bộ óc và các giác quan của con người ngày càng hoàn thiện và phát triển

. Nhờ có lao động con người tác động vào TGKQ bắt TGKQ bộc lộ những thuộc tính những qui luật vận động của mình thành những hiện tượng nhất định và các hiện tượng này tác động vào bộ não con người hình thành dần những tri thức về tự nhiên và xã hội

. Lđ tạo cho con người pp tư duy khoa học

. Qua lđ cùng với lđ hình thành lên ngôn ngữ

+ Ngôn ngữ:

. Ngôn ngữ là hệ thống tín hiệu vật chất mang nội dung ý thức, không có nó ý thức không thể tồn tại và thể hiện được

. Là phương tiện giao tiếp và là công cụ của tư duy nhằm khái quát hoá trừu tượng hoá hiện thực. Nhờ ngôn ngữ con người tổng kết được thực tiễn, trao đổi thông tin, ý thức là hiện tượng xã hội do đó nếu không có ngôn ngữ là pt giao tiếp thì ý thức không thể hình thành và phát triển được

KL: nguồn gốc trực tiếp quan trọng nhất qđ sự ra đời và phát triển của ý thức là lao động, là thực tiễn xã hội. ý thức phản ánh hiện thực khách quan vào bộ óc người thông qua lao động, ngôn ngữ và các quan hệ xã hội.

3. Ý nghĩa PP luận:

- Yếu tố tự nhiên và yếu tố xã hội đều vô cùng quan trọng trong sự hình thành ý thức của mỗi người cho nên không được tuyệt đối hoá hoặc tách rời nguồn gốc nào. Đồng thời từ đó phải quan tâm bảo vệ và phát triển bộ não không để nó bị tổn thương

- Thấy rõ vai trò quyết định của yếu tố xã hội trong quá trình hình thành và phát triển ý thức nên phải tích cực hoạt động trong thực tiễn, trong hoạt động thực tiễn ngành nghề để trao đổi, bổ sung nhận thức của mình ngày càng sâu sắc hơn

- Vận dụng y học:

+ Quan tâm bảo vệ chăm sóc phát triển bộ óc

+ Khi bị tổn thương bộ óc phải chữa trị kịp thời

+ Cán bộ y tế phải tích cực hoạt động để bổ sung nâng cao kiến thức chuyên môn và xã hội