LU¬T CÜ VUA FIDE

Lu­t CÝ Vua FIDE áp dång cho mÍi cuÙc ¥u trên bàn cÝ.

Vn b£n b±ng ti¿ng Anh là vn b£n gÑc cça Lu­t CÝ Vua, °ãc thông qua t¡i HÙi nghË FIDE l§n thé 71 t¡i Itanbul (ThÕ Nh) Kó) vào tháng 11 nm 2000 và có hiÇu lñc të ngày 01 tháng 7 nm 2001.

MÞ ¦U

Lu­t cÝ Vua không bao quát t¥t c£ các tình huÑng có thà x£y ra trong quá trình ván cÝ. N¿u có mÙt tình huÑng x£y ra, nh°ng không °ãc iÁu nào trong Lu­t quy Ënh rõ ràng, thì có thà nghiên céu nhïng tình huÑng t°¡ng tñ °ãc Á c­p trong Lu­t à tìm ra mÙt gi£i pháp tho£ áng. Lu­t CÝ Vua °ãc xây dñng trên quan iÃm cho r±ng các trÍng tài Áu có ç trình Ù c§n thi¿t, kh£ nng xét oán lành m¡nh và tinh th§n khách quan tuyÇt Ñi. MÙt lu­t lÇ quá chi ti¿t s½ t°Ûc m¥t quyÁn xét oán cça trÍng tài, làm h¡n ch¿ sñ sáng t¡o cça trÍng tài trong khi tìm cách gi£i quy¿t v¥n Á mÙt cách hãp lý, công b±ng và sát vÛi thñc t¿. FIDE mong r±ng t¥t c£ các kó thç và các Liên oàn thëa nh­n quan iÃm này.

M×i Liên oàn thành viên °ãc áp dång nhïng iÁu lu­t chi ti¿t h¡n vÛi nhïng iÁu kiÇn sau ây:

(a) Lu­t riêng cça tëng Liên oàn không °ãc có iÁu nào trái vÛi Lu­t chính théc cça FIDE.

(b) Lu­t riêng cça Liên oàn chÉ áp dång trong ph¡m vi Ëa bàn thuÙc quyÁn qu£n lý Liên oàn.

(c) Lu­t riêng cça Liên oàn không có giá trË cho b¥t kó tr­n ¥u nào cça FIDE; gi£i vô Ëch th¿ giÛi, ¥u à phong c¥p ho·c ¥u à giành mÙt danh hiÇu ho·c ¥u à tính hÇ sÑ (Râytinh).

LU¬T CH I

iÁu 1. B¢N CH¤T VÀ MäC ÍCH CæA MØT VÁN CÜ

1.1. Ván cÝ °ãc ti¿n hành giïa hai ¥u thç b±ng cách luân phiên nhau di chuyÃn các quân cÝ trên mÙt chi¿c bàn hình vuông gÍi là bàn cÝ . ¥u thç c§m quân tr¯ng mß §u ván cÝ. MÙt ¥u thç °ãc quyÁn có l°ãt i , khi ¥u thç kia ã thñc hiÇn xong n°Ûc i cça mình.

1.2. Måc tiêu cça m×i ¥u thç là t¥n công Vua cça Ñi ph°¡ng sao cho Ñi ph°¡ng không có n°Ûc i úng lu­t nào có thà tránh Vua khÏi bË b¯t ß n°Ûc i ti¿p theo. ¥u thç ¡t °ãc iÁu ó °ãc gÍi là ã chi¿u h¿t Vua Ñi ph°¡ng và th¯ng ván cÝ. ¥u thç có Vua bË chi¿u h¿t thua ván cÝ.

1.3. N¿u xu¥t hiÇn th¿ cÝ mà không mÙt ¥u thç nào có thà chi¿u h¿t °ãc thì ván cÝ k¿t thúc hoà.

iÁu 2. VÊ TRÍ BAN ¦U CæA CÁC QUÂN TRÊN BÀN CÜ

2.1. Bàn cÝ gÓm 64 ô vuông b±ng nhau, xen k½ các ô sáng màu (các ô tr¯ng) và các ô s«m màu (các ô en).

Bàn cÝ °ãc ·t giïa ¥u thç sao cho ô góc bên ph£i cça ¥u thç có màu tr¯ng.

2.2. Khi b¯t §u ván cÝ, mÙt ¥u thç có 16 quân màu sáng (các quân tr¯ng), ¥u thç kia có 16 quân màu s«m (các quân en):

Các quân cÝ ó th°Ýng °ãc ký hiÇu b±ng nhïng biÃu t°ãng nh° sau:

Bêntr¯ng: Bên en:

MÙt Vua tr¯ng INCLUDEPICTURE "%20" \* MERGEFORMAT MÙt Vua en

MÙt Hoàng H­u tr¯ng (gÍi t¯t là H­u) MÙt Hoàng H­u en

Hai Xe tr¯ngINCLUDEPICTURE "%20" \* MERGEFORMAT Hai Xe en

Hai T°ãng tr¯ngINCLUDEPICTURE "%20" \* MERGEFORMAT Hai T°ãng en

Hai Mã tr¯ngINCLUDEPICTURE "%20" \* MERGEFORMAT Hai Mã en

Tám TÑt tr¯ngINCLUDEPICTURE "%20" \* MERGEFORMAT Tám TÑt enINCLUDEPICTURE "%20" \* MERGEFORMAT

VË trí ban §u cça các quân trên bàn cÝ nh° sau:

Tám dãy ô theo chiÁu dÍc bàn cÝ °ãc gÍi là các cÙt dÍc . Tám dãy ô theo chiÁu ngang bàn cÝ °ãc gÍi là các hàng ngang . °Ýng nÑi các ô cùng màu ính vào nhau ß góc °ãc gÍi là °Ýng chéo .

iÁu 3: N¯ÚC I CæA CÁC QUÂN

3.1. Không °ãc di chuyÃn mÙt quân tÛi ô có quân cùng màu ang éng. N¿u mÙt quân i tÛi mÙt ô cÝ ang có quân cça Ñi ph°¡ng éng thì quân cça Ñi ph°¡ng bË b¯t, °ãc bÏ ra khÏi bàn cÝ và tính là mÙt ph§n cça n°Ûc i ó. MÙt quân °ãc cho là ang t¥n công mÙt quân cça Ñi ph°¡ng n?u quân ó có thà thñc hiÇn b°Ûc b¯t quân t¡i ô cÝ nêu trên theo các iÁu 3.2 ¿n 3.8.

3.2. Quân T°ãng có thà i tÛi b¥t cé ô cÝ nào trên cùng °Ýng chéo mà nó ang éng.

3.3. Quân Xe có thà i tÛi b¥t cé ô cÝ nào trên cùng cÙt dÍc ho·c hàng ngang mà nó ang éng.

3.4. Quân Hoàng H­u (gÍi t¯t là H­u) có thà i tÛi b¥t cé ô cÝ nào trên cùng cÙt dÍc, hàng ngang ho·c °Ýng chéo mà nó ang éng.

3.5. Khi thñc hiÇn nhïng n°Ûc i này, Quân T°ãng, quân Xe ho·c quân H­u không °ãc nh£y qua §u các quân ang éng giïa °Ýng.

3.6. Quân Mã có thà i të ô nó ang éng ¿n mÙt trong các ô g§n nh¥t nh°ng không n±m trên cùng hàng ngang, cÙt dÍc hay °Ýng chéo vÛi ô nó ang éng. Mã có thà nh©y qua ô có quân éng.

3.7. (a). TÑt có thà ti¿n tÛi mÙt ô cÝ trÑng ngay phía tr°Ûc nó, trên cùng cÙt dÍc ho·c:

(b). Þ n°Ûc i §u tiên cça mình TÑt có thà i nh° iÃm (a), ho·c chÍn cách ti¿n hai ô cÝ trên cùng cÙt dÍc vÛi iÁu kiÇn c£ hai ô cÝ ó Áu trÑng, ho·c:

(c). TÑt i theo °Ýng chéo tÛi mÙt ô cÝ ngay phía tr°Ûc nó trên cÙt dÍc bên c¡nh ang bË mÙt quân cça Ñi ph°¡ng chi¿m giï và b¯t quân này.

(d). Khi TÑt Ñi ph°¡ng të vË trí ban §u ti¿n hai ô v°ãt qua ô cÝ ang bË TÑt bên có l°ãt i kiÃm soát, thì TÑt bên có l°ãt i có thà b¯t TÑt Ñi ph°¡ng vëa i hai ô nh° khi TÑt ó thñc hiÇn n°Ûc i mÙt ô. N°Ûc b¯t này chÉ có thà thñc hiÇn ngay sau n°Ûc ti¿n TÑt hai ô và °ãc gÍi là b¯t TÑt qua °Ýng .

(e). Khi mÙt TÑt ti¿n tÛi hàng ngang cuÑi cùng nó ph£i °ãc Õi thành H­u, ho·c Xe, ho·c T°ãng, ho·c Mã cùng màu, ngay trong n°Ûc i này. Sñ lña chÍn à Õi quân cça ¥u thç không phå thuÙc vào các quân ã bË b¯t tr°Ûc ó. Sñ Õi TÑt thành mÙt quân khác °ãc gÍi là phong c¥p cho TÑt và quân mÛi có hiÇu lñc ngay.

(a). Quân Vua có thà i b±ng hai cách khác nhau:

(i). Quân Vua i të ô cÝ nó ang éng tÛi mÙt ô b¥t kó liÁn bên n¿u ô cÝ ó không bË quân nào cça Ñi ph°¡ng t¥n công.

Các quân cça Ñi ph°¡ng °ãc coi là ang t¥n công mÙt ô th­m chí c£ khi chúng không thà di chuyÃn.

(ii). Nh­p thành ây là mÙt n°Ûc i cça Vua và mÙt trong hai Xe cùng màu, trên cùng hàng ngang, Áu tính chung là mÙt n°Ûc i cça Vua và °ãc thñc hiÇn nh° sau:

Vua di chuyÃn ngang hai ô të vË trí ban §u sang phía Xe tham gia nh­p thành, ti¿p theo Xe nói trên di chuyÃn nh£y qua Vua tÛi ô cÝ quân Vua vëa i qua.

(1). Không °ãc phép nh­p thành:

[a]. N¿u Vua ã di chuyÃn rÓi, ho·c

[b]. N¿u Xe phía nh­p thành ã di chuyÃn rÓi.

(2). T¡m thÝi ch°a °ãc nhâïp thành:

{a}. N¿u ô Vua ang éng, ô Vua ph£i i qua ho·c ô Vua Ënh tÛi ang bË mÙt hay nhiÁu quân cça Ñi ph°¡ng t¥n công.

[b]. N¿u giïa Vua và quân Xe Ënh nh­p thành có quân khác ang éng.

[c]. Quân Vua °ãc coi là bË chi¿u n¿u nh° nó bË mÙt hay nhiÁu quân cça Ñi ph°¡ng t¥n công, th­m chí c£ khi nhïng quân này không thà tñ di chuyÃn.

ViÇc thông báo n°Ûc chi¿u Vua là không b¯t buÙc.

3.9. Các quân không °ãc phép di chuyÃn n¿u n°Ûc i ó ·t Vua ho·c à Vua cça mình ß th¿ bË chi¿u.

iÁu 4: THðC HIÆN N¯ÚC I

4.1. Các n°Ûc i ph£i °ãc thñc hiÇn chÉ b±ng mÙt tay.

4.2. ¥u thç có l°ãt i có thà sía mÙt hay nhiÁu quân cho úng ô cça chúng, vÛi iÁu kiÇn ph£i thông báo tr°Ûc ý Ënh cça mình (ch³ng h¡n b±ng cách nói tôi sía quân )

4.3. Ngoài tr°Ýng hãp °ãc quy Ënh ß iÁu 4.2, n¿u ¥u thç có l°ãt i cÑ ý ch¡m vào:

(a). MÙt hay nhiÁu quân cça mình ¥u thç ph£i di chuyÃn quân bË ch¡m §u tiên n¿u quân ó có thà di chuyÃn °ãc.

(b). MÙt hay nhiÁu quân cça Ñi ph°¡ng, Ñi thç ph£i b¯t quân bË ch¡m §u tiên n¿u quân ó có thà b¯t °ãc.

(c). Các quân khác màu, ¥u thç ch¡m quân ph£i b¯t quân cça Ñi ph°¡ng b±ng quân cça mình, ho·c n¿u iÁu ó không úng lu­t thì ph£i i ho·c b¯t quân bË ch¡m §u tiên n¿u quân ó có thà i °ãc ho·c b¯t °ãc. N¿u không thà xác Ënh °ãc quân nào bË ch¡m §u tiên, thì quân cça ¥u thç ó bË coi là ch¡m tr°Ûc quân cça Ñi ph°¡ng.

4.4. (a). N¿u mÙt ¥u thç cÑ ý ch¡m vào Vua và Xe cça mình, thì ph£i nh­p thành vÁ phía Xe ó n¿u n°Ûc nh­p thành hãp lÇ.

(b). N¿u mÙt ¥u thç cÑ ý ch¡m vào Xe tr°Ûc và sau ó là Vua cça mình, ¥u thç ó không °ãc phép nh­p thành t¡i n°Ûc i này và tình huÑng s½ °ãc gi£i quy¿t theo iÁu 4.3a.

(c). N¿u mÙt ¥u thç có ý Ënh nh­p thành mà ch¡m vào Vua, ho·c ch¡m Vua và Xe cùng mÙt lúc nh°ng nh­p thành vÁ phía này không hãp lÇ ¥u thç ph£i thñc hiÇn mÙt n°Ûc i khác úng lu­t b±ng quân Vua cça mình bao gÓm c£ n°Ûc nh­p thành vÁ phía khác. N¿u Vua cing không có n°Ûc i hãp lÇ, thì ¥u thç °ãc phép thñc hiÇn mÙt n°Ûc i khác hãp lÇ.

4.5. N¿u không mÙt quân nào trong sÑ các quân ã ch¡m có thà di chuyÃn °ãc, ho·c b¯t quân °ãc, thì ¥u thç có thà thñc hiÇn mÙt n°Ûc i b¥t kó khác hãp lÇ.

4.6. ¥u thç m¥t quyÁn khi¿u n¡i các vi ph¡m lu­t này cça Ñi ph°¡ng n¿u ã cÑ tình ch¡m tay vào quân cÝ.

4.7. Khi mÙt quân ã °ãc buông tay ·t trên ô cÝ nh° mÙt n°Ûc i hãp lÇ ho·c mÙt ph§n cça n°Ûc i hãp lÇ thì sau ó quân cÝ này không thà °ãc di chuyÃn tÛi mÙt ô cÝ khác. N°Ûc i °ãc coi là hoàn thành khi t¥t c£ các yêu c§u liên quan tÛi iÁu 3 °ãc tho£ mãn.

iÁu 5: HOÀN THÀNH VÁN CÜ

5.1. (a). ¥u thç chi¿u h¿t Vua Ñi ph°¡ng b±ng mÙt n°Ûc i hãp lÇ th¯ng ván cÝ. Ván cÝ ngay l­p téc k¿t thúc.

(b). ¥u thç th¯ng ván cÝ khi Ñi ph°¡ng tuyên bÑ xin thua. Ván cÝ k¿t thúc ngay lúc ó.

5.2. (a). Ván cÝ hoà khi ¥u thç có l°ãt i không có n°Ûc i hãp lÇ nào và Vua cça ¥u thç ó không bË chi¿u. Ván cÝ °ãc gÍi là k¿t thúc ß th¿ h¿t n°Ûc i . Ván cÝ ngay l­p téc k¿t thúc vÛi iÁu kiÇn n°Ûc d«n tÛi th¿ h¿t n°Ûc i (Pát) là n°Ûc i hãp lÇ.

(b). Ván cÝ hoà khi xu¥t hiÇn th¿ cÝ, trong ó không ¥u thç nào có thà chi¿u h¿t Vua cça Ñi ph°¡ng b±ng các n°Ûc i hãp lÇ. Ván cÝ °ãc gÍi là k¿t thúc ß th¿ không có kh£ nng ánh th¯ng . Ván cÝ ngay l­p téc k¿t thúc, vÛi iÁu kiÇn n°Ûc d«n tÛi th¿ cÝ này là n°Ûc i hãp lÇ.

(c). Ván cÝ hoà theo sñ tho£ thu­n cça hai ¥u thç trong quá trình ván ¥u. Ván cÝ k¿t thúc ngay lúc ó. (Xem iÁu 9.1).

(d). Ván cÝ có thà hoà n¿u mÙt th¿ cÝ giÑng hÇt s½ xu¥t hiÇn ho·c ã xu¥t hiÇn ba l§n trên bàn cÝ. (Xem iÁu 9.2).

(e). Ván cÝ có thà hoà n¿u trong 50 n°Ûc i cuÑi cùng liên ti¿p nhau các ¥u thç ã không thñc hiÇn b¥t kó sñ di chuyÃn TÑt nào và không có n°Ûc b¯t quân nào. (Xem iÁu 9.3).

LU¬T THI ¤U

iÁu 6: ÒNG HÒ CÜ

6.1. Óng hÓ là Óng hÓ có hai chÉ sÑ thÝi gian °ãc nÑi vÛi nhau à t¡i mÙt thÝi iÃm chÉ có giÝ cça mÙt bên ch¡y. Thu­t ngï Óng hÓ dùng trong Lu­t CÝ Vua là mÙt trong hai chÉ sÑ thÝi gian.

Rång cÝ là sñ h¿t thÝi gian cho phép Ñi vÛi mÙt ¥u thç.

6.2. (a). Khi sí dång Óng hÓ cÝ, m×i ¥u thç ph£i thñc hiÇn mÙt sÑ l°ãng tÑi thiÃu ho·c t¥t c£ các n°Ûc i trong mÙt kho£ng thÝi gian cho phép; khi sí dång Óng hÓ iÇn tí, ngoài thÝi gian kiÃm tra chung có thà bÕ sung mÙt sÑ l°ãng thÝi gian nh¥t Ënh cho m×i n°Ûc i. T¥t c£ các iÁu trên c§n ph£i °ãc xác Ënh tr°Ûc.

(b). ThÝi gian còn l¡i ch°a dùng h¿t cça mÙt ¥u thç ß mÙt giai o¡n °ãc cÙng thêm vào thÝi gian cça ¥u thç ó ß giai o¡n ti¿p theo, trë tr°Ýng hãp qui Ënh thÝi gian này cho tëng n°Ûc i. Khi c£ hai ¥u thç Áu °ãc nh­n mÙt l°ãng thÝi gian chính quy Ënh cho suy ngh) và mÙt l°ãng thÝi gian ¥n Ënh thêm cho m×i n°Ûc i thì thÝi gian chính b¯t §u tính sau khi thÝi gian ¥n Ënh ã h¿t. N¿u ¥u thç b¥m dëng Óng hÓ cça mình tr°Ûc khi h¿t thÝi gian ¥n Ënh thì thÝi gian suy ngh) chính s½ v«n °ãc tính, không phå thuÙc vào t÷ lÇ thÝi gian ¥n Ënh ã sí dång.

6.3. M×i chÉ sÑ thÝi gian có mÙt lá cÝ . Ngay l­p téc sau khi rång cÝ, các yêu c§u ß iÁu 6.2(a) ph£i °ãc kiÃm tra.

6.4. Tr°Ûc khi b¯t §u ván ¥u, trÍng tài s½ quy¿t Ënh Óng hÓ cÝ °ãc ·t ß vË trí nào.

6.5. Khi b¯t §u ván cÝ, Óng hÓ cça ¥u thç c§m quân tr¯ng °ãc cho ch¡y tr°Ûc.

6.6. N¿u c£ hai ¥u thç cùng v¯ng m·t të §u ván ¥u, ¥u thç c§m quân tr¯ng s½ bË m¥t toàn bÙ thÝi gian cho ¿n khi ¥u thç này có m·t (trë khi iÁu lÇ gi£i ho·c trÍng tài có quy Ënh khác).

6.7. ¥u thç s½ bË thua ván cÝ n¿u ¿n thi ¥u muÙn h¡n m?t gi? Óng hÓ sau khi b¯t §u cuÙc ¥u theo lËch (trë khi iÁu lÇ gi£i ho·c trÍng tài có quy Ënh khác).

6.8. (a). Trong quá trình ván ¥u, m×i ¥u thç khi ã thñc hiÇn xong n°Ûc i cça mình trên bàn cÝ c§n ph£i b¥m dëng Óng hÓ cça mình và cho Óng hÓ cça Ñi ph°¡ng ch¡y. ¥u thç ph£i luôn nhÛ b¥m Óng hÓ. N°Ûc i cça ¥u thç ch°a °ãc coi là hoàn thành khi ch°a thñc hiÇn viÇc b¥m Óng hÓ, trë khi n°Ûc i °ãc thñc hiÇn k¿t thúc ván cÝ. (Xem các iÁu 5.1 và 5.2).

ThÝi gian giïa khi thñc hiÇn n°Ûc i trên bàn cÝ ¿n lúc b¥m Óng hÓ °ãc xem nh° là mÙt ph§n cça thÝi gian cho phép Ñi vÛi ¥u thç.

(b). ¥u thç ph£i b¥m Óng hÓ b±ng chính tay di chuyÃn quân. Nghiêm c¥m à sµn ngón tay ß nút b¥m ho·c trñc sµn phía trên nút b¥m.

(c). Các ¥u thç ph£i sí dång Óng hÓ mÙt cách nghiêm túc. Nghiêm c¥m ­p m¡nh Óng hÓ ho·c gõ nó të phía trên. ViÇc iÁu khiÃn Óng hÓ sai quy Ënh s½ bË ph¡t theo iÁu 13.4.

(d). N¿u mÙt ¥u thç không thà sí dång Óng hÓ, mÙt trÍng tài có thà °ãc cí giúp ¥u thç làm viÇc này. TrÍng tài s½ iÁu khiÃn Óng hÓ mÙt cách vô t°.

6.9. Lá cÝ °ãc công nh­n là ã rång khi trÍng tài ghi nh­n thñc tr¡ng ó ho·c mÙt trong hai ¥u thç tuyên bÑ iÁu ó và gÍi trÍng tài xác nh­n.

6.10. ¥u thç s½ bË thua ván cÝ n¿u không thñc hiÇn ç sÑ l°ãng c°Ûc i °ãc quy Ënh tr°Ûc trong thÝi gian cho phép, trë khi áp dång các iÁu 5.1 ho·c mÙt trong các iÁu 5.2(a), (b), (c). M·c dù v­y, ván cÝ s½ hoà n¿u x©y ra th¿ cÝ mà Ñi ph°¡ng không thà chi¿u h¿t b±ng hàng lo¡t b¥t kó các n°Ûc i nào hãp lÇ.

6.11. Các chÉ sÑ trên Óng hÓ °ãc coi là quy¿t Ënh trong tr°Ýng hãp Óng hÓ không có h° hÏng rõ ràng nào. Óng hÓ h° hÏng c§n ph£i °ãc thay th¿. Khi xác Ënh thÝi gian ·t trên Óng hÓ mÛi thay th¿, trÍng tài c§n p

*

f¤(fàœÚlnz†ÄœÚð Þàì>p®f¤ì*,@P'b~€ÈÎÐÜò<>@ñæñæÞæÞæÞæÞæÞæÑæÞæÞæÞæÞæÑæÞæÞæÞæÞæÀ²¡Þæ'æ'†Þ{æÞæhìX

h¨!~B*phh¨!~h¨!~B*phjhìX

hÄTB*Uph!hìX

h¨!~5�6�B*\�]�phh¨!~5�6�B*\�]�ph!hìX

hÄT5�6�B*\�]�phhìX

hÄT5�B*phh¨!~B*phhìX

hÄTB*phhìX

hÄT5�B*\�ph0

nbäà÷òòògdÄT $a$gdÄTäàý@Fh‚„ÌÎÐÒÔâö'bdfhtŽ¨ªòôöøú--8-:-‚-„-†-ˆ-Š---¬-®-ö-ø-ú-ü-¨!÷ìáÑáÑÁÑá÷ìáÑáѱÑá÷ìáÑáÑ¡Ñá÷ìáÑáÑ'Ñá÷ì�ì�q�ájÆhìX

h¨!~B*UphjhìX

h¨!~B*Uphj8hìX

hÄTB*UphjªhìX

hÄTB*UphjhìX

hÄTB*UphjŽhìX

hÄTB*UphjhìX

hÄTB*UphhìX

hÄTB*phhìX

h¨!~B*phh¨!~B*ph,¨!æ!è!ö!""4(r(^*œ*"+Ò+"1Ò1ü162°3î3ø465,6j6p6®6º6ø67V7œ7¢7N8Œ8Ú89:F:l:ª:6;t;v;„;�;¨;Ú;<,=j=Ú=>¾>ü>˜?Ö?.BlB$CbC4GrGrH°H|I†IzK-K˜K¦KÌKrL°L&MdM,OjOpQœQRR�RlSxSšTúTüTU"UnV¬VæV$W÷ìß÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ìßì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ìß÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ì÷ìß÷ì÷ì÷hìX

hÄT5�B*phhìX

hÄTB*phh¨!~B*phX$WjY¨YÖ] ^Ä^_z_¸_'\' aÞaèb&cÂefÐf gÜghLi|ipj®j"kÒknFnúo|>|ô| }|}º}¢~à~:x0�n�LƒŠƒ>...|...~...Œ...¾...ä†è†

ˆHˆ‰>‰d‹¢‹Ú�ü�z"¸"º"È"ô"4-r-t-ˆ-Vš"šâš ›J�ˆ�6 t ü¢:£Ú¥¦†¨"¨¬¨�¬Î¬d­¢­®ôìôìôìôìôìôìôìôìôìôìôìôìôìôìôêìôìôìôìôìôìôìôìôÝìôìôìôìôìôìôìôÝìôìôìôìôìôìôìôìôìôÝìôìôìôhìX

hÄT5�B*phUh¨!~B*phhìX

hÄTB*phWh£i có quy¿t Ënh hãp lý nh¥t.

6.12. N¿u c£ hai lá cÝ cùng ã tång và không thà xác Ënh °ãc lá cÝ nào rång tr°Ûc, ván ¥u s½ ti¿p tåc.

6.13. (a). N¿u nh° ván ¥u c§n ph£i t¡m dëng, trÍng tài ph£i dëng c£ hai Óng hÓ.

(b). ¥u thç có thà dëng Óng hÓ trong tr°Ýng hãp Á nghË trÍng tài can thiÇp, ch³ng h¡n trong tr°Ýng thi¿u quân yêu c§u trong n°Ûc i phong c¥p.

(c). TrÍng tài là ng°Ýi quy¿t Ënh, khi nào thì ván ¥u °ãc ti¿p tåc l¡i.

(d). N¿u mÙt ¥u thç dëng Óng hÓ Ã Á nghË trÍng tài can thiÇp, trÍng tài s½ xác Ënh xem ¥u thç có lý do chính áng à làm viÇc ó hay không. N¿u rõ ràng r±ng ¥u thç không có lý do chính áng khi dëng Óng hÓ, ¥u thç s½ bË ph¡t theo iÁu 13.4.

6.14. N¿u nh° x£y ra mÙt sñ vi ph¡m lu­t nào ó và c§n ph£i khôi phåc l¡i úng th¿ cÝ tr°Ûc khi vi ph¡m, trÍng tài c§n ph£i quy¿t Ënh hãp lý khi xác Ënh thÝi gian c§n ph£i thi¿t l­p trên Óng hÓ. N¿u c§n thi¿t trÍng tài s½ chÉnh l¡i thÝi gian ã sí dång trên Óng hÓ.

6.15. Các màn £nh, màn hình vi tính ho·c các bàn cÝ minh ho¡ th¿ cÝ hiÇn hành trên bàn cÝ, các n°Ûc i và sÑ l°ãng các n°Ûc i ã °ãc thñc hiÇn cing nh° các Óng hÓ ·t cho khán gi£ xem. ¥u thç không °ãc dña vào nhïng thi¿t bË này à khi¿u n¡i.

iÁu 7: CÁC TH¾ CÜ KHÔNG HâP LÆ

7.1. (a). N¿u trong quá trình ván ¥u phát hiÇn r±ng vË trí ban §u cça các quân cÝ ·t sai të §u ván thì ván cÝ ph£i °ãc hu÷ bÏ và ch¡i ván mÛi.

(b). N¿u trong quá trình ván ¥u phát hiÇn r±ng bàn cÝ ã °ãc ·t trái vÛi iÁu 2.1, ván ¥u ti¿p tåc nh°ng th¿ cÝ ã ¡t tÛi ph£i °ãc chuyÃn sang mÙt bàn cÝ °ãc ·t úng.

7.2. N¿u mÙt ván ¥u ã °ãc b¯t §u vÛi màu quân bË £o nh°ãc, ván ¥u s½ ti¿p tåc, trë khi trÍng tài có quy¿t Ënh khác.

7.3. N¿u mÙt ¥u thç làm xê dËch vË trí mÙt hay nhiÁu quân, thì ph£i thñc hiÇn viÇc sía l¡i th¿ cÝ cho úng b±ng thÝi gian cça mình. N¿u c§n thi¿t ho·c ¥u thç ã làm sai lÇch quân ho·c Ñi ph°¡ng cça anh ta s½ dëng Óng hÓ và gÍi trÍng tài can thiÇp. Trong tài có thà ph¡t ¥u thç ã làm sao lÇch quân.

7.4. (a). N¿u trong quá trình ván ¥u phát hiÇn ra mÙt n°Ûc i không hãp lÇ ã °ãc thñc hiÇn, th¿ cÝ ph£i °ãc khôi phåc l¡i nh° th¿ tr°Ûc khi x£y ra vi ph¡m. N¿u nh° th¿ cÝ ngay tr°Ûc khi vi ph¡m lu­t không thà khôi phåc °ãc, ván cÝ s½ ti¿p tåc të th¿ cÝ sau cùng có thà khôi phåc l¡i. Óng h? cÝ ph£i °ãc chÉnh l¡i theo iÁu 4.3 áp dång cho n°Ûc i thay th¿ n°Ûc i không hãp lÇ. Sau ó ván cÝ l¡i ti¿p tåc.

(b). Sau khi xí lý theo iÁu 7.4(a). Ñi vÛi hai n°Ûc i không hãp lÇ §u tiên cça ¥u thç, trÍng tài s½ cho Ñi ph°¡ng cça ¥u thç ó thêm hai phút trong m×i tr°Ýng hãp, Ñi vÛi n°Ûic i không hãp lÇ l¥m thé ba cça ¥u thç, trÍng tài s½ tuyên bÑ ¥u thç ó thua ván cÝ.

7.5. N¿u trong quá trình ván ¥u phát hiÇn ra các quân ã °ãc ·t không úng ô cça mình, th¿ cÝ ph£i °ãc khôi phåc l¡i nh° tr°Ûc khi x£y ra vi ph¡m, N¿u nh° th¿ cÝ ngay tr°Ûc khi vi ph¡m không thà xác Ënh °ãc, ván cÝ s½ ti¿p tåc të th¿ cÝ sau cùng có thà xác Ënh °ãc. Óng hÓ cÝ ph£i °ãc chÉnh l¡i theo iÁu 6.14. Sau ó ván cÝ l¡i ti¿p tåc.

iÁu 8: GHI CHÉP CÁC N¯ÚC I

8.1. Trong quá trình ván ¥u, m×i ¥u thç ph£i ghi chép tëng n°Ûc i cça mình và cça Ñi ph°¡ng mÙt cách chính xác và rõ ràng b±ng cách ghi theo hÇ thÑng ký hiÇu ¡i sÑ (phå låc E) trên biên b£n dùng cho thi ¥u. ¥u thç có thà i n°Ûc áp l¡i n°Ûc i cça Ñi ph°¡ng tr°Ûc khi ghi chép nó. Nh°ng ¥u thç ph£i ghi cháp n°Ûc i cça mình tr°Ûc khi thñc hiÇn n°Ûc i sau. C£ hai ¥u thç ph£i ghi nh­n Á nghË hoà trong biên b£n thi ¥u (Phå låc E12).

N¿u mÙt ¥u thç không thà tñ ghi chép biên b£n thì vào §u ván ¥u, mÙt ph§n thÝi gian suy ngh) cça ¥u thç s½ bË trë theo quy¿t Ënh cça trÍng tài. N¿u mÙt ¥u thç không thà sí dång Óng hÓ, mÙt trÍng tài có thà °ãc cí giúp ¥u thç làm công viÇc này. Óng hÓ s½ °ãc trÍng tài iÁu chÉnh mÙt cách công b±ng.

8.2. Biên b£n thi ¥u ph£i à trÍng tài quan sát trong suÑt quá trình ván ¥u.

8.3. Biên b£n thi ¥u là tài s£n riêng cça Ban tÕ chéc gi£i.

8.4. N¿u mÙt ¥u thç còn ít h¡n nm phút trên Óng hÓ cça mình và không có thÝi gian bÕ sung (30 giây ho·c h¡n) cho m×i n°Ûc i thì ¥u thç ó không b¯t buÙc ph£i tuân thç iÁu 8.1. Nh°ng ngay sau khi mÙt lá cÝ ã rång ¥u thç ph£i khôi phåc l¡i §y ç viÇc ghi chép cça mình tr°Ûc khi thñc hiÇn n°Ûc i ti¿p theo.

8.5. (a). N¿u c£ hai ¥u thç Áu không ph£i ghi n°Ûc i theo iÁu 8.4 thì trÍng tài ho·c mÙt trã lý cça trÍng tài c§n ph£i cÑ g¯ng có m·t à ti¿n hành ghi chép. Trong tr°Ýng hãp này, ngay l­p téc sau khi lá cÝ rång, trÍng tài ph£i dëng c£ hai Óng hÓ. Sau ó, c£ hai ¥u thç ph£i sí dång ghi chép cça trÍng tài ho·c biên b£n cça Ñi ph°¡ng à hoàn thành biên b£n cça mình.

(b). N¿u chÉ có mÙt ¥u thç không ph£i ghi biên b£n theo iÁu 8.4, thì ¥u thç này ph£i hoàn thành biên b£n cça mình mÙt cách sÛm nh¥t ngay sau khi mÙt trong hai lá cÝ rång tr°Ûc khi di chuyÃn quân trên bàn cÝ. N¿u là l°ãc i cça mình thì ¥u thç này có thà sí dång biên b£n cça Ñi ph°¡ng. Nh°ng ph£i tr£ l¡i cho Ñi ph°¡ng tr°Ûc khi thñc hiÇn n°Ûc i.

(c). N¿u nh° không thà hoàn thành viÇc ghi chép biên b£n mÙt cách §y ç, các ¥u thç ph£i khôi phåc l¡i ván cÝ trên mÙt bàn cÝ thé hai d°Ûi sñ giám sát cça trÍng tài ho·c trã lý trÍng tài. Tr°Ûc tiên, ¥u thç ph£i ghi l¡i th¿ cÝ hiÇn t¡i, thÝi gian ã sí dång và sÑ l°ãng các n°Ûc i ã thñc hiÇn (n¿u iÁu này có thÃ) tr°Ûckhi thñc hiÇn viÇc khôi phåc l¡i ván cÝ.

8.6. N¿u nh° không thà khôi phåc °ãc biên b£n tÛi th¿ cÝ xu¥t hiÇn và bßi v­y không thà kh³ng Ënh °ãc r±ng ¥u thç ã v°ãt quá thÝi gian cho phép hay không thì ván ¥u °ãc ti¿p tåc và n°Ûc i thé nh¥t cça ãt kiÃm tra thÝi gian ti¿p theo, trë khi xác Ënh rõ ràng r±ng nhiÁu n°Ûc i h¡n ã °ãc thñc hiÇn.

iÁu 9: VÁN CÜ HOÀ

9.1. (a). MÙt ¥u thç muÑn Á nghË hoà thì ph£i Á nghË sau khi thñc hiÇn n°Ûc i trên bàn cÝ nh°ng tr°Ûc khi b¥m Óng hÓ. MÙt Á nghË hoà t¡i b¥t cé thÝi iÃm nào khác cça cuÙc ¥u v«n có giá trË nh°ng ph¡m vào iÁu 12.5. Không °ãc ràng buÙc Á nghË hoà vÛi các iÁu kiÇn khác. Trong c£ hai tr°Ýng hãp Á nghË hoà không °ãc phép rút l¡i và nó có giá trË cho ¿n khi Ñi ph°¡ng ch¥p nh­n, ho·c të chÑi b±ng lÝi, ho·c b±ng cách ch¡m vào quân vÛi dñ Ënh thñc hiÇn n°Ûc i ho·c i quân ho·c ván ¥u k¿t thúc b±ng mÙt cách khác.

(b). Á nghË hoà ph£i °ãc c£ hai ¥u thç ghi nh­n trong biên b£n cça mình b±ng d¥u = (Xem phå låc E).

(c). Yêu c§u hoà theo các iÁu9.2 9.3 ho·c 10.2 °ãc xem nh° mÙt Á nghË hoà.

9.2. Ván cÝ °ãc xí hoà theo Á nghË cça ¥u thç có l°ãt i n¿u nh° xu¥t hiÇn mÙt th¿ cÝ l·p l¡i ba l§n (không nh¥t thi¿t ph£i có sñ l·p l¡i liên ti¿p):

(a). Th¿ cÝ s¯p xu¥t hiÇn 3 l§n. Чu tiên ¥u thç ghi n°Ûc i d«n ¿n th¿ l·p l¡i 3 l§n cça mình vào biên b£n và thông báo cho trÍng tài bi¿t ý Ënh thñc hiÇn n°Ûc i ó cça mình ho·c,

(b). Th¿ cÝ ã xu¥t hiÇn 3 l§n và ¥u thç Á nghË hoà có l°ãt i.

Các th¿ cÝ ß måc (a) và (b) °ãc coi là l·p l¡i n¿u chính ¥u thç Á nghË hoà có l°ãt i, các quân cùng tên, cùng màu ß úng vË trí ci và kh£ nng di chuyÃn cça t¥t c£ các quân cça hai ¥u thç không thay Õi.

9.3. Ván cÝ hoà cn cé vào Á nghË cça ¥u thç có l°ãt i, n¿u (a) ¥u thç ghi các n°Ûc i vào biên b£n cça mình và thông báo cho trÍng tài bi¿t dñ Ënh s½ thñc hiÇn n°Ûc i d«n ¿n k¿t qu£ là trong 50 n°Ûc i cuÑi cùng do hai ¥u thç thñc hiÇn không có sñ di chuyÃn cça b¥t cé TÑt nào và không có sñ b¯t b¥t cé quân nào, ho·c,

(b). Trong 50 n°Ûc i cuÑi cùng liên ti¿p nhau ã °ãc hai ¥u thç thñc hiÇn không x©y ra sñ di chuyÃn cça b¥t cé TÑt nào và không có sñ b¯t b¥t cé quân nào.

9.4. N¿u ¥u thç thñc hiÇn n°Ûc i mà không Á nghË hoà thì s½ m¥t quyÁn Á nghË hoà theo iÁu 9.2 ho·c 9.3 ß n°Ûc i ó.

9.5. N¿u mÙt ¥u thç êf nghË hoà theo iÁu 9.2 ho·c 9.3 thì ph£i ngay l­p téc dëng c£ hai Óng hÓ. Ð¥u thç không °ãc phép rút l¡i Á nghË cça mình.

(a). N¿u nh° Á nghË không úng, trÍng tài s½ thêm ba phút vào thÝi gian còn l¡i cça Ñi ph°¡ng. N¿u ¥u thç Á nghË hoà còn h¡n hai phút trên Óng hÓ cça mình, trÍng tài s½ trë mÙt nía sÑ thÝi gian còn l¡i cça ng°Ýi Á nghË tÑi a là trë ba phút. N¿u ng°Ýi Á nghË hoà còn h¡n mÙt phút nh°ng ít h¡n hai phút, thÝi gian còn l¡i cça anh ta s½ là mÙt phút. N¿u ng°Ýi Á nghË còn ít h¡n mÙt phút, trÍng tài s½ không hiÇu chÉnh Óng hÓ cça anh ta.

Sau ó ván cÝ ti¿p tåc và n°Ûc i ã Á xu¥t ph£i °ãc thñc hiÇn.

9.6. Ván cÝ hoà khi th¿ cÝ ¡t tÛi không thà chi¿u h¿t b±ng hàng lo¡t n°Ûc i hãp lÇ có thà kà c£ nhïng n°Ûc i y¿u nh¥t cça Ñi ph°¡ng. Ván cÝ ngay l­p téc k¿t thúc.

ÐiÁu 10: ФU NHANH Þ CUÐI VÁN

10.1. "Ð¥u nhanh ß cuÑi ván" là giai o¡n cuÑi cùng cça mÙt ván cÝ, khi mà t¥t c£ các n°Ûc i còn l¡i ph£i °ãc thñc hiÇn trong mÙt kho£ng thÝi gian có h¡n.

10.2. N¿u nh° mÙt ¥u thç có l°ãt i còn ít h¡n hai phút trên Óng hÓ cça mình, thì có thà Á nghË hoà tr°Ûc khi lá cÝ rång. Ð¥u thç ó ph£i dëng Óng hÓ và mÝi trÍng tài tÛi:

(a). N¿u nh° trÍng tài công nh­n r±ng, Ñi ph°¡ng không cÑ g¯ng ánh th¯ng b¯ng các cách thông th°Ýng (mà chÉ ánh câu giÝ), ho·c, không thà th¯ng ván cÝ b±ng các cách thông th°Ýng thì trÍng tài tuyên bÑ ván cÝ hoà.

Trong tr°Ýng hãp ng°ãc l¡i, trÍng tài s½ t¡m hoãn ch°a °a ra k¿t lu­n cça mình ho·c bác bÏ Á nghË hoà.

(b). N¿u trÍng tài t¡m hoãn ch°a °a ra k¿t lu­n cça mình, Ñi ph°¡ng có thà °ãc cÙng thêm hai phút vào thÝi gian suy ngh) và ván cÝ s½ ti¿p diÅn tr°Ûc sñ chéng ki¿n cça trÍng tài. TrÍng tài tuyên bÑ k¿t qu£ cuÑi cùng sau khi lá cÝ rång.

(c). N¿u trÍng tài bác bÏ Á nghË hoà, Ñi ph°¡ng s½ °ãc th°ßng thêm hai phút vào thÝi gian suy ngh).

(d). TrÍng tài s½ °a ra k¿t lu­n dña trên các iÁu 10a, b, c.

10.3. N¿u c£ hai lá cÝ cùng ã rång và không thà xác Ënh °ãc lá cÝ nào rång tr°Ûc, ván cÝ hoà.

ÐiÁu 11:TÍNH ÐIÂM

Trë cách tính iÃm khác ã °ãc thông báo tr°Ûc, ¥u thç th¯ng ván cÝ ho·c th¯ng do Ñi ph°¡ng bË k÷ lu­t °ãc mÙt iÃm (1), ¥t thç thua ván cÝ ho·c thua do bË k÷ lu­t °ãc không iÃm (0) và ¥u thç hoà ván cÝ °ãc nía iÃm (1/2).

ÐiÁu 12: T¯ CÁCH ФU THæ

12.1. Các ¥u thç không °ãc có hành vi làm £nh h°ßng x¥u tÛi ván ¥u.

12.2. Trong thi ¥u c¥m các ¥u thç sí dång các tài liÇu vi¿t tay, các nguÓn thông tin, lÝi khuyên ho·c phân tích trên mÙt bàn cÝ khác. TÝ biên b£n thi ¥u chÉ °ãc sí dång à ghi chép các n°Ûc i, thÝi gian trên Óng hÓ, Á nghË hoà và các v¥n Á liên quan tÛi khi¿u n¡i.

12.3. Các ¥u thç ã ch¡i xong ván cÝ cça mình s½ °ãc xem nh° là khán gi£.

12.4. Các ¥u thç không °ãc phép rÝi khÏi khu vñc thi ¥u khi ch°a °ãc sñ Óng ý cça trÍng tài. Khu vñc thi ¥u bao gÓm: phòng thi ¥u, các phòng gi£i lao, khu vñc ti¿p nng l°ãng, khu vñc dàng cho hút thuÑc và các khu vñc khác °ãc trÍng tài công nh­n. Riêng ¥u thç có l°ãt i không °ãc phép rÝi khÏi phòng thi ¥u khi ch°a °ãc sñ Óng ý cça trÍng tài.

12.5. Nghiêm c¥m các biÃu hiÇn gây m¥t t­p trung, ho·c m¥t bình t)nh cho Ñi ph°¡ng d°Ûi b¥t cé hình théc nào, kà c£ viÇc Á nghË hoà không có lý do chính áng.

12.6. Sñ vi ph¡m các iÃm trong các iÁu të 12.1 ¿n 12.5 Áu có thà d«n tÛi bË ph¡t theo iÁu 13.4.

12.7. Ð¥u thç không tuân thç Lu­t CÝ Vua s½ bË xí thua ván cÝ. TrÍng tài s½ quy¿t Ënh iÃm cça Ñi ph°¡ng.

12.8. N¿u c£ hai ¥u thç Áu ph¡m vào ÐiÁu 12.7, c£ hai ¥u thç Áu bË xí thua.

ÐiÁu 13: CHèC NNG NHIÆM Vä CæA TRÌNG TÀI (XEM PH¦N MÞ Ð¦U)

13.1. TrÍng tài c§n ph£i theo dõi viÇc tuân thç ch·t ch½ Lu­t VÝ Vua.

13.2. TrÍng tài ph£i hành Ùng à cuÙc thi ¥u ti¿n hành thu­n lãi nh¥t. TrÍng tài ph£i b£o £m duy trì iÁu kiÇn thi ¥u tÑt à các v­n Ùng viên không m¥t t­p trung. TrÍng tài ph£i giám sát ti¿n trình cça cuÙc ¥u.

13.3. TrÍng tài ph£i quan sát các ván ¥u, ·c biÇt khi các ¥u thç còn ít thÝi gian, và °a ra các quy¿t Ënh ho·c ¥n Ënh các méc ph¡t cho các ¥u thç khi c§n.

13.4. TrÍng tài có thà áp dång mÙt ho·c nhiÁu hình ph¡t trong các hình ph¡t sau:

(a). Nh¯c nhß

(b). Tng thêm thÝi gian còn l¡i cho Ñi ph°¡ng ho·c

(c). Trë bÛt thÝi gian còn l¡i cça ¥u thç vi ph¡m lu­t.

(d). Tuyên bÑ ván cÝ bË thua

(e). Trë iÃm ghi °ãc trong ván ¥u cça bên vi ph¡m

(f) . Tng iÃm ghi °ãc trong ván ¥u tÛi méc tÑi a cho Ñi ph°¡ng cça ¥u thç vi ph¡m

(g). Tru¥t quyÁn thi ¥u.

13.5. TrÍng tài có quyÁn tng thêm thÝi gian suy ngh) cho mÙt ho·c c£ hai ¥u thç trong tr°Ýng hãp có sñ vi ph¡m làm £nh h°ßng tÛi ván ¥u të bên ngoài.

13.6. TrÍng tài không °ãc can thiÇp vào ván ¥u trë các tr°Ýng hãp Lu­t cÝ cho phép. TrÍng tài không °ãc thông báo sÑ l°ãng n°Ûc i ã °ãc thñc hiÇn, trë tr°Ýng hãp áp dång iÁu 8.5, khi ít nh¥t có mÙt ¥u thç ã sí dång h¿t thÝi gian cça mình. TrÍng tài ph£i kìm ch¿ không °ãc thông báo cho ¥u thç bi¿t r±ng Ñi ph°¡ng ã hoàn thành n°Ûc i.

13.7. Các khán gi£ và ¥u thç không °ãc bàn lu­n ho·c can thiÇp vào ván ¥u. N¿u c§n, trÍng tài có thà buÙc nhïng ng°Ýi vi ph¡m rÝi khÏi phòng thi ¥u.

ÐiÁu 14: FIDE

Các Liên oàn thành viên có thà Á nghË FIDE °a ra lÝi gi£i thích chính théc vÁ các v¥n Á liên quan tÛi Lu­t CÝ Vua.