1. ĐEN VÀ TRẮNG
Thanh tra Lạc căm ghét mùi bệnh viện, nhất là thứ mùi hăng hắc của nước khử trùng lẩn quất trong không khí. Chẳng phải vì có kí ức đau buồngì ở đây, mà chỉ đơn giản là thứ mùi đó gợi nhớ đến nhà xác. Dù đã làmcảnh sát hai mươi bảy năm, nhìn thấy biết bao thi thể, anh vẫn khó lòngquen với mùi này. Nói chung, ngoài những kẻ biến thái đam mê tử thi ra,chắc không ai trông thấy người chết mà vui cho được.

Lạc thở mạnh, nỗi bất an vẫn không vợi bớt, tâm trạng còn nặng nề hơncả khi theo dõi khám nghiệm tử thi trong nhà xác.Anh mặc bộ vest màu lam chỉnh tề, buồn bã nhìn người đang nằm trêngiường bệnh.Bệnh nhân trong căn phòng đơn này là một ông lão tóc pha sương,gương mặt đầy nếp nhăn lấp ló dưới mặt nạ thở oxy, hai mắt nhắm nghiền,làn da tái nhợt, cánh tay lấm tấm đồi mồi cắm những ống nhỏ nối vớimấy cái máy trị liệu đang hoạt động. Màn hình 17 inch gắn trên đầugiường hiển thị các số liệu như mạch đập, huyết áp, lượng oxy trong máu...Đường đo nhịp tim chạy chầm chậm từ phải qua trái thỉnh thoảng nhấpnhô, nếu không thì chắc ai cũng nghĩ ông lão này chết rồi, và nằm trêngiường chỉ là một thi thể được bảo quản tốt mà thôi.Ông lão là sư phụ của Lạc, ông đã dạy anh điều tra, thu thập chứng cứ,lập luận phá án bao nhiêu năm nay, nhưng chính ông lại thường không hànhđộng theo một quy tắc cố định nào.

"Tiểu Minh à, phá án không thể chỉ biết chăm chăm làm theo nguyêntắc. Ngành này đã có quá nhiều thành phần bảo thủ máy móc rồi. Mặc dùphục tùng mệnh lệnh cấp trên là lẽ đương nhiên, nhưng con phải nhớ, bảovệ người dân mới là nhiệm vụ thực sự của cảnh sát. Nếu chế độ đẩy ngườivô tội vào hiểm nguy, chính nghĩa không rõ ràng, bấy giờ chúng ta có lý dochống lại chế độ trì trệ đó."Nhớ lại câu cửa miệng của thầy, Lạc không khỏi gượng cười. Tên đầyđủ của anh là Lạc Tiểu Minh. Mười bốn năm nay, kể từ ngày lên chứcquyền thanh tra, hầu như không còn đồng nghiệp nào gọi thẳng cái tên mộcmạc đó nữa. Chỉ có thầy vẫn kêu anh là "Tiểu Minh".Đối với chỉ huy Quan Chấn Đạc, Lạc cũng như con đẻ của ông.Trước lúc nghỉ hưu, Quan là tổ trưởng tổ B Phòng Tình báo Hình sự tạiBộ chỉ huy. Phòng Tình báo hình sự, gọi tắt CIB, là cơ quan tình báo trungương của ngành cảnh sát, phụ trách thu thập, phân tích và nghiên cứu tintức tội phạm của các khu vực, rồi phối hợp với các phòng ban khác lập kếhoạch hành động.Nếu coi CIB là não bộ của ngành cảnh sát, thì tổ B chính là thùy trướctrán, làm nhiệm vụ phân tích, tổng hợp và tìm ra sự thật từ muôn vàn manhmối rối như tơ vò. Quan bắt đầu dẫn dắt tổ hạt nhân này từ năm 1989 vàtrở thành linh hồn của CIB. Năm 1997 chuẩn bị về hưu, ông nhận Lạc TiểuMinh, điều tra viên mới được thuyên chuyển về tổ B làm đệ tử cuối cùng.Chỉ huy Quan chính thức làm cấp trên của Lạc chỉ trong nửa năm,nhưng sau khi nghỉ hưu, ông làm cố vấn hợp đồng cho ngành cảnh sát nênvẫn có nhiều dịp chỉ bảo cậu hậu bối kém mình hai mươi hai tuổi này. Đốivới người không có con cái như chỉ huy Quan, Lạc chẳng khác nào con đẻ.

"Tiểu Minh à, đấu trí với nghi phạm giống như đánh bài, phải để đốithủ đoán sai át chủ bài của mình. Dù con cầm đôi át cũng phải khiến đốithủ nghĩ con chỉ có quân 2, quân 3 tép riu. Kể cả khi thấy mình không cócửa thắng, con vẫn phải giả bộ đặt cược thêm, lung lạc đối thủ. Như thếmới khiến nghi phạm để lộ sơ hở."Quan từng căn dặn Lạc như vậy, lại dốc lòng truyền dạy bí quyết phá ánnhư người cha ân cần chỉ bảo con trai.Sau bao năm tiếp xúc, Lạc coi Quan như cha, cũng hiểu rất rõ tính ông.Đồng nghiệp từng đặt cho ông nhiều biệt danh như "cỗ máy phá án", "mắtthần", "thám tử đại tài"... Nhưng Lạc thấy người vợ đã khuất của thầynhận xét mới là chuẩn nhất."Ông ấy hả, bản chất chẳng khác nào dân cá gỗ, phải gọi là 'Quan ChấnĐo' mới đúng."Dân "cá gỗ" là cách nói vui chỉ những người tính toán chỉ li, "đo" với"đạc" vừa khéo tạo thành một từ ghép chỉ sự cân đong đo đếm. Nhớ đếncách chơi chữ của cô, Lạc bất giác mỉm cười.Thật vậy, Quan là một quái kiệt khôn khéo giỏi giang, thích hoạt độngđộc lập, hay cân nhắc thiệt hơn. Ông đã trải qua bạo động thập niên 60, trụvững trong sóng gió xung đột với ICAC thập niên 70, đối đầu bọn lưumanh hung hãn thập niên 80, tận mắt chứng kiến quá trình thay đổi chủquyền thập niên 90 và dõi theo bao chuyển mình của xã hội trong thập niênđầu thế kỉ mới. Ông đã phá hơn trăm vụ án suốt hàng chục năm trời, âmthầm viết nên trang sử chói lọi cho ngành cảnh sát Hồng Kông.Giờ đây, ở cái tuổi gần đất xa trời, bao hình tượng tốt đẹp mà ông dàycông gây dựng cho ngành cảnh sát lại đang vụn vỡ. Đến thời điểm năm

tắc cố hữu, luôn giữ thế trung lập trong chính trị, đối mặt với tình huốngnào cũng vì công lý, theo pháp luật.Đến khi đụng phải các xung đột dây dưa tới những tổ chức có quan hệmật thiết với chính phủ, cảnh sát gặp trở ngại, không duy trì được năngsuất phá án. Có người còn lên tiếng khẳng định, giờ đây cường quyền lấnát chính nghĩa, cảnh sát Hồng Kông trở thành tay sai cho giới cầm quyền,dung túng các tổ chức được chính phủ chở che, không giữ cán cân công lýmà chỉ thuần túy phục vụ chính trị.Trước đây, mỗi lần nghe thấy những lời như vậy, Lạc đều lập tức phảnbác. Nhưng hiện giờ, bản thân anh cũng mấp mé dao động, phải chăng lờinói đó là đúng. Anh không thể khẳng định chắc nịch vị thế trung lập tuyệtđối, luôn đứng về phía nhân dân, hành pháp công bằng của ngành cảnh sátđược nữa. Số người mang tâm lý "làm thuê" trong đội ngũ cứ tăng dầnđều. Họ đã quên đi bản chất cao quý của nghề này, chỉ biết vâng lệnh cấptrên, chẳng khác nào lao động phổ thông làm công ăn lương ngoài kia."Làm nhiều sai nhiều, làm ít sai ít, không làm không sai." Đôi khi Lạcvẫn nghe có người nói thế.Năm 1985, Lạc đầu quân vào ngành, vì khao khát niềm vinh dự khi làmcảnh sát. Đối với anh, đây là công việc vô cùng thiêng liêng, diệt trừ tội ác,bảo vệ chính nghĩa. Nhưng đối với không ít lính mới, cảnh sát không cònlà "vinh dự", mà chỉ là "nghề nghiệp". "Căm thù cái ác", "trừ gian diệtbạo" đều là lý thuyết suông. Họ chẳng thiết làm tốt, chỉ mong làm xong,duy trì mức chuyên cần, mau chóng thăng chức lên lương, an toàn hạ cánh,nhận trợ cấp nghỉ với lương hưu(1) mà sống đến hết đời.Quan điểm này phổ biến bao nhiêu thì những phẩm chất riêng có củacảnh sát mất đi bấy nhiêu, hình tượng cao cả trong mắt người dân cũngtheo đó sụp đổ.

Mới đây thôi, Quan còn nằm thoi thóp trên giường bệnh, vừa nắm chặttay Lạc vừa cố thều thào, "Tiểu Minh... Dù người dân căm ghét, dù cấptrên bắt làm chuyện trái lương tâm, dù kẻ thù bao vây tứ phía... Cũng đừngquên bổn phận và sứ mệnh của người cảnh sát... Hãy quyết định chođúng..."Lạc biết rõ "bổn phận" và "sứ mệnh" thầy nói là gì. Với tư cách tổtrưởng tổ trọng án Sở cảnh sát Đông Cửu Long, anh hiểu rằng trước giờmình chỉ có duy nhất một nhiệm vụ: bắt giữ tội phạm, bảo vệ người dân.Khi sự thật bị vùi lấp khỏi con mắt công chúng, thì trách nhiệm của anh làphải lập lại trật tự, giữ gìn phòng tuyến cuối cùng của chính nghĩa.Và hôm nay, để hoàn thành trách nhiệm, anh quyết định trông cậy cả vàongười thầy đang hấp hối.Nắng chiều đổ xuống vịnh biển xanh như ngọc. Tia nắng rạng rỡ xuyên quakhung cửa sổ sát đất, rọi vào phòng. Căn phòng chỉ có tiếng máy móc chạy,tiếng tít tít thỉnh thoảng vang lên cho biết bệnh nhân còn sống và tiếng gõbàn phím lạch cạch. Một cô gái ngồi trong góc phòng đang giúp Lạc làmnhiệm vụ này."Chưa xong hả Táo? Họ sắp đến rồi." Lạc quay sang hỏi cô gái."Sắp. Nếu anh nói trước là phải thay đổi cả hệ thống, em đã không chậtvật thế này. Sửa giao diện thì dễ, chứ biên dịch mã nguồn thì hơi tốn thờigian.""Ừ, nhờ cả vào em." Về lập trình máy tính thì Lạc mít đặc, chẳng hiểugiao diện với biên dịch mã nguồn là gì. Nhưng anh tin tưởng trình độ kĩthuật của Táo.

Cô gái trả lời mà mặt cứ cắm vào bàn phím. Cô đội mũ lưỡi trai đen cũkĩ, mái tóc nâu xoăn tít buông xõa bên dưới, trên khuôn mặt mộc là cặp đítchai gọng đen dày cộp, áo thun đen phối với quần yếm tả tơi xơ mướp,chân xỏ xăng đan để lộ mười đầu ngón sơn đen bóng. Cả người cô toát ravẻ lập dị, trên bàn nước trước mặt còn bày ba laptop đang mở sẵn, dướichân là một đống dây dợ nhằng nhịt."Cốc cốc." Có người gõ cửa."Đến rồi." Lạc nhủ thầm. Trong tích tắc, anh lấy lại ánh mắt diều hâusăn mồi."Sếp ơi, đến cả rồi ạ." Thanh, cấp dưới của Lạc, mở cửa gật đầu chào.Những người phía sau lục tục tiến vào phòng bệnh, ai nấy đều tỏ vẻ ngờvực, không hiểu chuyện gì đang xảy ra."Chào cậu Nghĩa, cảm ơn cậu đã bớt chút thời gian." Lạc đứng dậy tiếnvề phía cửa. "Cả năm người đều đến thế này thì tốt quá. Dù chỉ một ngườivắng mặt, việc điều tra sẽ lại dây dưa thêm mấy ngày. Vậy nên thực sự cảmơn mọi người."Lạc mở lời rất lịch sự, nhưng ai cũng hiểu đó chỉ là mấy câu xã giao bềngoài. Dù sao họ cũng đang đối mặt với một vụ giết người."Xin lỗi, nhưng tôi không hiểu vì sao chúng tôi phải tới đây."Người lên tiếng đầu tiên là Du Vĩnh Nghĩa, tức "cậu Nghĩa" mà Lạcvừa chào. Thông thường, khi cần lấy lời khai từ nhân chứng hay nhữngngười liên quan đến vụ án, cảnh sát sẽ mời họ về đồn hoặc làm việc luôntại hiện trường. Nghĩa không ngờ mình lại được gọi tới phòng bệnh đơntrên tầng năm bệnh viện Hòa Nhân ở khu Tướng Quân Áo(2). Ngạc nhiên