Câu 16: Dòng năng lượng trong HST? Hiệu suất chuyển hóa năng lượng? tại sao trong một chuỗi thức ăn, số bậc dinh dưỡng ít?

Nguồn năng lượng cung cấp cho sự sống chủ yếu từ ánh sáng mặt trời. Năng lượng ánh sáng là dạng động năng, được cây xanh hấp thụ trong quá trình quang hợp để biến thành dạng thế năng trong các liên kết hóa học của các hợp chất hữu cơ phục vụ cho quá trình sống.

Sự chuyển hóa năng lượng trong các cơ thể sống nhằm đảm bảo cho các loại hoạt động duy trì sự sống bao gồm:

-Bảo đảm hoạt động cho cơ thể trong điều kiện cơ sở (năng lượng tiêu hao trong điều kiện cơ sở).

-Bảo đảm hoạt động sống đối với những cơ thể có khả năng vận chuyển (năng lượng tiêu hao trong điều kiên hoạt động).

-Bảo đảm sự sinh ra chất sống mới đáp ứng nhu cầu sinh trưởng của cơ thể.

-Bảo đảm tạo ra những yếu tố sinh sản (trứng, phôi, hạt) và tạo ra chất dự trữ.

Cuối cùng, toàn bộ năng lượng sau khi đi qua các cơ thể sống sẽ biến thành dạng nhiệt và tiêu phí cho môi trường.

Chu trình năng lượng (dòng năng lượng) trong HST là chu trình hở vì năng lượng chỉ được sử dụng một lần trong mỗi bậc dinh dưỡng, sau đó chuyển sang bậc dinh dưỡng khác ở mức thấp hơn, cuối cùng toàn bộ năng lượng ban đầu (từ ánh sáng mặt trời cung cấp) sau khi đi qua các bậc dinh dưỡng trong chuỗi thức ăn của HST sẽ biến thành nhiệt tiêu phí cho môi trường (làm tăng entropy của hệ).

Dòng năng lượng qua chuỗi thức ăn trong HST tuân theo nguyên lí 1 và nguyên lí 2 của nhiệt động học:

Nguyên lí 1(định luật 1): Năng lượng ở trạng thái này mất đi thì năng lượng ở trạng thái khác xuất hiện với một lượng tương đương. Nói các khác, năng lượng không tự sinh ra cũng không tự mất đi mà chỉ chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác.

Nguyên lí 2 (định luật 2): Không thể có một quá trình duy nhất biến nhiệt thành công. Nói cách khác, không thể có một quá trình chuyển hóa năng lượng đạt hiệu suất 100%, nghĩa là trong quá trình chuyển hóa có một phần năng lượng bin mất dưới dạng nhiệt.

Hiệu suất chuyển hóa năng lượng (%) là phần năng lượng hữu ích cho sự sống, giữa các bậc dinh dưỡng khác nhau là khác nhau.

Hiệu suất chuyển hóa năng lượng ở bậc thức ăn đầu tiên (thực vật) trong chuỗi thức ăn bao giờ cũng thấp nhất, chỉ đạt 0.1-0.5%. Hiệu suất chuyển hóa năng lượng ở bậc thức ăn cuối cùng có thể đạt 5-10% (ở người có thể đạt thậm chí 20%). Vì hiệu suất chuyển hóa năng lượng nói chung rất thấp cho nên trong mỗi chuỗi thức ăn thường có ít bậc dinh dưỡng (3, 4, 5 hoặc một số bậc).

Câu 18: Trình bày khái niệm và sự phát triển của HST no? Phân biệt HST tự nhiên và HST no?

Khái niệm: HST no là HST nhân tạo, do con người tạo ra, được con người duy trì và phất triển dựa trên cơ sở cấu trúc và quá trình sinh thái, nhằm mục đích thỏa mãn nhu cầu nhiều mặt của con người.

HST no đầu tiên là hệ sinh thái cây cỏ, trong đó chủ yếu là những cây hoang dại xen lẫn với một số cây trồng do con người thuần hóa. Những HST này có tính bền vững không khác nhiều so với hệ sinh thái tự nhiên. Từ HST cây cỏ, dưới tác động của con người, phát triển dần để cuối cùng đạt được HST no năng suất cao nhưng tính bền vững phụ thuộc chủ yếu vào tác động của con người.

(HST tự nhiên - HST no - HST no có năng suất cao)

Phân biệt:

HST no là hệ sinh thái trẻ, kém bền vững, chịu tác động của con người. Để nâng cao tính bề vững cho HST no, trong hoạt động sản xuất con người đã cos gắng làm "già hóa" một số quá trình sinh thái nhằm nâng cao tính ổn định.của HST no.

Xu hướng của HST no là diễn thế trở về dạng sinh thái tự nhiên ổn định và bền vững.

HST no nhằm mục đích cung cấp cho con người các sản phẩm cây trồng, vật nuôi cần thiêt. Trong khi đó HST tự nhiên với mục đích chủ yếu là kéo dài sự sống của các sinh vật trong hệ.

Chu trình vật chất trong HST no không khép kín. Con người thường xuyên lấy đi từ HST no các vật chất cần thiết và luôn luôn bổ sung vào hệ những vật chất và năng lượng thay thế. Trong khi đó, chu trình vật chất của HST tự nhiên là chu trình khép kín.

Về mặt cấu trúc, HST no là HST đơn giản về thành phần loài, đơn giản về cấu trúc không gian. Chuỗi thức ăn trong HST no thường ngắn và thẳng.

Về năng suất, HST no có năng suất cao nhưng không ổn định, dễ bị thiên tai và sâu bệnh phá hại.

Năng suất sơ cấp của HST no phụ thuộc vào 2 nguồn năng lượng chủ yếu: Năng lượng ánh sáng mặt trời và năng lượng do con người cung cấp. Năng suất sơ cấp của HST no rất khác nhau tùy theo vỹ độ, đất đai và trình độ thâm canh.

Năng suất thứ cấp của HST nói chung và HST no nói riêng rất khó xác định vì vật thứ sinh có nguồn thức ăn đa dạng và tiêu phí không chỉ đơn thuần là sự hô hấp mà còn nhiều quá trình khác.

HST no bao gồm các HST phụ: HST đồng ruộng và cây trồng hàng năm, HST vườn cây lâu năm, HST đồng cỏ chăn nuôi, HST ao cá, HST khu dân cư...Trong đó HST đồng ruộng là quan trọng nhất của HST no.

câu 21:PP NC HSTNN có dùng phiếu diều tra:

- PP điều tra thường đc sd nghiên cứu sâu với ~ mục tiêu lâu dài nhằm pt SX những vùng rộng lớn.Đối với cuộc phỏng vấn chính thức,phiếu đtra là tập hợp câu hỏi soạn sẵn dùng để thu nhập chủ yếu là ~ dữ kiện định lượng.

- Nội dung và cơ cấu PĐt tùy thuộc vào mục đích của cuộc phỏng vấn và thường đc soạn sơ khởi để điều tra thử,sau đó đc sữa chữa, bổ sung fu hợp với thực trạng và thực hiện điều tra chính thức.

- ~ cuộc phỏng vấn bán chính thức chỉ dùng bảng kê các câu hỏi then chốt , ng phỏng vấn sẽ pt cuộc phỏng vấn tùy thuộc đối đáp của ng đc PV

*Có 4 pp đt với các đối tượng khác nhau:

-PP hỏi ~ người am hiểu về sự việc (KIP)

Là 1 pp thong dụng để tìm hỉu thêm ỏ kiểm chứng ~ thông tin đã có từ truocs or đối chíu ~ thong tin thu nhập đc qua đtra phỏng vấn chính thức

KIP là nhóm người am hỉu nhất về chuyên đề nào đó, họ đại diện cho nhìu lĩnh vực khác nhau bao gồm nông dân, ng buôn bán.Số ng lý tưởng cho 1 KIP là từ 7-15ng.

- PV bán chính thức nông dân:

SD bản danh sách các thong tin cần thu nhập với các câu hỏi mở

- PV nhóm:

Ng điều tra dùng 1 bản danh sách các thông tin cần thiết để pv bán chính thức 1 nhomstwf 4-12ng.

Ng tham dự có thể hỏi - trả lời các câu hỏi của người khác trong nhóm hoặc của ng điều khiển.Căn cứ 1 ng làm thư ký ghi chép nội dung thảo luận.

- PV chính thức với nd chuyên sâu:

Đây là cuộc pv ngắn tập trung các câu hỏi có nd chuyên sâu .~ dữ kiện định lượng thu nhập đc có thể đưa lên bảng tính toán , thống kê để đánh giá các đđ của nông trại tại đ đ nghiên cứu.

Mục tiêu:cung cấp thông tin cho việc thiết kế các thí nghiệm về cơ cấu cây trồng,vật nuôi cho 1 vùng sx