17.Những phẩm chất đạo đức cơ bản của người Việt Nam trong thời đại mới

Màu nền
Font chữ
Font size
Chiều cao dòng

Hồ Chí Minh đã nêu ra những phẩm chất đạo đức chung cho mọi lớp đối tượng và những phẩm chất đạo đức cụ thể phù hợp với từng đối tượng, nhằm đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng trong từng thời kì. Người sử dụng nhiều khái niệm, mệnh đề đạo đức của phương Đông và Nho giáo, nhưng Người giữ lại những gì còn tốt đẹp của quá khứ, loại bỏ đi những yếu tố không còn phù hợp và đua thêm vào những nội dung mới để phục vụ nhiệm vụ cách mạng.  Những phẩm chất đạo đức chung, cơ bản nhất của con người Việt nam trong thời đại mới bao gồm những nội dung sau:
a. Trung với nước, hiếu với dân
    Trung với nước, hiếu với dân là phẩm chất đạo đức bao trùm, quan trọng nhất và chi phối các phẩm chất đạo đức khác, bởi vì trong các quan hệ của mỗi người, thì mối quan hệ với đất nước và dân tộc mình là lớn nhất..
    Trung và hiếu là những khái niệm trong tư tưởng đạo đức truyền thống của Việt Nam và phương Đông được biểu hiện là “trung với vua, hiếu với cha mẹ”. Đó là sự phản ảnh bổn phận và trách nhiệm của dân đối với vua, con đối  với cha mẹ.
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, phải trung với nước, hiếu với dân vì nước    là của toàn dân, và nhân dân là người chủ của đất nước. Trung với nước, hiếu với dân là thể hiện trách nhiệm của mỗi người với sự nghiệp dựng nước và giữ nước, với con đường đi lên và phát triển của đất nước. 
Nội dung chủ yếu của trung với nước là: trung thành với sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc, phải biết đặt lợi ích của cách mạng và của Tổ quốc lên trên hết. Tôn trọng và chấp hành mọi chủ trương, đường lối của Đảng; pháp luật và chính sách của Nhà nước. Ra sức phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Nội dung chủ yếu của hiếu với dân là: tin vào vai trò, sức mạnh to lớn của nhân dân, gần gũi với dân, gắn bó với dân, hết lòng phục vụ nhân dân, vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.  Vì vậy, yêu cầu Đảng và Nhà nước phải gần dân, gắn bó với dân, dựa hẳn vào dân, lấy dân làm gốc, phải nắm vững dân tình, hiểu rõ dân tâm, thường xuyên quan tâm đến việc cải thiện dân sinh, nâng cao dân trí, để nhân dân nhận thức được quyền lợi và trách nhiệm của mình. Có như vậy, người lãnh đạo sẽ được dân tin yêu, quý mến, kính trọng và từ đó sẽ tạo ra được sức mạnh to lớn cho cách mạng.
    b. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư
    Đây là phẩm chất đạo đức được Hồ Chí Minh đề cập đến nhiều nhất, Người nói ngay từ trong tác phẩm “Đường kách mệnh”, nói trong mọi thời kỳ và nói cả trong “Di chúc” trước khi Người vĩnh biệt chúng ta; bởi vì những phẩm chất này gắn liền với hoạt động hàng ngày của mỗi người và mỗi người phải lấy bản thân mình làm đối tượng để thực hành các phẩm chất trên.
    Những khái niệm cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư là những khái niệm đạo đức Nho giáo được Hồ Chí Minh tiếp thu có chọn lọc và đưa thêm vào những yêu cầu và nội dung mới để phục vụ nhiệm vụ cách mạng.
    - Cần, kiệm, liêm, chính:
    + Cần là lao động cần cù, lao động có kế hoạch, lao động với tinh thần sáng tạo và có năng suất cao. Phải nhận thức được lao động là nghĩa vụ thiêng liêng, là nguồn sống, nguồn hạnh phúc của chúng ta. Không được lười biếng, ỷ lại, dựa dẫm.
    + Kiệm là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thời gian, tiết kiệm tiền của của dân, của nước và của bản thân. Phải tiết kiệm từ cái nhỏ đến cái to. Không được xa xỉ, hoang phí, bừa bãi; không phô trương hình thức; không được liên hoan chè chén lu bù.
    + Liêm là trong sạch, tôn trọng giữ gìn của công và của dân; không xâm phạm tài sản, tiền của của Nhà nước và nhân dân; không tham địa vị, tiền tài;   không ham người khác tâng bốc mình. Vì vậy mà quang minh chính đại, không bao giờ hủ hoá. Chỉ có một thứ ham là ham học, ham làm, ham tiến bộ. Trái với liêm là: cậy quyền thế mà đục khoét dân, ăn của đút, hoặc trộm của công làm của tư; dìm người giỏi để giữ địa vị danh tiếng của mình...
    + Chính là không tà, là thẳng thắn, đứng đắn trong mọi mối quan hệ. Đối với mình: không tự cao, tự đại, luôn chịu khó học tập cầu tiến bộ, luôn tự kiểm điểm bản thân để phát triển điều hay, sửa chữa điều dở. Đối với người: không nịnh hót người trên và xem thường người dưới, luôn giữ thái độ chân thành, khiêm tốn, đoàn kết, thật thà; không dối trá, lừa lọc. Đối với việc: Đã phụ trách công việc gì thì quyết tâm làm cho kỳ được, làm đến nơi đến chốn; không sợ khó khăn, gian khổ. Việc thiện  nhỏ mấy cũng làm, việc ác nhỏ mấy cũng tránh.
    Mỗi người cần phải có đầy đủ bốn phẩm chất cần, kiệm, liêm, chính cũng giống như trời có bốn mùa, đất có bốn phương. Nhất là hai phẩm chất cần và kiệm phải đi liền với nhau như hai chân của một người, cần thì phải kiệm, kiệm thì phải cần.
- Chí công vô tư:
    Là luôn đặt việc công lên trước việc nhà, việc tư. Khi làm bất cứ việc gì cũng không được nghĩ đến mình trước, khi hưởng thụ thì mình nên đi sau; tức là phải lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ; phải biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì đồng bào; đặt lợi ích của cách mạng, của nhân dân lên trước hêt.Thực hành chí công vô tư phải kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng. 
     - Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư có quan hệ mật thiết với nhau: Cần, kiệm, liêm, chính sẽ dẫn đến chí công vô tư, ngược lại chí công vô tư, một lòng vì nước, vì dân, vì Đảng thì nhất định sẽ thực hiện được cần, kiệm, liêm, chính và sẽ có được nhiều đức tính tốt khác: mình đã chí công vô tư thì khuyết điểm sẽ càng ngày càng ít, mà những tính tốt như sau ngày càng thêm. Nói tóm tắt, tính tốt ấy gồm có 5 điều: nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm.
    c. Thương yêu con người
    Tình yêu thương con người là một trong những phẩm chất đạo đức cao đẹp nhất. Tình thương yêu con người của Hồ Chí Minh bắt nguồn từ sự kế thừa từ truyền thống nhân nghĩa của dân tộc, tiếp thu tinh thần nhân văn của nhân loại, kết hợp với chủ nghĩa nhân đạo cộng sản.
    Tình thương yêu con người trong tư tưởng Hồ Chí Minh không chung chung, trừu tượng mà luôn dành cho những con người cụ thể và phải được biến thành hành động cụ thể: phấn đấu vì độc lập của Tổ quốc, tự do, hạnh phúc cho con người.
     Đó là tình thương yêu dành cho những người nô lệ bị mất nước, những người lao động bị bóc lột, là nhân dân -  trước hết là nhân dân lao động.
Đó là tình thương yêu dành cho bạn bè, đồng chí và những người bình thường trong quan hệ hàng ngày. ở đây, đòi hỏi mỗi người phải luôn chặt chẽ,  nghiêm khắc với mình, rộng rãi độ lương với người khác, phải có thái độ tôn trọng con người, biết cách nâng con người.
Đây còn là tình thương yêu dành cho những người có sai lầm, khuyết điểm nhưng họ đã nhận ra và cố gắng sửa chữa. 
d. Tinh thần quốc tế trong sáng, thuỷ chung
    Tinh thần quốc tế trong sáng, thuỷ chung là sự tôn trọng và thương yêu tất cả các dân tộc, nhân dân tất cả các nước, chống sự hằn thù và bất bình đẳng dân tộc và sự phân biệt chủng tộc với quan điểm “bốn phương vô sản đều là anh em”.
Đó là tinh thần đoàn kết của nhân dân ta với các dân tộc bị áp bức, với giai cấp vô sản bị bóc lột trên thế giới cùng đấu tranh chống kẻ thù chung là chủ nghĩa tư bản đế quốc.
Đó còn là tinh thần đoàn kết của nhân dân ta với nhân dân tiến bộ trên toàn thế giới để cùng đấu tranh cho mục tiêu lớn và tiến bộ của thời đại là hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Đó cũng là tinh thần giúp bạn là tự giúp mình

Bạn đang đọc truyện trên: Truyen2U.Pro