Bài 37

I. vacxin

1.Vacxin là những chế phẩm sinh họ được chế tạo từ các sinh vật gây bệnh(vi khuẩn hoặc vi rút) để đưa vào cơ thẻ vật nuôi nhằm kích thích cơ thể tạo ra khả năng chông lại chính loại mầm bệnh đó. Khả năng này gọi là khả năng miễn dịch.

Dung Vacxin là để phòng bệnh bằng cách tạo cho cơ thể khả năng chủ động chống lại tác nhân gây bệnh trước khi chúng bị xâm nhập

2. Đặc điểm của các loại vacxin thường dung

Vacxin có thể sản xuất bằng phương pháp truyền thống hay bằng công nghệ gen.

- Đặc điểm:

Cách xử lí bệnh

Tạo miễn dịch

Tính an toàn

Điều kiện bảo quản

Mức độ và thời gian miễn dịch

- Vacxin vô hoạt

Giết chết mầm bệnh bằng các tác nhân lí, hóa học

Chậm (có miễn dịch sau 15 đến 20 ngày)

An toàn (vì mầm bệnh đã bị giết chết)

Dễ bảo quản. Không cần điều kiện quá nghiêm ngặt

Tạo miễn dịch yếu, thời gian miễn dịch ngắn( thường phải them chất bổ trợ)

- Vacxin nhược độc

Làm giảm độc lực, mầm bệnh vẫn sống nhưng không còn khả năng gây bệnh

Nhanh(có miễn dịch sau 5 đến 7 ngày)

Không an toàn vì mầm bệnh tuy đã bị làm giảm độc lực nhưng khi ra ngòai tự nhiên, có thể thay đổi độc lực và gây bệnh được

Nhất thiết phải bảo quản trong tủ lạnh (tốt nhát là nhiệt độ từ 2 đén 8 độ)

Tạo miễn dịch mạnh. Thời gian miễn dịch dài (từ 1 đến 2 năm)

II. Thuốc kháng sinh

1. khái niệm

Kháng sinh là những loại thuốc dung để đưa vào cơ thể nhằm tiêu diệt vi khuẩn, nguyên sinh động vật và nấm độc gây bệnh cho cơ thể

2. Một số đặc điểm và nguyên tắc sử dụng thuốc kháng sinh

a) một số đặc điểm của thuốc kháng sinh

- Mootjx loại kháng sinh có tác dụng với một số loại nấm bệnh nhất định nên chỉ có tác dụng khi điều trị đúng bệnh

- Kháng sinh tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh nhưng đồng thời cũng phá hoại sự cân bằng sinh học của tập đoàn vi sinh vật trong đường tiêu hóa, tạo điều kiện phát sinh các bệnh khác.

- Sử dụng kháng sinh không đủ liều lượng trong khoảng thời gian dễ làm cho vi khuẩn biến đổi, trở nên kháng thuốc , rất khó điều trị khỏi bệnh.

Khi dung thuốc kháng sinh dài ngày thuốc sẽ tồn lưu trong sản phẩm (thịt, trứng, sữa...). Người tiêu dung sử dụng các sản phẩm này sẽ bị ảnh hưởng đến sức khỏe. Do vậy ngưng sủ dụng thuốc kháng sinh trước khi mổ thịt vật nuôi từ 7 đến 10 ngày.

b) Nguyên tắc sử dụng thuốc kháng sinh

Để sử dụng thuốc kháng sinh có hiệu quả, hạn chế hiện tượng kháng thuốc và tác hại khác, cần thực hiện đúng quy định sau: Dùng kháng sinh đúng chỉ dẫn (đúng thuốc đủ liều, phối hợp với các loại thuốc khác...).

3. Một số thuốc kháng sinh thường dung trong chăn nuôi và thủy sản

- Penixilin : Có tác dung diệt các vi khuẩn gây bệnh nhiệt thán, lợn đóng dấu, uốn ván, viêm phổi... và các vết thương có mủ, mụn nhọt.

- Streptomyxin: Thường dung để điều trị các bệnh viêm phổi, viêm phế quản, lao, các bệnh viêm nhiễm trùng đường ruột. Thuốc ít bị phá hủy trong đường tiêu hóa nên có thể cho uống để điều trị nhiễm khuẩn đường ruột.

- Kháng sinh từ thảo mộc như: phytoncid từ hành ; alicin từ tỏi ; tomatin từ cà chua ; berberin từ cây hoàng đằng... Một số cây khác như gỗ vang (tô mộc), sài đất, bồ công anh cũng có tính kháng sinh cao.