CÂU 47: TRÌNH BÀY ĐỊNH NGHĨA, ĐẶC ĐIỂM VÀ PHÂN LOẠI TỔ CHỨC QUỐC TẾ LIÊN CHÍNH PHỦ.

Định nghĩa:

Tổ chức quốc tế là thực thể liên kết các quốc gia và các chủ thể khác của LQT, hình thành trên cơ sở các ĐƯQT, có quyền năng chủ thể LQT, có hệ thống các cơ quan để duy trì hoạt động thường xuyên theo đúng mục đích, tôn chỉ của tổ chức đó.

Đặc điểm:

- Về thành viên: Tổ chức quốc tế liên chính phủ là mô hình liên kết chủ yếu của các quốc gia độc lập, có chủ quyền. Ngoài ra có thể thừa nhận tư cách thành viên của các chủ thể khác.

VD: WTO có thành viên là các vùng lãnh thổ độc lập trong quan hệ đối ngoại như Maco, Hồng Kong...

- Cơ sở pháp lý để thành lập và hoạt động: Tổ chức quốc tế liên chính phủ được thành lập và hoạt động trên cơ sở ĐƯQT được ký giữa các quốc gia thành viên.

- Về quyền năng chủ thể LQT: quyền năng chủ thể LQT mang tính phái sinh và hạn chế

+ Phái sinh: quyền năng của tổ chức quốc tế xuất phát từ sự thỏa thuận của các quốc gia thành viên. Quyền năng này là quyền năng phái sinh từ quyền năng chủ thể LQT của quốc gia.

+ Hạn chế: phạm vi quyền và nghĩa vụ của tổ chức quốc tế bị giới hạn trong thỏa thuận trao quyền của các quốc gia thành viên.

VD: WIPO theo thỏa thuận của các thành viên chỉ tham gia các điều ước quốc tế liên quan đến lĩnh vực sở hữu trí tuệ, không tham gia ký kết các điều ước liên quan đến an ninh, quốc phòng...

- Về cơ cấu thường trực để duy trì hoạt động chức năng: các tổ chức quốc tế liên chính phủ thường được xây dựng với cơ cấu tổ chức chặt chẽ bao gồm các cơ quan chính và các cơ quan hỗ trợ, có trụ sở riêng.

Phân loại:

- Căn cứ vào tính chất thành viên: Tổ chức quốc tế được chia thành 3 loại:

+ Tổ chức quốc tế khu vực: có thành viên là các quốc gia thuộc cùng một khu vực địa lý.

VD: EU, ASEAN..

+ Tổ chức quốc tế liên khu vực: có thành viên là các quốc gia ở các quốc gia ở các khu vực địa lý khác nhau nhưng có chung xu hướng chính trị, tôn giáo...

VD: NATO, OPEC...

+ Tổ chức quốc tế toàn cầu: có thành viên là hầu hết các quốc gia trên thế giới, không phân biệt chế độ chính trị, kinh tế văn hóa...

VD: UN, WTO, ICAO...

- Căn cứ vào phạm vi hợp tác: Tổ chức quốc tế được chia thành 2 loại:

+ Tổ chức quốc tế chung: hoạt động bao trùm lên hầu hết các lĩnh vực hợp tác từ kinh tế, chính trị đến văn hóa, xã hội,....

VD: EU, ASEAN...

+ Tổ chức quốc tế chuyên môn: hoạt động tập trung vào 1 lĩnh vực nhất định.

VD: WTO (Thương mại); WIPO (sở hữu trí tuệ)...