Có một anh chàng Hobbit sống ở một cái hang trong lòng đất. Không phải là một cái hang tởm lợm, bẩn thỉu, ướt át, đầy những côn trùng cùng mùi xú uế, cũng chẳng phải một cái hang khô ráo, trống không, đầy những cát và chẳng có cái gì để ngồi lên hoặc để ăn: đó là một cái hang của loài hobbit, mà như thế có nghĩa là đầy đủ tiện nghi.

Hang này có một cửa ra vào tròn vành vạnh giống như ô cửa sổ trên tàu thủy, được sơn màu lá cây và có một quả đấm bằng đồng thau sáng loáng ở chính giữa. Cửa này dẫn vào một hành lang hình ống giống như một đường hầm: một đường hầm rất dễ chịu, không có khói, tường được lót ván, nền lát gạch vuông và trải thảm, có kê nhưng chiếc ghế bành bóng lộn và rất nhiều rất nhiều mắc mũ áo - chành hobbit này rất thích có khách viếng thăm. Hành lang uốn lượn quanh co, đâm xéo chứ không xuyên thẳng vào sườn đồi - Quả Đồi, như mọi người khắp nhiều dặm quanh đó vẫn thường gọi - và từ hành lang đó nhiều cánh cửa nhỏ hình tròn được mở ra, thoạt đầu ở bên này và rồi lại ở bên kia. Đối với người hobbit thì không có chuyện lên cầu thang: các phòng ngủ, phòng tắm, hầm rượu, phòng lương thực (rất nhiều), tủ quần áo (anh chàng có hẳn những phòng riêng dành để quần áo), nhà bếp, phòng ăn, tất cả đều cùng ở một tầng, mà thực ra là trên cùng một lối đi. Tất cả các căn phòng tốt nhất đều nằm bên mé trái (theo lối đi vào), bởi vì chỉ những phòng này là có cửa sổ, những ô cửa sổ tròn rất chắc chắn nhìn ra khu vườn của anh chàng và những đồng cỏ phía xa thoai thoải dòng sông.

Anh chàng hobbit này rất khá giả, tên anh ta là Baggins. Họ hàng nhà Baggins đã sinh sống trong khu vực Quả Đồi từ thời xa xưa và người ta coi họ là những người rất đáng trọng, không phải chỉ vì hầu hết bọn họ đều giàu có, mà còn bởi họ chưa bao giờ kinh qua bất kỳ cuộc mạo hiểm nào hoặc làm bất kỳ điều gì bất ngờ: người ta có thể biết chắc một người thuộc dòng họ Baggins sẽ nói gì về bất kỳ vấn đề nào mà họ không cần phải bận tâm bạn hỏi. Tập truyện này nói về một người thuộc dòng học Baggins đã kinh qua một cuộc mạo hiểm như thế nào và đã thấy mình hành động và ăn nói thậm lấc cấc ra sao. Có thể đã đánh mất sự kính trọng của hàng xóm láng giềng, nhưng anh chàng lại thu được ... chà, các bạn sẽ thấy liệu rốt cuộc anh ta có thu được cái gì không.

Mẹ của anh chàng hobbit đặc biệt của chúng ta - mà hobbit là cái giống gì nhỉ? Tôi cho rằng ngày nay chúng ta cần được mô tả đôi chút về hobbit, bởi vì họ đã trở nên hiếm hoi và rất e ngại những Con Người To Lớn, như học gọi chúng ta. Họ là (hoặc đã là) một giống người nhỏ bé, cao khoảng bằng nửa chúng ta và nhỏ con hơn những chú lùn có râu. Người hobbit không có râu. Ở họ có rất ít hoặc chẳng có chút yêu thuật nào, ngoại trừ cái tài mọn bình thường giúp họ lặng lẽ và nhanh chóng biến mất khi những kẻ to xác ngu xuẩn như cái bạn và tôi lần mò đến gần gây ra tiếng ồn như một đàn voi mà họ có thể nghe thấy cách đó hàng dặm. Bụng họ thường phệ; họ mặc đồ màu sáng (chủ yếu là màu lá cây và màu vàng); không đi giày vì gót chân họ có da dày tự nhiên và có lớp lông dày ấm áp màu nâu giống như tóc trên đầu họ (mà tóc thì quăn); có những ngón tay khéo léo, vẻ mặt hòa nhã, có tiếng cười trầm ấm (đặc biệt là sau bữa ăn, họ ăn hai bữa mỗi ngày khi mà họ có thể kiếm được). Bây giờ cái bạn đã đủ hiểu biết để tiếp tục đọc. Như tôi vừa nói khi nãy, mẹ của anh chàng hobbit này - tức là của Bilbo Baggins - là quý tiểu thư Belladonna Took nổi tiếng, một trong ba người con gái xuất sắc của lão Took, thủ lĩnh của những người hobbit sinh sống phía bên kia Thủy Lộ, dòng sông nhỏ chảy qua chân Quả Đồi. Ở các dòng họ khác người ta thường nói rằng xưa kia một trong số các tổ tiên dòng họ Took hẳn đã lấy vợ tiên. Dĩ nhiên điều đó thật khó tin, nhưng chắc chắn ở họ vẫn còn có một cái gì đó không hoàn toàn giống hobbit, và thỉnh thoảng các thành viên của thị tốc Took thường tiến hành những cuộc mạo hiểm. Họ biến mất mộ cách kín đáo và gia đình họ giấu nhẹm chuyện đó; những rõ ràng là những người dòng họ Took không được kính nể bằng những người dòng họ Baggins, dù rằng họ hiển nhiên giàu có hơn.

Tuy vậy quý tiểu thư Belladonna Took sau khi trở thành bà Bungo Baggins đã chẳng bao giờ có bất kỳ một cuộc mạo hiểm nào. Ông Bungo, tức là bố đẻ của Bilbo, đã kiến tạo cho bà một các hang hobbit sang trọng bật nhất (bà cũng có đóng góp một phần tiền của vào) mà người ta từng thấy bên dưới Quả Đồi hoặc bên trên Quả Đồi hoặc bên kia Thủy Lộ, và họ sống ở đó đến những ngày cuối đời. Ấy thế mà Bilbo, cậu con trai duy nhất của bà, mặc dù vẻ mặt và cung cách ứng xử hệt như người bố thuần phác và vô tư lự, lại có thể nhiễm một cái gì đó ký quặc từ dòng họ Took vào bản chất của mình, một cái gì đó chỉ chờ có cơ hội bộc phát. Chỉ mãi đến khi Bilbo Baggins đã trưởng thành, khoảng chừng ăm mươi tuổi gì đó(Cấc nhân vật trong tập tiểu thuyết này đều trường sinh bất tử hoặc có tuổi thọ rất dài, vì vậy đọ tuổi 50 của Bilbo Baggins được coi là rất trẻ), thì cơ hội đó mới đến, khi đó anh chàng đang sống trong cái hang hobbit đẹp đẽ do bố mình tạo dựng mà tôi vừa mới mô tả cho các bạn, và rõ ràng đã ổn định cuộc sống. 

Do một sự tình cờ kỳ lạ, vào một buổi sáng xa xưa, khi mà mọi vận còn vô cùng tĩnh lặng, khi mà tiếng ồn ít hơn bây giờ và màu xanh lục nhiều hơn bây giờ, và những người hobbit vẫn còn đông đúc và thịnh vượng, Bilbo Baggins đang đứng bên cửa hang sau bữa điểm tâm mà hút thuốc bằng một cái tẩu gỗ dài to tướng gần trẽ tới những ngón chân đầy lông mịn (được chải gọn gàng) - thì Gandalf ghé thăm. Gandalf! Giá mà các bạn đã nghe được chỉ một phần tư những gì tôi từng nghe nói về lão ta, mà tôi cũng chỉ nghe mới được rất ít trong tất cả những chuyện về lão thôi đấy, hẳn các bạn sẽ sẵn sàng đón nhận bất cứ câu chuyện khác thường nào. Lão cứ tới nơi nào là những câu chuyện và các cuộc mạo hiểm lại xuất hiện một cách kỳ lạ đến không thể kỳ lạ hơn ở nơi đó. Đã tự lâu lắm rồi lão chưa đặt chân tới con đường dưới Quả Đồi kia, suốt từ khi bạn của lão là lão Took qua đời, đúng thế, và những người hobbit hầu như đã quên bẵng đi trông lão thế nào. Lão đa đi biền biệt quá Quả Đồi và tới tận bên kia Thủy Lộ để thực hiện những công việc từ khi tất cả bọn họ còn là những cậu bé và cô bé hobbit.

Tất cả những gì anh chàng Bilbo chân thật nhìn thấy vào buổi sáng hôm đó là một ông già chống gậy. Lão ta đội cái mũ cao màu xanh chóp nhọn, vận tấm áo choàng dài màu xám, đeo chiếc khăn quàng màu bạc mà bộ râu dài của lão phủ lên trên rồi thõng xuống mãi bên dưới bụng, và đi đôi ủng to tướng màu đen.

"Buổi sáng tốt lành!" Bilbo nói, và anh chàng thực sự có ý đó. Mặt trời đang tỏa sáng và rất xanh. Nhưng lão Gandalf lại nhìn anh từ bên dưới cặp lông mày dài rậm rạp chìa mãi ra ngoài vành chiếc mũ che nắng của mình.

"Cậu định nói gì hả?" lão nói. "Có phải cậu chúc ta một buổi sáng tốt lành, hay cậu định nói là sáng nay trời đẹp dù rằng ta có muốn thế hay không; hoặc giả cậu muốn nói là sáng nay cậu cảm thấy khỏe khoắn; hoặc đó là một buổi sáng mà ta phải đối xử tốt với nó?"

"Tất cả những điều đó gộp lại," Bilbo nói. "Và một buổi sáng đẹp trời, mà thêm vào đó lại còn được ra ngoài hút một tẩu thuốc lá nữa kia đấy. Nếu ông có mang theo tẩu thì hãy ngồi xuống nhồi thuốc của tôi mà hút! Việc gì phải vội vàng, trước mặt chúng ta còn cả một ngày mà!" Rồi Bilbo ngồi vào một chiếc ghế bên cửa hang của mình, hai chân bắt tréo và thở ra một vòng khói xám đẹp đẽ, nó bay vút lên không trung mà không vỡ ra và cứ bồng bềnh bay đi phía trên Quả Đồi.

"Rất đẹp!"lão Gandalf nói. "Nhưng sáng hôm nay ta không có thì giờ để thổi những vòng khói đâu. Ta đang tìm kiếm một người nào đó cùng tham gia vào một cuộc mạo hiểm mà ta đang chuẩn bị, và thật khó mà tìm được bất kỳ kẻ nào."

"Tôi cũng nghĩ vậy - ở vùng này! Chúng tôi là những người đơn giản mộc mạc và chẳng cần gì những cuộc mạo hiểm. Rặt những điều kinh tởm phiền toái và khó chịu! Khiến ta bị muốn bữa tối! Tôi không chịu nghĩ ra được người ta thấy gì trong các cuộc mạo hiểm chứ," anh chàng Baggins của chúng ta vừa nói vừa thọc một ngón vào dây đeo quần của mình vừa thổi ra một vòng khói mới thậm chí còn lớn hơn. Rồi anh chàng lấy ra những bức thư buổi sáng và bắt đầu đọc, giả bộ như chẳng để ý gì thêm đến lão già nữa. Anh chàng đã dứt khoát rằng mình hoàn toàn không phải loại người như lão, và muốn lão bỏ đi. Nhưng lão không nhúc nhích. Lão chống gậy đứng đó và chằm chằm nhìn anh chàng hobbit mà chẳng nói năng gì hết, cho tới khi Bilbo thấy khó chịu và thậm chí hơi bực bội.

"Buổi sáng tốt lành!" cuối cùng anh chàng nói. "Ở vùng này chúng tôi không cần đến bất kỳ cuộc mạo hiểm nào đâu, cảm ơn ông! Ông có thể tìm kiếm trên Quả Đồi hoặc bên kia Thủy Lộ ấy." Nói vậy là anh chàng đã ngầm có ý rằng cuộc đối thoại đã kết thúc. 

"Câu buổi sáng tốt lành của cậu quả là đa nghĩa!" lão Gandalf nói. "Bây giờ ý cậu là muốn tống khứ ta, và chỉ đến khi ta bỏ đi thì mới ổn đây mà."

"Đâu phải thế, đâu phải thế, thưa quý ông! À mà, có lẽ tôi chưa được biết quý danh?"

"Đúng thế, đúng thế, anh bạn thân mến ạ - còn ta lại biết tên cậu là Bilbo Baggins kia đấy. Mà cậu có biết tên ta đấy, chỉ có điều cậu không nhớ được ta là người có cái tên ấy thôi. Ta là Gandalf, và Gandalf là ta. Làm sao có thể nghĩ rằng ta phải sống đến bây giờ để mà nghe con trai của quý tiểu thư Belladonna Tôk chào mình như thể ta là một kẻ bán rong trước bậu cửa nhà cậu kia chứ!"

"Lão Gandalf, lão Gandalf! Trời đất ơi! Đâu phải là cái ông phù thủy lang thang đã cho Lão Took một đôi hoa tai kim cương màu nhiệm dính chặt vào nhau và chỉ đến khi được lệnh mới rời nhau? Đâu phải là cái người vẫn thường kể những câu chuyện tuyệt vời tại các bữa tiệc về những con rồng, lũ yêu tinh, những gã khổng lồ, cuộc giải cứu các nàng công chúa và vận may bất ngờ của con trai các góa phụ? Đâu phải là cái con người vẫn thường làm những quả pháo hoa tuyệt vời? Tỗi vẫn còn nhứ những quả pháo hoa ấy! Lão Took vẫn thường đốt chúng vào đêm hôm trước ngày Hạ Chí. Thật tuyệt vời! Chúng thường bay vút lên như những bông hoa loa kèn, hoa mõm chó và những cây kim tước bằng lửa to tướng rồi cứ lơ lửng mãi trong ánh hoàng hôn mờ tỏ!" Các bạn sẽ để ý thấy rằng anh chàng Baggins đâu đến nỗi quá dung tục như mình tự nghĩ, mà còn rất yêu hoa nữa. "Trời ơi!" anh chàng tiếp tục. "Đâu phải là cái ông Gandalf đã khiến biết bao thanh niên nam nữ bỏ nhà bỏ cửa ra Biển Cả vì những cuộc mạo hiểm điên rồ? Bất kỳ việc dại dột nào từ trèo cây đến thăm viếng các tiên - hoặc dong thuyền tới các bến bờ xa lạ! Chao ôi, cuộc sống trước kia từng thú vị biết bao - ý tôi là, xưa kia ông vẫn thường làm mọi việc đảo lộn thật tệ hại ở vùng này. Xin lỗi ông, nhưng tôi không biết là ông vẫn còn làm công việc ấy đấy."

"Ta biết làm cái gì khác kia chứ?" lão phù thủy nói. "Nhưng dù sao ta cũng hài lòng thấy cậu còn nhớ đôi chút về ta. Dẫu sao thì cậu cùng có nhã ý nhớ đến những quả pháo hoa của ta, và như thế thì ta vẫn còn hy vọng. Thực vậy, vì lợi ích của Lão Took ông nội cậu và vì quý tiểu thư Belladonna tội nghiệp, ta sẽ cho cậu cái mà cậu đã hỏi xin."

"Xin lỗi ông, tôi chẳng hỏi xin cái gì cả!"

"Có đấy, cậu đã xin! Hai lần rồi. Ta cho cậu cái đó. Thực ra ta còn định đưa cậu vào cuộc mạo hiểm này nữa. Đối với ta thì chỉ là để tiêu khiển, còn đối với cậu thì tuyệt đấy - và còn sinh lợi nữa, rất có thể là như vậy, nếu cậu vượt qua được."

"Xin lỗi! Tôi không cần bất kỳ cuộc mạo hiểm nào hết, cảm ơn ông. Hôm nay thì không. Xin chào! Nhưng xin mời ông đến dùng trà - vào bất kỳ giừo nào ông muốn! Sao lại không phải là ngày mai nhỉ! Ngày mai ông đến nhé! Tạm biệt!" Dứt lời, anh chàng hobbit quay mình chạy vội vào trong khuôn của tròn màu lá cây và cố đóng cửa thật nhanh mà không tỏ ra thô lỗ. Suy cho cùng thì bọn phù thủy là phù thủy mà thôi.

"Mình mời lão ta đến dùng trà làm quái gì nhỉ?" anh chàng vừa tự nhủ vừa bước vào phòng lương thực. Tu chỉ vừa ăn điểm tâm nhưng anh chàng nghĩ bụng dùng một hai cái bánh ngọt và uống một chút gì đó thì cũng tốt sau cơn hoảng sợ của mình.

Trong thời gian đó lão Gandalf vẫn còn đứng ngoài cửa và cứ lặng lẽ cười hoài. Một lá sau lão tiến bước và dùng đầu nhọn của cái gậy mà khía một ký hiệu kỳ cục lên cách cửa trước đẹp đẽ màu xanh của anh chàng hobbit. Rồi lão rảo bước bỏ đi, gần như đúng vào lúc Bilbo sắp ăn xong cái bánh thứ hai và bắt đầu chắc mẩm là mình đã thoát hẳn khỏi những cuộc mạo hiểm.

Ngày hôm sau anh chàng hầu như đã quên bẵng lão Gandalf. Anh chàng không nhớ rõ mọi việc lắm, trừ phi đã ghe lên Bảng Nhắc Việc như thế nào: Gandalf Trà Thứ Tư. Ngày hôm qua vì quá bối rối nên anh chàng đã không làm được việc gì đại loại như thế.

Đúng trước giờ dùng trà thì có tiếng chuông rung rất to ở cửa trước, và khi đó anh chàng sực nhớ ra! Anh chàng hối hả bắc ấm đun nước và dọn ra một bộ chén đĩa nữa, thêm một hai cái bánh, rồi chạy ra cửa.

"Tôi rất xin lỗi đã để ông phải đợi!" anh chàng đã toan nói thì nhận ra là đâu phải là lão Gandalf. Đó là một chú lùn có bộ râu màu xanh nhét vào trong chiếc dây lưng màu vàng, đôi mắt sáng ngời bên dưới chiếc mũ trùm màu lục sẫm. Cửa vừa mở là chú len ngay vào bên trong, cứ như thể có người đang đợi chú vậy.

Chú treo tấm áo khoác có mũ trùm của mình vào cái mắc gần nhất rồi cúi rạp xuống chào và nói, "Dwalin sẵn sàng phụ vụ!"

"Bilbo Baggins sẵn sàng phụ vụ!" anh chàng hobbit nói, quá ngạc nhiên nên không hỏi đươc câu hỏi nào trong khoảng khắc ấy. Khi sự yêu lặng sau đó trở nên khó chịu, ành chàng nói tiếp, "Tôi vừa mới sắp sửa dùng trà, xin mời dùng chút trà với tôi." Có lẽ câu nói hơi thiệu tự nhiên một chút, nhưng ý định của anh chàng thật chân tình. Ở địa vị bạn, bạn sẽ xử sự thế nào nếu một chú lùn không mời mà đến và treo đồ của mình trong hành lang nhà bạn mà không một lời giả thích?

Họ ngồi vào bàn chứa ấm chỗ, thực tế là vừa mới với lấy chiếc bánh thứ ba, thì có tiếng chuông thậm chí còn to hơn lần trước.

"Xin lỗi nhé!" anh chàng hobbit nói rồi chạy ra cửa.

"Vậy là cuối cùng thì ông đã đến đây rồi!" Lần này anh chàng đã toan nói thế với lão Gandalf. Nhưng nào phải Gandalf. Thay vào đó là một chú lùn nom già khụ đứng trên bậc cửa với bộ râu bạc và cái mũ trùm màu đỏ tươi; và chú này cũng nhót ngay vào lức cửa vừa mở, cứ như thể chú đã được mời đến.

"Tôi thấy là bọn họ đã bắt đầu đến rồi," chú nói khi nhìn thấy cái mũ trùm màu lục của Dwalin treo trên tường. Chú treo cái mũ đỏ của mình vào cạnh đó, và vừa đặt tay lên ngực vừa nói, "Balin sẵn sàng phụ vụ!"

"Cảm ơn ông!" Bilbo nói, miệng há hốc. Trả lời như vậy thật không phải lối, nhưng cái câu bọn họ đã bắt đầu đến rồi đã khiến anh chàng quá bối rối. Anh chàng thích có khách tới thăm nhưng phải biết họ là ai trước khi họ tới, nếu do mình đích thân mời thì thích hơn. Anh chàng phát hoảng khi nghĩ rằng có thể không đủ bánh ngọt, và rồi - với tư cách là chủ nhà: anh chàng biết nhiệm vụ của mình và kiên quyết thực hiện dù phải khổ sở đến thế nào - có thể là anh chàng sẽ phải nhịn ăn.

"Vào trong nhà đi, và dùng một chút trà nhé!" anh chàng cố nói sau khi đã hít một hơi thật sâu.

"Một chút bia thì hợp với tôi hơn, nếu ông cũng thích dùng thứ đó, thưa ông," chú Balin râu bạc nói. "Mà tôi ăn chút bánh ngọt cũng được - bánh ngọt hạt thơm ấy, nếu ông có cái nào." 

"Rất nhiều!"Bilbo thật ngạc nhiên khi thấy mình trả lời như vậy; và anh chàng thấy mình hối hả chạy tới hầm rượu mà rót đầy một cốc vại bia, rồi lại chạy tới phòng lương thực lấy hai cái bánh ngọt nhân hạt thơm hình tròn đẹp đẽ mà anh chàng mới nướng chiều hôm ấy để dành cho bữa lót dạ sau bữa khuy của mình. 

Lúc anh chàng quay trở lại thì Balin và Dưalin đang trò chuyện tại bàn như đôi bàn cũ (thực ra họ là hai anh em). Bilbo vừa đặt phịch vại bai và hai cái bánh trước mặt hai chú thì có tiếng chuông rung, và rồi lại một tiếng chuông rung nữa.

"Lần này thì nhất định là Gandalf rồi," anh chàng vừa nghĩ vừa thở hổn hển dọc lối ra cửa. Nhưng nào có phải. Đó là hai chú lùn nữa, cả hai đều đội mũ trùm màu xanh, có thắt lưng màu bạc và bộ râu màu vàng; mỗi chú mang một túi dụng cụ và một cái xẻng. Họ lẻn ngay vào khi cửa vừa bắt đầu mở - Bilbo hầu như chẳng ngạc nhiên chút nào.

"Tôi giúp gì được quý vị đây, các chàng lùn của tôi?" anh chàng nói.

"Kili sẵn sàng phụ vụ!" một gã nói. "Và cả Fili nữa!" chú kia nói; rồi cả hai chú cởi phăng mũ trùm ra và cúi chào.

"Xin phục vụ quý vị cùng gia đình!" Bilbo đáp, lần này thì anh chàng đã nhớ phải cư xử sao cho phải phép.

"Tôi thấy là Dwalin và Balin đã đến đây rồi", Kili nói. "Mình nhập bọn nào."

"Bọn!" Baggins nghĩ. "Mình chẳng thích cái âm thanh của từ đó. Mình thật sự phải ngồi xuống một lạt để bình tĩnh trở lại và dùng một chúp đồ uống đã." Anh chàng chỉ vừa mới nhắp một chút - ở góc phòng, trong lúc bốn chú lùn ngồi quanh bàn chuyện trò về những hầm mỏ, về vàng và về những bất trắc do lũ yêu tinh gây ra cùng những cuộc phá phách của lũ rồng và rất nhiều chuyện khác mà anh chàng không hiểu và cũng không muốn hiểu, bởi vì những chuyện ấy nghe có vẻ quá mạo hiểm - thì king-cong-kinh-coong, chuông lại vang lên như thể một chàng bé hobbit nghịch ngợm nào đó đang cố kéo đứt cái cần dây chuông.

"Có người ở ngoài cửa!" anh chàng vừa nói vừa hấp háy mắt.

"Bằng vào tiếng chuông ấy thì phải có đến bốn người," Fili nói. "Vả lại, chúng tôi đã nom thấy họ đi sau chúng tôi một quãng."

Anh chàng hobbit nhỏ bé khốn khổ ngồi xuống trong hành lang và gục đầu vào hai bàn tay mà phân vân không biết chuyện gì đã xảy ra, và chuyện gì sắp sửa xảy đến, và liệu tất cả bọn có ở lại dùng bữa tối hay không. Rồi chuông lại réo to hơn bao giờ hết, và anh chàng phải chạy ra cửa. Không phải chỉ có bốn, mà là NĂM. Thêm một chú lùn nữa đã đến trong lúc anh chàng còn đang phân vân trong hành lang. Anh chàng vừa mới vặn quả đấm cửa thì tất cả bọn họ đã vào bên trong, vừa cúi chào vừa lần lượt nói "sẵn sàng phục vụ". Tên của họ là Dori, Nori, Ori và Gloin; và chẳng mấy chốc hai chiếc mũ trùm màu tía, một chiếc màu xám, một chiếc màu nâu và một chiếc màu trắng đã treo lủng lẳng trên mắc, rồi bọn họ tiến bước, thọc bàn tay to tướng vào những chiếc dây lưng màu vàng và màu bạc của mình, để nhập bọn với những chú khác. Họ hầu như đã trở thành một bọn. Vài chú gọi rượu bia, một số chú gọi bia đen, một chú gọi cà phê, và tất cả bọn họ đều gọi bánh ngọt; vì vậy anh chàng hobbit đã phải bận rộn luôn chân luôn tay một lát.

Một bình lớn cà phê vừa được đặt vào lò sưởi, những chiếc bánh hạt thơm vừa xơi hết, và mấy gã lùn vừa bắt đầu một chầu bánh nướng phết bơ, thì có tiếng gõ cửa rất to. Không phải là tiếng chuông réo, mà là tiếng đập cồng cộc rất mạnh vào bộ cửa đẹp màu lá cây của anh chàng hobbit. Ai đó đang dùng một cây gậy mà đập cửa!

Bilbo vội chạy dọc hành lang, rất giận dữ, hoàn toàn bối rối và kinh ngạc - đó là cái ngày thứ Tư rầy ra nhất mà anh chàng còn nhớ. Anh chàng giật mạnh cho cửa mở toang, và bọn họ ngã bổ nhào vào bên trong, chú nọ đè lên chú kia. Lại thêm những chú lùn, bốn chú! Và có Gandalf ở phía sau, lão chống gậy và đang cười to. Lão đã gây ra một vết lõm khá lớn trên cánh cửa đẹp đẽ; và tiện thể cũng xóa đi cái ký hiệu bí mật mà lão đã khía ở chỗ đó buổi sáng hôm trước.

"Cẩn thận nào! Cẩn thận nào!" lão nói. "Chẳng giống cung cách của cậu chút nào, Bilbo ạ, ai lại để bạn bè của mình đứng chờ trên tấm thảm chùi chân rồi mở cửa đánh sụp một cái! Hãy để ta giới thiệu Bifur, Bofur, Bombur, và đặc biệt là Thorin!"

"Sẵn sàng phục vụ!" Bifur, Bofur và Bombur vừa nói vừa đứng thành một hàng. Rồi họ treo hai cái mũ trùm màu vàng, một chiếc màu lá cây nhạt cùng một chiếc màu xanh da trời có một núm tua dài màu bạc lên tường.  Chiếc mũ cuối cùng là của Thorin, chú lùn có thế lực rất lớn, trên thực tế đó đích thị là đại nhân Thorin Oakenshield, người chẳng hài lòng một tí một chút nào khi bị ngã sõng soài trên tấm thảm chùi chân của Bilbo và bị Bifur, Bofur, và Bombur đè lên. Một lý do là Bombur quá béo và nặng. Thorin quả là rất cao ngạo, đã chẳng nói gì về việc phục vụ; còn anh chàng Baggins thì cứ xin lỗi hoài, đến nỗi cuối cùng ông ta phải làu bàu "Xin đừng nhắc chuyện đó nữa," và thôi cau mày.

"Bây giờ tất cả chúng ta có mặt ở đây rồi," Gandalf vừa nói vừa nhìn hàng mũ trùm dự tiệc gồm mười ba chiếc - những chiếc mũ trùm đẹp nhất có thể tháo rời - cùng chiếc mũ của bản thân lão đang treo trên mắc. "Một cuộc tụ hội thật vui vẻ! Ta hy vọng là vẫn còn chút gì cho những kẻ đến muộn ăn uống chứ! Cái gì kia hả? Trà! Không, xin cảm ơn cậu! Cho ta một chút rượu vang đỏ ấy".

"Cả ta nữa," Thorin nói.

"Và mứt phúc bồn tử và bánh nướng nhân táo," Bifur nói.

"Và bánh nướng thịt băm và pho mát," Bofur nói.

"Bà bánh nướng thịt lợn và xa lát," Bombur nói.

"Và thêm bánh ngọt nữa - và bia - và cà phêm nếu ngài không thấy phiền." mấy gã lùn khác gọi với qua lối cửa.

"Làm vài quả trứng, anh bạn tốt bụng nhé!" Gandalf gọi với theo trong lúc anh chàng hobbit lật bật chạy vào các cửa phòng lương thực. "Mà mang ngay món gà nguội cùng dưa ghém ra đây!"

"Dường như lão ta biết tường tận những cái chạn của mình chẳng kém gì mình ấy!" Baggins nghĩ bụng, lúc này anh chàng thực sự rối trí, và bắt đầu băn khoăn không biết có phải một cuộc mạo hiểm vô cùng tệ hại đã xộc ngay vào nhà mình rồi hay không. Khi đã bày tất cả những chai đồ uống, các món ăn, dao dĩa, cốc, đĩa, thìa và những thứ khác lên mấy cái khay lớn, anh chàng bắt đầu thấy rất nóng người, mặt đỏ lên và bực bội.

"Mấy thằng lùn nãy rõ thật là nhiễu sự đến khó chịu!" anh chàng lớn tiếng. "Sao chúng lại không đến mà giúp một tay kia chứ?" Kỳ lạ làm sao! Đã thấy Balin và Dwalin ở cửa bếp, còn Fili và Kili thì đứng phía sau, và chỉ loáng một cái - bọn họ đã khuân đầy những cái khay cùng hai cái bàn nhỏ vào phòng khách rồi lại bày các thứ ra.

Gandalf ngồi ở đầu bàn tiệc, quanh bàn là mười ba gã lùn: còn Bilbo thì ngồi trên một chiếc ghế đẩu bên lò sưởi, vừa nhấm nháp một cái bánh bích quy (anh chàng đã mất hẳn cái hứng ăn uống) vừa cố tỏ ra bình thản như thể mọi việc hoàn toàn bình thường và tuyệt nhiên không phải là một cuộc mạo hiểm. Mấy chú lùn cứ ăn ăn, nói nói, và thời gian cứ tiếp tục trôi đi. Cuối cùng bọn họ đẩy ghế ra phía sau, còn Bilbo thì bắt đầu thu dọn cốc đĩa.

"Có lẽ tất cả các vị sẽ ở lại dùng bữa tối chứ ạ?" anh chàng nói bằng cái giọng khoan thai và lịch sự nhất của mình.

"Dĩ nhiên rồi," Thorin nói. "Và sau bữa tối nữa. Phải đến khuy bọn ta mới bàn xong chuyện, và trước hết bọn ta cần một chút âm nhạc. Bây giờ hãy thu dọn đi!"

Ngay sau đó mười hai chú lùn - không kể Thorin, chú này quá quan trọng và còn lưu lại chuyện trò với Gandalf - đứng phắt dậy, và xếp bát đĩa thành những chồng cao ngất. Họ đi ngay, chẳng cần đợi lấy khay, cứ dùng một tay giữ thăng bằng những chồng đĩa, trên chỏm mỗi chòng là một cái chai, trong lúc anh chàng hobbit vừa hốt hoảng chạy theo vừa kêu oai oái: "xin hãy cẩn thận cho!" và "xin đừng bận tâm về việc đó! Tôi có thể lo liệu mà." Nhưng mấy chú lùn bắt đầu cất tiếng hát:

Làm sứt cốc và làm rạn đĩa!

Làm mẻ dao và lằm quằn đĩa!

Đó là điều Bilbo Baggins căm ghét - 

Đập tan chai và đốt những nút bần!

Cắt khăn trải bàn và giẫm lên dầu mớ!

Rót sữa lên sàn phòng chứa đồ ăn!

Quẳng xương xẩu trên mặt thảm phòng ngủ!

Té rượu vang lên mọi cửa ra vào!

Đổ những mảnh vỡ vào một chậu nước sôi;

Đập vụn chúng ra bằng một cái chày cực lớn;

Và khi bạn giã xong, nếu còn mảnh nào nguyên vẹn,

Hãy ném chúng lăn lóc dọc hành lang!

Đó là điều Bilbo Baggins căm ghét!

Vậy thì, hãy cẩn thận! Cẩn thận với những cái đĩa!

Và dĩ nhiên bọn họ đã không thực hiện những điều dễ sợ ấy, và mọi thứ đều được rửa sạch và cất đi nhanh như chớp mà không mảy may bị sứt mẻ, trong lúc anh chàng hobbit cứ quay như chong chóng ở giữa nhà bếp để cố xem bọn họ đang làm gì. Sau đó cả bọn quay trở lại và thấy Thorin đang vừa ghếch chân lên cái khung chắn quanh lò sưởi vừa hút một tẩu thuốc. Chú đang thổi ra những vòng tròn khói thật to, và chú bảo vòng tròn nào đi đâu là nó đi đấy - vút lên ống khói, hoặc lượn ra phía sau cái đồng hồ đặt trên bệ lò sưởi, hoặc chui vào gầm bàn, hoặc cứ chạy vòng quanh trần nhà; nhưng dù nó đi đâu thì cũng không đủ nhanh để thoát khỏi Gandalf. Pụp! Từ cái tẩu ngắn bằng gốm của mình lão phóng ra một vòng tròn nhỏ hơn bay chính xác qua từng vòng khói của Thorin. Sau đó cái vòng khói của Gandalf thường ngả màu lục và quay trở lại bay lượn trên đầu lão phù thủy. Lão đã có cả một đám vòng khói ấy ở quanh mình, và trong ánh sáng lờ mờ đám vòng khói ấy khiến lão nom kỳ lạ và đầy ma mị. Bilbo đứng yên quan sát - anh chàng thích những vòng khói - và rồi bỗng thẹn đỏ mặt khi nghĩ sáng hôm qua mình đã tự hào dường nào về những vòng tròn khói mình thả theo gió bay trên Quả Đồi.

"Giờ là lúc dành cho âm nhạc!" Thorin nói. "Hãy mang nhạc cụ ra đây!"

Kili và Fili vội chạy đi tìm túi rồi quay trở lại với những cây vĩ cầm nhỏ; Dori, Nori và Ori lấy ra những cây sáo từ chỗ nào đó bên trong áo khoác; Bombur mang tới một cái trống từ trong hành lang; Bifur và Bofur cũng bước ra ngoài rồi quay trở lại cùng những cái kèn clarinet mà trước đó họ đã bỏ lại giữa đám gậy chống. Dwalin và Balin nói: "Xin lỗi, tôi để nhạc cụ ở ngoài hành lang!" "Thế thì đem hộ cả đàn của ta vào nữa!" Hai gã quay trở lại với những cây đàn viol to bằng người họ, cùng cây đàn hạ của Thỏin được gói trong một tấm vải màu lục. Đó là một cây đàn hạc bằng vàng rất đẹp, và khi Thorin gảy thì tiếng nhạc vang lên tức thìm đột ngột và du dương đến mức Bilbo quên hết mọi sự, và bị cuốn trôi tới những xứ sở tăm tối bên dưới những vầng trăng kỳ lạ mãi tít bên kia Thủy Lộ và vời vợi xa cái hang hobbit của anh chàng bên dưới Quả Đồi.

Bóng tối ùa vào căn phòng từ một khuôn cửa sổ nhỏ mở về phái sườn Quả Đồi, ánh lửa từ trong lò sưởi bập bùng - đang tiết tháng Tư - và cả bọn vẫn tiếp tục tấu nhạc, trong lúc cái bóng bộ râu của Gandalf cứ ve vẩy trên tường.

Bóng tối tràn ngập khắp căn phòng, lò sưởi tắt ngấm và những cái bóng biến mất mà bọn họ vẫn tiếp tục tấu nhạc. Rồi bỗng hết chú này đến chú khác bắt đầu hát trong lúc chơi đàn, giọng các chú trầm vang sâu lắng át về những miền đất xa xôi nơi quê hương cổ xưa; và sau đây là một đoạn trong bài hát của họ, nếu có thể coi là bài hát tuy là không có nhạc:

Tít trên dãy núi mù sương lạnh lẽo
Tới những hầm sau và những hang xưa
Chúng ta phải lên đường trước rạng đông
Để tìm kiếm số vàng bị yểu bùa mờ xỉn.

Các chú lùn xưa đã làm những lá bùa đầy ma lực,
Trrong lúc những nhát búa bổ ầm như chuông rung
Tại chốn thẳm sâu, nơi loài hắc ám ngủ yên,
Tại những hành lang sâu dưới lòng đồi đá.

Xưa vì đức vua và chúa tể loài tiên
Họ đục núi tạo thành những cái kho tăm tối
Để cất giấu biết bao vàng lấp lánh
Và những hạt trân châu trên chuôi kiếm chuôi gươm.

Họ xâu những vì sao rực rõ vào dây chuyền bạc
Họ đính những ngọn lửa-rồng vào mũ miện đế vương
Dùng lưới mắt cáo bằng dây kim loại bện chặt
Để nhốt ánh sáng mặt trăng, mặt trời.

Tít trên dãy núi mù sương lạnh lẽo
Tới những hầm sâu và những hang xưa
Chúng ta phải lên đường trước lúc rạng đông
Để giành lại kho vàng của chúng ta đã từ lâu quên lãng.

Họ tạc thành những cái  cốc để dùng,
Và những cây đàn hạc bằng vàng còn mãi nằm ở đó;
Nơi không ai có thể bới đào,
Cùng bao bài ca chưa từng ai nghe mà người hoặc tiên đã hát.

Những cây thông thét gào hoài trên non cao,
Những ngọn gió than van hoài trong đêm tối.
Ngọn lửa đỏ cháy bùng lên lan khắp;
Cây cối nom như những bó đuốc rực hồng.

Chuông rung hoài trong thung lũng

Cong người ngước nhìn lên mặt mũi tái xanhCơn thịnh nộ của rồng dữ dội hơn cả lửaPhá tan tành những ngọn tháp và nhà cửa mong manh.

Núi bốc khói ngùn ngụt dưới trăng;

Người lùn đã nghe tiếng bước chân của ngày tận số.Họ rời bỏ lâu đài của mình để rồi gục ngãDưới bàn chân lão rồng hung ác, dưới trăng.

Tít trên dãy núi mù sương ảm đạm

Tới những hầm tù sâu thẳm và những hang mờ tốiChúng ta phải lên đường trước lúc rạng đông,Để giành lại đàn hạc và vàng từ tay lão rồng