Câu 16: Lý luận "Nền kte thị trường xh" của Đức và lý luận " nền ktế hỗn hợp" của P.A.Samuleson có gì giốn và khác nhau

Lý thuyết "nền ktế thị trường xh" là quan điểm lý luận cơ bản và chủ trương chính ssách của chủ nghĩa tự do mới ở cộng hòa liên bang Đức. Tgiả của nó là W. Euskens, W. Ropke, Muther, Armack... lý thuyết của S về nền ktế hỗn hợp là tư tưởng về "Nền ktế hỗn hợp" là tư tưởng về cơ chế vận hành nền ktế thịtrường nhất thiết phải có cả thị trường và nhà nc.

Điểm giống nhau của 2 lý thuyết này:

- Cả 2 đều khẳng định vai trò của cơ chế thị trường tự do đối với sự ptriển kt thị trường xh: kích thích tự do kinh doanh, thúc đẩy cạnh tranh của các chủ kt, phân bố linh hoạt các nguồn lực, sử dụng các nguồn tài nguyên 1 cách tối ưu, khuyến khích tiến bộ kĩ thuật, phân phối thu nhập công bằng, thỏa mãn nhu cầu ng tiêu dùng.

Đồng thời đều thừa nhận những thất bại của thị trường tự do: cạnh tranh sinh ra độc quyền, tđ tiêu cực đến cạnh tranh có hiệu quả, gây mất cân đối cơ cấu và khủng hoảng kt, ko khai thác hết nguồn lực kte, phân phối thu nhập bất bình đẳng làm phân cực giàu nghèo. Tức là cả 2 đều nhận thấy tđ tích cực và thất bại của thị trường tự do.

- Cả 2 đều khăng định sự cần thiết nhà nc phải can thiệp vào nền kt thị trường. Mục tiêu của sự can thiệp đều hướng vào ngăn ngừa và khác phục những thất bại của thị trường để thị trường hđ có hiệu quả. Đều coi trọng các công cụ để nhà nc can thiệp vào thị trường như pháp luật, chính sách tài chính và chính sách tiền tệ, hỗ trợ doanh nghiệp và ng tiêu dùng.

Sự khác nhau:

- Về vai trò của thị trường: lý thuyết nền kte thị trường xh đặc biệt đề cao vai trò của cạnh tranh có hiệu quả. Họ cho rằng, cạnh tranh có hiệu quả là 1 yếu tố trung tâm và ko thể thiếu trong nền kte thị trường xh. Họ đánh giá vai trò của thị trường thông qua phân tích các chức năng của cạnh tranh. Đó là, sử dụng các nguốn tài nguyên tối ưu, khuyến khích tiến bộ kĩ thuật, phân phối thu nhập công bằng, thỏa mãn nhu cầu ng tiêu dùng tăng sự năng động, cho phép duy trì sự di chuyển liên tục của các nguồn tài nguyên đền nơi sd có hiệu quả hơn, kiểm soát sức mạnh ktế và sức mạnh chính trị, đảm bảo quyền tự do lựa chọn và hđ cá nhân.

lý thuyết nền ktế hỗn hợp của S lại hướng vào phân tích vait rò của thị trường thông qua cơ chế vận động của nó. Ông phát triển tư tưởng của A.S về bàn tay vô hình, cho rằng thị trường là một cơ chế trong đó ng mua và người bán tương tác vơi nhau để xđ giá cả và sản lượng của hàng hóa hay dịch vụ. Giá cả hđ là 1 tín hiệu điều chỉnh sx và tiêu dùng trên thị trường. lợi nhuận là động lực và là kim chỉ nam cho cơ chế thị trường. Cơ chế thị trường là 1 trật tự ktế chứ ko phải là sự hỗn độn. Đó là hệ thống hđ thật sự kì diệu, ko cần sự cưỡng chế hay sự hướng dẫn tập trung của bất kỳ ai. Hàng nghìn loaitj hàng hóa đc hàng triệu ng sx 1 cách tự giác mà ko cần bất kỳ sự hướng dẫn tập trung hay 1 kế hoạch tổng thể nào và cho đây là sức mạnh thật sự của thị trường.

- Về vai trò của nhà nc: lý thuyết nền ktế thị trường của xh cho rằng nhà nc chỉ can thiệp và nền ktế thị trường ở 1 mức độ nhất định nhằm bảo vệ cạnh tranh có hiệu quả và thực hiện công bằng xh. Còn S thì cho rằng sự can thiệp của nhà nc là cần thiết nhằm sửa chữa thất bại của thị trường, để thị trường hđ có hiệu quả.

Lý thuyết nền ktê thị trường xh nêu 2 nguyên tắc để nhà nc can thiệp vào nền ktê là nguyên tắc hỗ trợ và nguyên tắc tương hợp với thị trường. Còn lý thuyết của S lại nêu các chức năng của nhà nc trong nền ktế thị trường và các công cụ để nhà nc thực hiện các chức năng đó. Những phân tích về sự cần thiết và nội dung nhà nc can thiệp vào kt của S có tính sâu sắc và tổng quát hơn so với lý thuyết kt thị trường xh.

- Về cơ chế ktế: Lý thuyết nền kt tị trường xhội xác định vai trò của thị trường và của nhà nc trên tư tưởng của trường phái tự do mới: Cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nc ở mức độ nhất định, thị trường nhiều hơn nhà nc ít hơn trong điều tiết nền ktế. Còn S thì đứng trên quan điểm nền kt hỗn hợp hay 2 bàn tay và khẳng định cả thị trường và chính phủ đều thiết yếu để 1 nền kt hoạt động lành mạnh.