Mùa đông đã tàn.

Mùa đông lạnh, đêm đen tuyền và tuyết thì trắng xóa. Mùa đông cô độc mà mênh mông đến tận cùng. Mùa đông rơi những ngôi sao sáng, nóng hổi chảy dọc đôi bờ vai.

Mùa đông này đã thực sự kết thúc.

Bốn tháng dài chìm trong khắc nghiệt, trong đớn đau, trong buồn thương khắc khoải. Bốn tháng dài mùa đông gào thét, bốn tháng tang tóc phủ lên bạch dương quạnh quẽ và cô đơn. Bốn tháng, một trăm lẻ năm ngày ròng rã, một trăm lẻ năm đêm đen tuyền, một trăm lẻ năm khúc cầu hồn lơ lửng, và hàng vạn tiếng kêu than vang mãi hoài. Hàng vạn người ngã xuống, hóa thinh không những hạt tuyết lạnh lùng. Hạt tuyết mong manh và con người cũng thế. Hạt tuyết đáng thương, hạt tuyết ơi! Máu đổ tràn trên mặt hồ lạnh lẽo, màu thiên thanh bị nhuộm đen xì. Những đôi mắt nhắm hờ không bao giờ mở lại, ánh sáng nơi nao giờ tắt ngúm mất rồi.

Mùa đông ác độc, mùa đông đắng cay và chua xót. Mùa đông mặn chát những buồn thương. Mùa đông cuồn cuộn chảy nỗi hận thù, mùa đông từ những lời oán than, mùa đông sặc mùi thuốc súng, và tiếng đạn pháo vỡ tan tành.

Mùa đông nào đã từng lặng lẽ, mùa đông nào mơ màng ngủ trên cánh tay mềm của nữ hoàng băng? Mùa đông nào ấm áp và ngọt ngào, mùa đông nào vang khúc ca của bạch dương êm ái? Mùa đông nào em hằng mong mỏi, đã biến mất từ hàng hàng năm xưa.

Mùa đông rần rần bánh xích của xe tăng, cháy bừng bừng bom xăng Molotov, mùa đông kêu gào trong tiếng súng, và vương vãi rơi những vỏ đạn sõng soài. Những thân bạch dương trắng đổ ngang, bạch dương còn chưa kịp nhìn mùa xuân lần cuối. Rừng dương khóc nức nở, rừng dương bị pháo xén dọc ngang. Rừng dương ngã đè lên những xác người đóng băng nằm ngang ngổn. Những đôi mắt chẳng kịp khép, những khuôn miệng còn chẳng kịp nói lời chia ly. Tuyết bị đào xới lên nham nhở, những dấu chân và những khẩu súng đã im lìm. Những người con sinh ra từ màu xanh và trắng, lớn lên dưới ánh nắng mùa xuân và những cơn mưa cuối hạ, những con người đẹp đẽ như linh lan, đột ngột, nổ tung, hóa thành hàng dãy số lạnh lùng. Những con số vô tri vô giác, sao cứ kéo dài đến nơi đâu? Hãy dừng lại đi, hỡi ôi, hãy dừng lại. Hàng vạn người đổ xuống. Hàng vạn thân bạch dương gãy ngang. Những con số tiếp tục ra mãi. Ra mãi. Tiếng khóc gào của ai mà đau đớn tận tâm can.

Mùa đông đã tàn rồi. Mùa đông lạnh. Tuyết chảy tràn thành những cơn mưa. Thành vô vàn giọt nước mắt mặn chát. Nhuốm bầu trời xanh trong sắc xám xịt buồn thương. Tang tóc vẫn bao trùm. Những bóng người lặng lẽ thở dài. Mệt mỏi. Ảm đạm. Nỗi buồn thương nhấn chìm.

Mùa đông đã hết. Nhưng mùa đông thật sự kết thúc chưa? Sao cái lạnh lẽo vẫn còn đó. Và đau đớn dâng lên gấp bội lần. Những họng súng vẫn kêu, vẫn gào. Những chiếc xe vẫn miệt mài, chở người ra tiền tuyến và chở người về phương xa. Bạch dương không bao giờ ngừng khóc. Và mùa xuân còn chẳng thể trở về.

Một trăm lẻ năm đêm ác mộng. Một trăm lẻ năm mùa đông dài. Một trăm lẻ năm câu chuyện, về một mùa đông sao quá đỗi bạo tàn.

Mùa đông đã bị đẩy lùi.

Nhưng có thật là thế không?

Em, đất nước của em, đang chảy máu. Máu đỏ tươi trên sắc thiên thanh dịu dàng.

Lá cờ chữ thập xanh cháy phừng phừng trong đau đớn.

Và cánh rừng dương vẫn chưa thôi kêu gào.

Mùa đông có lẽ đã kết thúc.

Nhưng chiến tranh vẫn đang kéo dài.

Talvisota. Chiến tranh mùa đông.

Giờ sẽ là mùa xuân. Mùa hạ.

Giờ sẽ là mùa thu quá đỗi êm đềm.

Mùa đông vẫn còn đó. Vẫn quay cuồng.

Đến khi nào mới thực sự kết thúc?

Đến khi nào nước mắt thôi rơi, và máu thôi chảy dài.

Đến khi nào đạn thôi bắn, và những đứa con của bạch dương chẳng còn gãy đôi.

Cuộc chiến này vẫn sẽ tiếp tục.

Chúng ta vẫn sẽ chiến đấu.

Vì mùa đông, vẫn còn đang rất bạo tàn.

1941.

Đây là đêm cuối cùng, khoảnh khắc yên bình cuối cùng của mùa xuân.

Ngày mai, chiến tranh sẽ tiếp tục. Sau những tháng ngày ngắn ngủi chìm trong tiếc nuối và buồn thương.

Đêm nay không lạnh, mà quạnh quẽ vô cùng. Em ngồi ở bìa rừng dương, nhìn về phía Karelia thân yêu đang chảy máu. Ôi, sao mà đau đớn! Mà thương tâm! Khúc dân ca ai hát thì thầm nghe buồn bã quá, hàng vạn đau đớn siết chặt trong tim.

Karelia từ quá khứ, nơi bạch dương nắng tràn đầy. Ấm áp và tươi vui. Những con người hạnh phúc nhảy cùng nhau, dù già hay trẻ, dù gái hay trai, mỉm cười tươi và quay vòng trong khúc nhạc. Thế nhưng ấy chỉ là quá khứ, kỉ niệm xa xôi ai cứa vào tim xiết đau lòng. Karelia mất rồi. Bài dân ca vẫn còn đó. Vẫn mãi đẹp như người thiếu nữ nhảy cùng ta năm nào. Bài dân ca dẫn về ký ức, nơi hàng vạn bọt sóng khúc khích cười. Nơi rừng thông rung rinh khúc hát. Linh lan nở rộ. Và rừng bạch dương êm dịu mà hiền hòa. Tiếng ai đàn thê lương quá! Vì sao? Vì sao? Người ra đi chẳng kịp đem theo thứ gì, chỉ còn lại khúc dân ca làm bạn tri kỉ. Karelia. Karelia. Đã mất rồi. Nhưng bản nhạc vẫn còn đó. Vẫn vang vọng. Và mùa đông. Mãi mãi thét gào.

Säkkijärvi polkka!

Em nghe tiếng chân sau lưng, chẳng cần quay lại nhìn em cũng biết đó là anh. Em vẫn ngồi yên, miệng lẩm nhẩm khúc nhạc. Anh thở dài. Anh từ tốn ngồi xuống khúc gỗ, cạnh bên em. Chiếc áo khoác của anh màu lông chuột, màu buồn bã mà ảm đạm vô cùng. Hai thanh kiếm bắt ngang trên vai áo, và khuy áo ba vương miện sáng lóa lên dưới ánh lửa trong rừng.

Anh chỉ ngồi đó, chẳng nói gì. Lửa tí tách. Đêm lặng. Tĩnh lặng hoàn toàn. Yên bình đến bức bối. Âm thanh tích tắc đang đếm ngược. Còn vài giờ nữa thôi. Em sẽ ra đi. Bước vào một cuộc chiến tranh mới. Súng lại nổ. Bom lại rơi. Hàng hàng người lại ngã gục. Rừng dương bị chém nham nhở. Khóc ròng ròng. Đau thương. Kẻ tha hương đánh rơi nốt nhạc, bản dân ca của vùng Karelia tắt ngúm. Chỉ còn lại tiếng thở dài. Và những cái nhau mày quạnh quẽ. Säkkijärvi polkka! Hãy hát lên đi nào!

Lửa tàn. Trời sắp sáng. Những ngôi sao đêm đã lặn mất rồi. Em dùng một cành cây khô đẩy những thanh củi vào. Lửa tí tách. Tay em chạm vào tay anh. Anh thoáng giật mình. Ánh lửa lung linh trong mắt anh. Anh nhìn đống lửa. Thật lâu thật lâu. Im lặng. Nhưng ai vẫn còn ngâm nga điệu polkka đó. Những lời hát nghe đau thương tận não lòng.

Anh nhẹ nhàng vòng tay ôm em. Siết em thật chặt vào lòng. Ngực anh nóng hổi, và hơi thở của anh có mùi của bạch dương. Người anh rất ấm. Ấm hơn đống lửa nhiều. Anh ôm em rất lâu. Cả hai chìm trong trầm mặc. Không nói lời nào. Chẳng còn gì để nói. Vì lời nào cũng sẽ dư thừa.

Bàn tay anh mân mê tóc em. Anh vuốt má em. Tay anh nóng hổi. Anh hôn em. Rất nhẹ. Anh hôn lên trán. Lên má và lên môi. Em nhắm mắt. Bản nhạc vẫn văng vẳng trong đầu.

Rừng thông rung rinh, hàng vạn bọt sóng bắn tung lên trời. Màu xanh và trắng. Và người con gái với nụ cười rực rỡ đã nhảy khúc polkka cùng ta. Karelia xa xôi. Karelia của ký ức. Vùng đất vang vọng trong bài ca. Đưa tay đây, dù già hay trẻ, dù gái hay trai, hãy cùng nhau nhảy trong đêm cuối cùng. Ngày mai chúng ta sẽ lại lao ra tiền tuyến. Vỡ tung ra thành máu và thịt nát nhừ. Nhưng bản nhạc vẫn còn đó. Karelia vẫn còn đó. Hãy đợi ta. Xin hãy đợi ta. Säkkijärvi polkka!

Trời đã sáng. Đêm nay em không ngủ. Nhưng em cảm thấy thanh thản đến kì lạ. Cảm giác bình yên cuối cùng. Bản nhạc đã kết thúc từ lâu. Ai đã để cây đàn lại đó. Nắm chặt lấy khẩu súng trong tay, xông mình ra tiền tuyến. Rừng dương trắng. Rừng dương khóc. Rừng dương thở dài.

Lửa tàn. Mùi khói và tro bụi lăn trên nền rừng đầy rêu. Những bông hoa dại he hé nở. Sương đêm mờ dần. Bầu trời đã ửng hồng lên.

Anh đứng dậy. Anh hôn em một lần cuối. Thật lâu. Môi anh nóng hổi. Nhưng má anh ướt đẫm. Mặn chát. Anh hôn em rất lâu. Rất lâu. Em nín thở. Thời gian như dừng lại.

Phía xa xa tiếng súng đã bắt đầu kêu gào.

Anh nhìn em. Thật lâu. Đắm đuối.

Anh nói,

"Hãy đi đi. Hãy đi đi em hỡi. Hãy làm những điều em cho là đúng đắn. Đừng lo, anh sẽ luôn ở đây đợi em. Anh sẽ giúp đỡ em hết sức. Cho dù là quân nhu, là nhân lực, là tài chính, anh sẽ cùng em bước qua cuộc chiến này."

Anh nắm siết lấy tay em.

"Anh yêu em."

Em mỉm cười.

"Em cũng yêu anh."

Em quay đi. Trời đã sáng.

Cuộc chiến tranh đã thực sự bắt đầu.

Em lẩm nhẩm lời ca.

Cho dù chúng ta mất vùng đất ấy, điệu polkka vẫn mãi tồn.

Säkkijärvi polkka!

Giờ là lúc chúng ta chiến đấu, để giành lại Karelia thân yêu.

Säkkijärvi polkka!