Đọc truyện b

1

Trước Sau

Màu nền

Font chữ

Font size

Chiều cao dòng

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

Phần

Quyển

Thứ Hai:

Nên Biết

Nổi Danh Nhân Lúc Còn

Sớm

Đám Mây Cô Độc

gẩng

đầu nhìn

lên vầng

mặt trời chói chang, tôi cảm thấy mình đang trần

trụi

đứng dưới vòm

trời,

bị phán xử giống như tất cả những kẻ vị thành

niên

lòng

đầy hoang mang, quá mất thời gian

vào việc

tự khen ngợi cũng như tự

khinh bỉ

bản thân.

(Trương Ái Linh ngữ lục)

Những

ngày

tháng hoa lê trắng

tựa tuyết, chim sớm hót véo von đã

không

còn. Dưới

bức tường bao thấp của tuổi ấu thơ, cây ngô đồng ấy đã

cao quá hiên

nhà. Dưới ánh nắng ban chiều, chú bướm hồng xinh đẹp lả lướt ấy, có phải cũng

đang già đi hay không? Còn

có cái

đêm đom đóm rực sáng, ai sẽ đến kể tiếp câu

chuyện

còn

chưa

kể đến hồi kết ấy? Tháng năm luôn nhân lúc người ta không

kịp

phòng

bị,

dần dần bò

lan trên hai vai bạn

và

tôi. Giấc

mộng vẫn chưa tỉnh về

thời

thơ ấu đó sẽ trao trả cho tháng năm, duy chỉ có tháng ngày theo ta như hình

như bóng, đến chết cũng không thay đổi.

Phải

tin rằng, sự an bài

của

thế sự thực ra rất công bằng, không có gì

là cố

ý.

Có lẽ,

cha mẹ ly dị đã

khiến

tâm hồn Trương Ái Linh vương một sự tiếc nuối

gương vỡ khó lành, nhưng vận mệnh lại tự đưa ra cho cô một lời giải thích

khác, cuộc

đời cần phải dùng

từng

ngày

từng

ngày để sửa chữa. Đi cùng

với

mẹ

cô còn có Trương

Mậu Uyên

người cô xưa nay vẫn luôn

bất

đồng chính kiến

với

cha của Trương Ái Linh, lại thêm đã

từng

cùng

mẹ

cô ra nước ngoài,

nên

hai người chung sống cực kỳ hòa

hợp.

Họ

sống trong một tòa

nhà lớn

kiểu Tây ở tô giới Pháp, mua một chiếc xe

hơi màu trắng, thuê

một

tài

xế

người Nga, một đầu bếp người Pháp, sống cuộc

sống

cực kỳ nho nhã

và thời

thượng. Cha cũng chuyển đến một căn nhà

trong

ngõ, tiếp

tục ngày

tháng ung dung tự

do theo cách mà

ông thích. Cha mẹ

cô thỏa

thuận,

Trương Ái Linh có thể thường xuyên đến thăm mẹ, thế nên, căn nhà của

bà

đã

trở

thành

bến

nghỉ ngơi mỗi khi cô cảm thấy mệt mỏi. Cô tin rằng, khi

lòng hoang mang mờ

mịt, bên

khung cửa

sổ của mẹ sẽ luôn có một ngọn đèn

thắp

sáng vì

cô.

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

Trong căn nhà của mẹ, lần đầu tiên Trương Ái Linh nhìn

thấy

bồn tắm bằng

gạch

men sứ và

bếp

gas.

Khi

ấy, cô rất vui, cảm thấy được an ủi, cảm thấy có

nơi gửi gắm. Nhưng chút ấm áp này

cũng

chỉ là

tạm

thời, mẹ cô lại sắp ra nước

ngoài, và lần

này

bà sẽ

đi Pháp học mỹ thuật. Giữa gia đình

và sự

tự do, Hoàng

Dật

Phạn đã

từng

chọn sự tự do. Khi cuộc hôn

nhân bi kịch

tan vỡ hoàn

toàn, bà

càng như được trút bỏ gánh nặng, về sau thiên

hạ

là

của

một mình

mình, giang

hồ

là

của

một mình

mình.

Khi đó, Trương Ái Linh đang sống ở trường, trước lúc đi, mẹ đã đến trường

thăm cô. Tình

cảnh

ly biệt lần này, đã

từng

được Trương Ái Linh miêu tả lại:

“Mẹ đến thăm tôi, tôi không có bất cứ biểu cảm luyến tiếc nào,

mẹ

hình

như

cũng

rất vui, sự tình

có thể

cứ trôi qua một cách trơn tru không để lại dấu vết

như thế, một chút phiền phức cũng không có, nhưng tôi biết mẹ đang nghĩ: ‘Thế

hệ

sau thật là

tàn nhẫn!’.

Đợi bà bước ra khỏi cổng, tôi đứng ở trong trường,

cách hàng thông cao to từ

rất xa nhìn

cánh cửa

sắt màu đỏ đó từ từ đóng lại, vẫn

là sự

lặng lẽ. Nhưng dần dần cảm thấy trong hoàn

cảnh

này

cần

phải rơi lệ, thế

là nước

mắt

tuôn trào, trong cơn gió rét lớn tiếng thổn thức, tự khóc cho mình

xem”.

Đây chính là Trương Ái Linh, mặc dầu cô của lúc ấy chẳng qua cũng chỉ

mười một, mười hai tuổi, nhưng đã

sớm

hiểu được phải kiên

nhẫn

và

thản

nhiên. Sự

thiếu vắng của người mẹ ảnh hưởng và

chuyển

biến tính tình

của

cô.

Tác phẩm

của cô luôn vô tình

bộc

lộ một sự lạnh lùng,

thiếu

tình

cảm

dịu dàng

và thương xót. Đó là bởi cô đã

giấu

những tình

cảm

mềm yếu vào nơi sâu kín

nhất

của trải tim, dùng

sự

vô tình để ngụy trang cho bản thân.

Cả

cuộc đời cô

đều lựa chọn thái độ trốn tránh, co mình đối với thế giới bên

ngoài, mà ngọn

nguồn

của nó chính là

nỗi

sợ bị tổn thương.

Trương Ái Linh biết rằng, bản thân cô xưa nay luôn là một đám mây cô độc,

dù bay về

phương nào thì đều phải dựa vào

sự lựa

chọn và

nắm

bắt của chính

mình. Mẹ

đi rồi, trong căn nhà

của

người cô vẫn còn

lưu

giữ hơi thở của mẹ.

Chiếc

bàn

bảy

miếng ghép

(1)

, màu sắc

nhẹ nhàng,

còn có rất

nhiều người đáng

mến

mà

cô không biết

đến rồi đi. Cô cho rằng, tất cả những thứ tốt nhất mà

cô

biết,

cho dù

là vật

chất hay tinh thần, đều được lưu giữ ở nơi đây. Tình

cảm

nồng

thắm giữa Trương Ái Linh và người cô cũng bắt đầu từ nơi này, hơn nữa

còn

được duy trì

một

cách sâu sắc suốt cả cuộc đời. Về mức độ nào đó, Trương

Ái Linh đã

tìm

được một

phần

của tình

mẹ

mà cô đã

bị

mất ở người cô của

mình. Cho nên, cô trân trọng.

Còn hết

thảy mọi thứ ở bên nhà người cha

ông Trương Đình

Trọng -

cô đều

coi thường. Trong Chuyện riêng

cô viết,

“Thuốc phiện, vị lão

tiên sinh dạy

trai tôi Hán Cao Tổ

luận,

tiểu

thuyết chương hồi, tất cả cứ sống một cách lười

nhác và âm thầm

như thế. Giống như người Ba Tư tôn sùng Hỏa giáo

(2)

, tôi

miễn

cưỡng chia thế giới thành

hai nửa,

ánh sáng và đêm tối, thiện và

ác, thần

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

và quỷ.

Những thứ thuộc về bên

cha tôi chắc

chắn

là không tốt

đẹp gì...”. Có thể

thấy,

trong tâm hồn Trương Ái Linh luôn phải đè

nén sự

hỗn loạn, cuộc sống

mòn gỉ.

Nhưng nội tâm cô có lúc lại thích thú cảm giác này,

thích thú khói mù

của

thuốc phiện, thích thú ánh mặt trời như sương mù, còn

có những

tờ báo

khổ

nhỏ

chất lung tung trong phòng.

Cô biết

cha cô cô đơn, chỉ là

mỗi

khi cô đơn

ông mới

biểu lộ tình

cảm

dịu dàng.

Cho dù như thế, cũng không thể thay đổi được điều gì,

yêu vẫn

là

yêu, hận

vẫn

là

hận.

Trong trái tim bé nhỏ của cô bắt đầu có rất nhiều kế hoạch to lớn. Cô

khao khát sau khi tốt

nghiệp trung học sẽ được đến Anh học đại học. Cô muốn

mình nổi

tiếng hơn cả Lâm Ngữ Đường, muốn mặc những bộ y phục tân kỳ

nhất,

được du lịch khắp thế giới. Ở Thượng Hải, cô có nhà

của

riêng

mình, sống

một

cuộc sống

giản

đơn phóng khoáng. Giản đơn phóng khoáng chính là cá tính

của

Trương Ái Linh. Cô ghét kiểu quẩn quanh vướng mắc mãi

mà không dứt.

Cô thà tự

mình

cắt

đứt hết thảy nhung nhớ, dù

là máu thịt

nhạt nhòa,

cũng

không hề

tiếc nuối.

Nhưng thế sự bất ổn, biển người chìm

nổi,

đó đâu phải nơi mà bản thân có

thể

làm

chủ.

Cha cô lại sắp kết hôn, khi người cô nói cho Trương Ái Linh tin

này, cô đã

bật

khóc. Trước đây cô đã

từng

đọc rất nhiều tiểu thuyết nói về mẹ

kế,

nhưng không ngờ câu chuyện này

lại

vận vào

bản

thân

mình. Khi

đó, trong

lòng Trương

Ái Linh chỉ có cảm giác bức bách: “Cho dù

thế

nào

cũng

không

thể

để chuyện này

xảy

ra. Nếu người phụ nữ đó ở trước mặt, đang đứng tựa vào

lan can sắt,

tôi nhất định sẽ đẩy cô ta từ ban công xuống, một trăm lần đều làm

như

thế

cả trăm lần”. Đây chẳng qua chỉ là câu nói đùa của một đứa trẻ bướng

bỉnh,

mặc dù

cô có thể

chấp nhận chuyện này

hay không, thì việc

cha cô sắp tái

hôn vẫn

là

một

sự thực không thể xóa bỏ được.

Gia đình

này lại

một lần nữa phải di chuyển và thay đổi.

Lần

này,

họ

chuyển

đến căn nhà Tây năm xưa, cũng chính là nơi Trương Ái Linh chào đời. Trước

đó cô không hề có bất cứ ký ức nào

về

nó, khi đã

có

đủ năng lực suy nghĩ, đến

kiểm

tra ngắm nghía căn nhà

này, cô chỉ

cảm thấy căn nhà

cũ

đã

gánh chịu

quá

nhiều

dấu ấn của lịch sử, lặp lại quá nhiều câu chuyện gia tộc, đến bầu không

khí cũng

trở nên mơ hồ.

Cô nói, những

nơi có mặt trời khiến người ta buồn ngủ, những nơi đầy bóng

râm lại

có hơi lạnh của mộ cổ. Ở nơi đây, cô thường xuyên

không thể

phân biệt

được, lúc

nào tỉnh

táo, lúc nào mơ hồ. Nhưng có điều cô rất rõ,

cô không thích

căn nhà này, không thích gia đình

này, vì

ở đây không có một ai đáng để cho cô

yêu mến.

Người mẹ kế Tôn Dụng Phàn

cũng

hút thuốc phiện, cô ta và

tài nữ

đương

thời

Lục Tiểu Mạn là

bạn

thân,

vì cả

hai đều nghiện thuốc, cho nên được gọi là

một

cặp “Phù

dung tiên tử”.

Khi ấy, Lục Tiểu Mạn và

Từ

Chí Ma đang sống ở

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

thôn Tứ

Minh, thường xuyên

mở

tiệc mời Tôn Dụng Phàn,

vì thế,

Trương Ái

Linh cũng

từng có lần may mắn được tham dự, nhưng trong văn chương của cô

về

sau này

không hề

nhắc đến Lục Tiểu Mạn. Có lẽ, cô đã

chuyển

sự căm ghét

đối với mẹ kế sang Lục Tiểu Mạn. Ở thời Dân Quốc, Lục Tiểu Mạn là

một

cô

gái giống

như hoa anh túc, một yêu

tinh thập

toàn

thập

mỹ. Không biết bao

nhiêu người uống chén

thuốc

độc phong tình

thơm

ngát đó xong, đứt ruột mà

chết,

không hề hối hận.

Kỳ

thực, mẹ kế đối xử với Trương Ái Linh cũng không tệ, càng không đến

nỗi

gọi là

cay nghiệt.

Trước khi được gả đến Trương phủ, cô ta nghe nói vóc

dáng của

mình

và Trương

Ái Linh

cũng

tương đương, nên đã

mang hai hòm

quần

áo mà

chất

liệu đều là

loại

thượng hạng của mình đến cho Trương Ái Linh

mặc.

Nhưng Trương Ái Linh lại cho rằng hành động đó là

bố

thí, là

làm nhục

cô, cô vẫn

không chịu tha thứ. Trong Đối chiếu ký cô từng viết: “Có một thời kỳ

sống

dưới ách thống trị của mẹ kế, bị ép mặc quần áo thừa của cô ta. Vĩnh viễn

không thể

quên được chiếc sườn xám bằng gấm mỏng màu

hồng

đậm, cái màu

thịt

bò

chết,

mặc hay không mặc vào người, đều thấy toàn thân như tê cóng;

mùa đông đã

qua, mà vẫn

còn

những

vết sẹo của chứng tê

buốt -

đó chính là sự

căm ghét và tủi nhục”.

Ngôn ngữ

sắc bén nhường này,

chính là không buông tha. Ngẫm

ra trên văn

đàn, ngoài Trương Ái Linh ra, mấy người có được bút lực như vậy, mấy người

có thể

miêu

tả

một chiếc

áo cũ

lâm ly tinh tế đến thế. Đó là

vì cô quá kiêu hãnh,

quá tự

tôn. Về sau, Trương Ái Linh dùng ngòi

bút tài hoa kỳ

diệu của mình,

nhiều

lần phê

phán hình tượng

của mẹ kế Tôn Dụng Phàn.

Kỳ

thực Tôn Dụng

Phàn cũng

xuất thân từ danh gia vọng tộc hiển hách,

chỉ

là sau này gia đạo sa

sút, mà Trương Đình

Trọng

lại được thừa kế sản nghiệp lớn của tổ tiên,

nên Tôn

Dụng

Phàn

bị

người nhà

mai mối

gả đến Trương gia.

Cả

đời Tôn Dụng Phàn ngoài “ả phù dung” làm tri kỷ ra, thì

chưa

hề phạm

bất

cứ lỗi lầm nào.

Nếu

như

không phải

chịu ảnh hưởng của gia cảnh, không bị

nghiện

thuốc phiện, cô ta cũng không cần làm

vợ

kế của Trương Đình

Trọng,

càng không cần

làm

mẹ

kế của hai đứa trẻ. Nhưng sự căm ghét của Trương Ái

Linh với

cô ta là điều đương nhiên. Trên thế gian này,

có lẽ

không có đứa trẻ

nào có thể

khoan dung đến độ thích mẹ kế của mình

một

cách thực lòng.

Cô

không thích về

nhà,

vì không muốn

nhìn

thấy

cảnh tượng trụy lạc cha và

mẹ

kế

cùng nằm

trên

sập,

hút thuốc phiện nhả khói mù

mịt.

Trong mắt Trương Ái

Linh, Tôn Dụng Phàn quá ti tiện,

quá hèn

hạ,

chỉ biết chìm đắm trong hoan lạc,

mặc

kệ ngày tháng trôi qua như thoi đưa.

Điều khiến Trương Ái Linh cảm thấy đau khổ nhất là,

ngày ngày cha và mẹ

kế

sống một cuộc sống xa xỉ và

buông thả

như thế, nhưng lại không cho cô tiền

nộp

học phí học đàn piano. Trương Ái Linh còn

nhớ,

mỗi lần xin cha tiền học

phí, đều gặp phải sự trì

hoãn thoái thác của

ông: “Tôi đứng trước cửa hiệu thuốc

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

phiện,

rất lâu, rất lâu, mà

vẫn

không được trả lời”. Đối với một bé gái cực kỳ

giàu lòng tự

tôn mà nói, đây chắc chắn là

một

sự tổn thương không thể nào

tha

thứ

được. Trên

thế

gian không có nơi nào có thể tìm được những thứ quý giá

nữa,

điều cô có thể làm

là khiến

cho bản thân mình

càng sạch

sẽ hơn, thoải mái

hơn.

Tháng ngày như thêu, tuế nguyệt kết kén.

Những

thứ đã

cho rằng

tốt đẹp

trong ký

ức, đến nay lại hoàn toàn ngược lại. Dù cho như thế, ngày tháng như

mây vẫn

phải trôi qua một cách cố chấp, dẫu đi đến nơi sơn cùng thủy tận, cũng

sẽ

có một ngả rẽ để bạn bước ra. Chỉ là

vầng

trăng sáng treo ngoài

cửa

sổ đó,

khi tỉnh

mình

ta biết,

khi say ai người hiểu đây?

Ghi chú:

Bàn bảy

miếng ghép, hay các dụng cụ bằng bảy miếng ghép màu

là một

là

một

loại đồ chơi phát triển trí lực được lưu truyền và

sử

dụng rộng rãi

trong dân

tộc

Hán.

Hỏa

giáo (Zoroastrianism)

còn

được gọi là

Bái hỏa

giáo, Hỏa yêu

giáo

hoặc

Đạo Zarathushtra là

một

tôn giáo cổ của Ba Tư do nhà tiên tri Zarathushtra

sáng lập

cách đây hơn 1000 năm trước Công Nguyên

và là một

trong những tôn

giáo lâu đời nhất của nhân loại, với bộ kinh chính

thức

là

kinh Avesta (Cổ

kinh

Ba Tư).

(2)

(1)

Vườn Trường Xanh Xanh

ôi không nỡ

nhìn

anh vui vẻ,

điều ấy càng

khiến

tôi buồn lòng

hơn!

Tạm

biệt!

Nhân sinh hợp tan, vốn là

bình thường,

dù

thế

nào,

chúng tôi vẫn

sẽ có một

ngày chia tay đầy nước mắt!

(Trương Ái Linh

ngữ

lục)

Tháng ngày im lìm, khi bạn

tựa cửa nghe mưa rơi, ngồi trên

lầu

gác ngắm

mây bay, thì năm

tháng đã

trôi qua thật

xa. Con người đi giữa thế gian, đều phải

đeo những chiếc mặt nạ khác nhau. Không phải vì

giả

tạo, mà

là rất

nhiều lúc

cần

phải trốn tránh

tự

nhiên,

thuận

theo hoàn

cảnh.

Nếu bạn không thể thay đổi

cuộc

sống, thì

phải

vì

cuộc

sống mà đổi thay chính mình.

Khi còn rất

nhỏ, Trương Ái Linh đã

hiểu

được đạo lý này.

Cha tái hôn, khiến

cô dẫu

chán ghét nhưng vẫn phải quay về căn nhà âm dương hỗn độn đó. Nhìn

em trai chịu

sự ngược đãi,

nhưng

lại không biết trốn tránh ở đâu, cô thấy đau

lòng cực

độ. Đối mặt với sự châm chọc cạnh khóe của mẹ kế, cô cũng bó tay hết

cách, chỉ

cảm thấy nhục nhã

muôn phần.

Nhìn

gương

mặt khóc lóc của mình

trong gương, cô

từng

nghiến răng thề: “Sẽ có một ngày

ta phải

báo thù”.

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

Sau này, Trương Ái Linh từng nói, những năm trung học cô sống không hề

vui vẻ,

nội tâm bị đè nén, đối diện với những người những việc mà

mình không

thể

làm

gì

được, cô luôn giữ im lặng. Chỉ khi đến nhà người cô hoặc là

khi

ở

trường, ngày

tháng của

cô mới được coi là

tinh khiết

giản đơn như nước, sáng tỏ

thấu

triệt như tranh.

Những

năm trung học của Trương Ái Linh không phải chỉ toàn mưa thảm

gió sầu.

Cô cũng từng có rất nhiều niềm vui đơn thuần của một nữ sinh, từng

trải

qua những ngày

rực

rỡ nắm tay nhau giữa mùa xuân. Tính cô hướng nội, tư

chất

thẩm mỹ trời cho đều vượt trội so với đám bạn bè

cùng trang lứa,

hơn nữa

cô thường không quan tâm để ý đến những chuyện vụn vặt trong cuộc sống.

Nhưng cô cũng thường cùng

các chị

em họ dạo phố, xem phim, dẫn em trai đi

mua đồ ăn vặt.

Khi gặp

người lạ, đa phần cô đều im lặng. Chỉ có khi đi cùng

chị

em họ và

những

người bạn học thân thiết, cô mới thể hiện là người vô cùng

vui vẻ.

Đặc

biệt

khi nhắc đến những bộ tiểu thuyết, bộ phim và

những

vở kịch mà

cô thích,

gương mặt cô hớn hở, bàn

tán thao thao bất

tuyệt. Khi ấy, bạn sẽ hoàn

toàn quên

mất

rằng, cô là

một

cô gái tính tình

lạnh

lùng,

trong lòng

ẩn chứa vết thương sâu

kín.

Mỗi

người đều có nhiều tính cách, tùy

những

hoàn

cảnh

khác nhau mà

thể

hiện

những cái tôi khác nhau, hoặc vui vẻ, hoặc lạnh lùng;

hoặc

đơn giản, hoặc

già dặn.

Có lẽ chỉ khi phải đối diện với tâm hồn mình,

con người

mới có thể gỡ

chiếc

mặt nạ đang đeo đi, nhìn

thấy

cái tôi chân thực nhất của chính

mình. Bởi

dẫu

có ở bên

cạnh

người mình

yêu quý, cũng

khó tránh khỏi cảm giác xa lạ và

quạnh

quẽ.

Khi học

trung học, Trương Ái Linh đã

say mê sáng tác và nhân lúc mọi

người không chuẩn bị, đã

một

mình

âm thầm

cực khổ sáng tác. Do quá ham đọc

sách, nên khi học

trung học, cô đã

bị

cận thị, phải đeo kính. Dáng người cô cao,

lại

gầy, tuy mặc bộ đồ đơn giản nhưng vẫn không che giấu được khí chất văn

nhã của

người đọc sách. Có thể cô không đủ xinh đẹp, nhưng xưa nay cô luôn

mang đến một cảm giác phi phàm,

xuất chúng cho những

người tiếp xúc với

mình. Có người

nói, một tài

nữ

như cô, chỉ cần có duyên đi lướt qua, là

buộc

phải

ngoái lại nhìn.

Năm Trương Ái Linh mười hai tuổi, cô đã được đăng truyện ngắn đầu tiên

Cô gái bất

hạnh trên

tập

san Phượng Tảo của trường

nữ

sinh St’s Maria. Tuy chỉ

vỏn

vẹn một nghìn

bốn

trăm chữ, tình

tiết

cũng đơn giản non nớt, nhưng đối với

một

nữ sinh tuổi đời mới mười hai mà

nói, chắc

chắn đây là

một

chuyện kinh

ngạc

và

tuyệt

vời; đối với sự nghiệp sáng tác của cô thì đây cũng là

một

khởi

đầu tốt đẹp và phi thường. Cô gái bất hạnh kể về bi kịch của một cô gái xinh

đẹp thuần khiết bị hủy hoại, đối mặt với vận mệnh, nữ nhân vật chính chỉ có thể

bỏ

trốn, sống phiêu

bạt

suốt quãng đời còn

lại

của mình.

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

“Tôi

không nỡ

nhìn

thấy

anh vui vẻ, điều ấy càng

khiến

tôi buồn lòng

hơn

nữa!

Tạm biệt! Nhân sinh hợp tan, vốn là

bình thường,

dù

thế

nào,

chúng tôi

vẫn

sẽ có một ngày chia tay đầy nước mắt!”. Trương Ái Linh khi ấy, đã

sớm

quen với

sự ly hợp của đời người. Hơn nữa đối diện với sự biệt ly, cô còn

học

được cách lạnh lùng trước mặt người khác, quay người rồi mới rơi nước mắt.

Cô biết,

chặng đường nhân sinh đầy gian truân, đa phần chỉ có mình

độc hành

mà thôi.

Năm thứ hai, Trương Ái Linh lại tiếp tục đăng bài

tản

văn đầu tiên

Chạng

vạng

trên

tập

san Phượng Tảo. Bài

tản

văn này

thể

hiện những suy nghĩ không

hợp

với lứa tuổi của cô. Trong sắc xuân rực rỡ mà

mắt

nhìn

không xuể

đó, cô lại

than thở

tuổi xuân đời người ngắn ngủi trôi mau, không được như những cánh

bướm sớm sinh tối chết khiến người ta ngưỡng mộ biết mấy. Trong những năm

tháng thanh xuân đẹp như hoa ấy, đáng lẽ cái cô nên

nhìn là non xanh nước

biếc

mơn mởn. Nhưng lòng

cô lại

hướng đến những tâm sự đầy trắc trở, cảm thán

cho mây khói đời người, cho mỹ nhân buổi xế chiều. Có lẽ, đây chính là điểm

vượt trội của Trương Ái Linh, khiến chúng ta nhìn

thấy

một cô gái, đứng trong

buổi

hoàng

hôn tuyệt

đẹp ngắm nhìn

thời

gian trôi qua như nước chảy, chầm

chậm

đi xa dần, xa dần.

Trương Ái Linh yêu những năm tháng ở trường học, cô thông minh bẩm

sinh,

thành tích các môn đều đứng đầu. Và điều quan trọng nhất là ở trường học,

cô có thể

tự do sáng tác. Nghe những lời khen ngợi của giáo viên,

nhìn ánh mắt

ngưỡng mộ của bạn bè,

tự

đáy lòng

cô nảy

sinh sự an ủi và

niềm

tự hào

mà

người bình

thường

đều có. Tình

yêu sâu

đậm với văn chương ấy, trong rất nhiều

đêm tối trăng sáng sao thưa, càng trở nên

sục

sôi hơn nữa.

Trương Ái Linh thích học những tiết quốc văn (ngữ văn), vừa hay trường

học

lại mới có một thầy Uông tài

hoa, có kiến

thức sâu rộng và

cực

kỳ chú

trọng

môn quốc

văn mới chuyển đến. Lúc đầu, thầy Uông chú ý đến Trương Ái Linh

là vì một

bài

tập

làm văn có tựa đề Ngắm mây với lối hành văn trôi chảy và

từ

ngữ

hoa lệ của cô. Sau đó, thầy Uông chủ động quan tâm đến cô ngày

một

nhiều

lên. Khi

ấy Trương Ái

Linh cao ráo, nên ngồi

ở góc trong của bàn

cuối

lớp với

khuôn mặt

không biểu cảm và cách ăn mặc tùy

ý. Cô không xinh

đẹp, nhưng ở

cô lại

toát lên

một

khí chất đặc biệt khiến người ta phải nhiều lần ngoái nhìn.

Trương Ái Linh yêu thích văn chương, tài tình

xuất

chúng, ngoài

viết

bài

cho

tập

san của trường ra, cô không tham gia bất cứ hội thơ hay nhóm nhạc nào. Ấn

tượng mà

nữ

sinh đặc biệt này để lại cho thầy giáo và

bạn

học là

vừa

cao ngạo

lại

vừa nhạt nhòa.

Cô không chạy

theo thói tục, cho nên

giữa

dòng

người,

thật

khó nắm

bắt được bóng dáng của cô. Thế nhưng, cái tên Trương Ái Linh vẫn

hiện

hữu ở bất kỳ nơi đâu.

Về

sau, trên

tập

san Quốc hưng của trường, Trương Ái Linh đăng những

truyện

ngắn như Trâu, Bá vương biệt Cơ, Ba nguyên tắc đọc sách báo cáo và

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

Nhược Hinh Bình,

trên tập

san Phượng Tảo cho đăng Bàn

về

tương lai của

truyện

tranh. Trong đó, Bá vương biệt Cơ được đông đảo giáo viên

và học

sinh

quan tâm và yêu thích. Thầy

Uông cực kỳ tán thưởng bài văn này: “So với Cái

chết

của Sở Bá vương

(1)

của

Quách Mạt Nhược, đơn giản có thể nói chỉ có hơn

chứ

không có kém, nếu cứ tiếp tục cố gắng, tiền đồ tương lai thật không thể

đánh giá hết được!”.

Nàng Ngu Cơ trong truyện ngắn này,

không phải

chết khi Hạng Vũ thất bại

vì

đường cùng

quẫn

bách không lối thoát, mà

là chết

khi hưng thịnh nhất, dẫn

đến quá trình

suy tàn

đó. Người con gái tên

gọi

Ngu Cơ dự báo trước được kết

cục,

nhân khi tất cả còn

chưa

đến điểm tận cùng, đã

quyết

liệt hủy diệt chính

mình. Câu nói sau cùng của

nàng là: “Ta thích kết cục đó”. Trương Ái

Linh của

năm ấy, mới mười bảy tuổi. Một thiếu nữ mười bảy tuổi, lại có thể nhìn

thấu

đời

người như thế.

Mấy

năm học trong trường nữ sinh St’s Maria, hoạt động mà Trương Ái

Linh thực

sự say mê

là nghiên cứu

Hồng lâu mộng. Thậm chí cô còn

dành thời

gian ngoài giờ

học, để viết một bộ tiểu thuyết chương hồi tên

là Hồng

lâu mộng

hiện

đại, gồm hai tập thượng và

hạ.

Khi ấy, cô đã

biết

hiện đại hóa các nhân vật

cổ

điển, lối viết của cô rất đặc sắc mới mẻ, lại nghiêm

khắc

phê

phán thế

thái

nhân tình. Cha cô

đọc xong,

cũng

tán dương không ngớt. Cứ cách khoảng dăm

ba năm, Trương Ái Linh lại đọc lại Hồng lâu mộng một lần. Cô từng than rằng:

“Ấn tượng mỗi lần đều khác nhau. Hiện tại đọc lại chỉ thấy những phiền não

nảy

sinh giữa con người với con người. Khả năng thưởng

thức

của con người là

có hạn,

nhưng Hồng lâu mộng mãi

mãi là tác phẩm

‘đòi

một

được mười’

(2)

”.

Thời

trung học đã đi đến hồi kết lúc nào không hay. Dường như có một giấc

mơ đầy xúc động lưu giữ trong buổi sớm mùa xuân nào đó, còn

chưa

từng thức

tỉnh.

Còn

có một

thiếu niên

dịu

dàng, đứng dưới ngọn đèn đường bên

ngoài

trường học, chưa từng nắm tay, đã

bỏ

lỡ nhau. Những tháng ngày thanh xuân đã

từng

muốn lướt qua ấy rạng rỡ chói lòa

như

pháo hoa, tan thành tro bụi, không

để dấu vết.

Đối với Trương Ái Linh, quãng

thời

gian học trung học này

hẳn

là

khó quên.

Nhiều

năm về sau, cô vẫn sẽ nhớ đến rừng mai trong trường, những con đường

nhỏ

giao nhau chằng chịt và

gác chuông cổ

kính. Trong mái trường ấy, cô đã

viết

nên

những

áng văn vừa tươi mới lại vừa non nớt đó, cô đã

quên

đi rất nhiều

điều không vui ở nhà. Đó cũng là nơi đã

tác thành cho giấc

mộng văn chương

khiến

cô kiêu

hãnh một

đời.

Trước lúc ra đi, Trương Ái Linh đã

tự

tay vẽ truyện tranh tặng cho lễ tốt

nghiệp

của các bạn nữ trên

tập

san của nhà trường. Mỗi người đều được cô tặng

cho những

vai diễn khác nhau, trông rất sinh động có thần, thú vị và đa dạng.

Cô tự

vẽ mình

thành một

bà

thầy

bói tay cầm một quả cầu thủy tinh, chỉ là

không biết,

cô có thể bói cho vận mệnh của ai.

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

Bao năm trôi qua, chúng ta còn

có thể

nhìn

thấy

bức ảnh cũ của nữ sinh

trường St’s Maria. Những nữ sinh tóc cắt ngắn, mặc sườn xám nhạt màu,

thuần

khiết

biết bao, thánh thiện biết bao. Dẫu cho đó chỉ là

bức

ảnh đen trắng, hơn

nữa

còn

nhòe nhoẹt

không rõ.

Nhưng

dòng

sông thiếu

niên ấy trong

trẻo

đến

mức

có thể nhìn

xuyên

đáy. Ký ức của những ngày xưa trầm tĩnh, an nhiên dưới

đáy nước sâu. Nhìn

mãi nhìn mãi, khiến

người ta phải xúc động mà rơi lệ. Đó là

vì chúng ta

đều đã

từng

xinh đẹp, chỉ là

không còn trẻ

trung nữa mà

thôi.

Tạm

biệt, mái trường thuần khiết như sương sớm. Tạm biệt, tháng ngày

làm

bạn

với tuổi thanh xuân. Phải tin rằng, ở bến bờ của năm tháng, sẽ có một con

thuyền

vượt sông, chở chúng ta đến một phương xa nào đó. Đóng cánh cửa quá

khứ

lại trong ngõ

nhỏ

mà tháng năm vẫn còn

lưu luyến,

dường như luôn có một

giọng

nói đang hỏi: Có hay chăng một loại thanh xuân, mang tên

trở

lại?

Ghi chú:

(1)

Viết

đúng phải là

Sở

Bá Vương tự sát.

“Đòi

một

được mười”: Một thành

ngữ

của Trung Quốc, có nghĩa là

bạn

yêu cầu

một phần, nhưng đối phương lại đưa cho bạn mười phần. Đây là

lời

khen ngợi

tột bật đối với tác phẩm.

(2)

Tái Sinh Sau Tai Nạn

ất cả những gì

liên quan

đến việc cho

và nhận

niềm vui, đều không cần

tính toán chi li nữa.

Tính toán làm

gì?

Đau khổ thì

dài

đằng đẵng, đời người thì

ngắn ngủi

vô cùng.

(Trương Ái Linh ngữ lục)

Thời

gian xanh ngắt, đó là

vì chúng ta

đều đang già đi. Đến nay nhìn

lại,

Bến

Thượng Hải vận những chiếc áo gấm hoa lệ, cao quý mà

yểu

điệu, tuyệt thế mà

đơn độc. Thành

phố

này,

vào những

năm ba mươi của thế kỷ trước, đã

từng

trải

qua khói lửa

liên

miên thời

loạn thế, dấy lên

vô số

sóng gió giang hồ. Chỉ là

biển

biếc hóa nương dâu, tất cả của tất cả đều bị khóa kín trong tòa

thành. Quá

khứ

đó, đã

sớm

tĩnh mịch an bình

từ

lâu.

Cơn gió Dân Quốc thổi lướt qua mọi ngóc

ngách của

Bến Thượng Hải. Mà

con người của thời đại đó, luôn mải miết đi tìm

chốn

về của nhân sinh trong cơn

hoảng loạn.

Sau này, trong văn chương của Trương Ái Linh, chúng ta luôn đọc

được một từ “loạn thế”. Nhìn

lại

hoàn

cảnh

nơi cả đời cô sinh sống, những

câu

chuyện

cô trải qua, quả sự là

hỗn

loạn liên

miên. Có thể

tầm nhìn

của

tôi thiển

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

cận,

nên

luôn cảm

thấy thế sự mênh mông như gió mây, cho dù trong thời thái

bình thịnh

trị, cũng không thể trốn tránh được cuộc đời máu lệ đan xen.

Mẹ

của Trương Ái Linh đã

về

Trung Quốc giữa thời loạn lạc, người phụ nữ

tân tiến

mấy lần ra nước ngoài này, đã

sớm

quen với rối ren, không sợ gió

sương. Đối mặt với sự kiện mẹ về nước, bề ngoài tưởng chừng Trương Ái Linh

không để tâm, nhưng kỳ thực trong lòng

cô lại

đang dâng

trào một

niềm vui vô

tận.

Bởi Trương Ái Linh lúc này đã

là một

thiếu nữ đương tuổi xuân thì

xinh

đẹp, khí chất Âu Mỹ lãng

mạn

mê

hoặc

lòng

người

toát ra từ trên người mẹ cô,

khiến

cô say đắm ngất ngây. Những phong cảnh tuyệt diễm, những câu chuyện

truyền kỳ

của nước ngoài

mà mẹ

kể, khiến cô hết lòng

ngưỡng

mộ và

say mê.

Khi

ấy, Trương Ái Linh chán ghét bầu không khí trong gia đình,

không thể

kìm

được mong ước muốn ra nước ngoài.

Mẹ

trở về, Trương Ái Linh càng không muốn quay về căn nhà

của

cha, cô

thường xuyên ở lì ở nhà

mẹ

từ sáng đến tối, đến khi trăng nhú lên

mới

lưu luyến

không nỡ

quay về. Nhiều lần như thế, cha cô rất phật ý, ông cảm thấy đứa con

gái mà mình nuôi nấng,

dạy dỗ bao năm nay, đã để hết tâm trí ở nhà bên đó.

Đặc biệt, khi Trương Ái Linh đề

xuất

muốn đi du học ở nước ngoài, Trương

Đình

Trọng

liền nổi giận, nghĩ con gái đã

bị

mẹ ruột xúi giục. Mẹ kế được thể

mắng

nhiếc: “Mẹ mày đã

ly hôn còn muốn

can thiệp vào

việc

nhà

này. Nếu

đã

không thể

từ bỏ được nơi này, thì

sao không quay về?

Tiếc là đã

muộn

một

bước, quay về cũng chỉ đành

làm vợ

lẽ thôi!”.

Sự

sỉ nhục như thế, khiến nỗi căm hận của Trương Ái Linh đối với mẹ kế

ngày càng tăng. Trước sau gì

Trương

Đình

Trọng

vẫn là

một

người bảo thủ,

Hoàng Dật

Phạn và Trương Mậu Uyên ra nước ngoài

khiến

ông

lĩnh

hội một

cách sâu sắc

rằng, một người phụ nữ chỉ cần bước vào con đường của thời đại

mới,

là

không thể

tìm

lại

được vẻ đẹp trang nhã

truyền

thống của phụ nữ

phương Đông nữa. Và

quan trọng

hơn nữa là, trong nhà đã

phải

chi một khoản

tiền

khổng lồ cho hai người hút thuốc phiện, đến tiền học đàn

piano của

Trương

Ái Linh ông còn tiếc

không cho, thì

làm sao có thể

tình

nguyện

bỏ tiền cho cô đi

du học?

Chiến

tranh Tùng

Hộ

(13/8/1937

- 26/11/1937) bất

ngờ nổ ra, toàn

bộ

Bến

Thượng Hải chìm

trong hỗn

loạn với

khói lửa

và

thuốc

súng. Có người bỏ nhà

bỏ

cửa để chạy trốn, có người ngồi chờ chết, mặc sức hưởng lạc. Trong đêm

nghe tiếng

pháo súng, không thể nào

yên giấc.

Trương Ái Linh xin cha cho đến

ở nhà người cô mấy ngày, Trương Đình

Trọng

biết con gái đến nhà

cô có nghĩa

là đến nhà

mẹ,

trong lòng

tuy không vui, nhưng

cũng không nỡ từ chối, đành

đồng ý.

Đến nhà

mẹ,

giống như chim mỏi về tổ, mặc bên

ngoài loạn

thế rối ren,

nhưng trong lòng

cô lại

trong sạch như lưu ly, không bị phiền nhiễu. Nhưng thời

gian thúc giục

con người, chớp mắt thôi đã

hai tuần

trôi qua. Khi cô hoàn

toàn

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

không tình nguyện

quay về nhà cha, đã

nhìn thấy

mẹ kế mặt mày

sầm

sì

ngồi

trong phòng khách, căn

vặn cô: “Tại sao mày đi mà không nói trước với ta một

tiếng?”.

Trương Ái Linh không biết làm

thế

nào,

chỉ

lạnh nhạt trả lời: “Con đã

nói với

cha rồi”. Mẹ kế giận dữ quát: “À,

nói với

cha rồi! Trong mắt mày

còn có

ta không?”.

Lời

vừa thốt ra, một cái tát giáng xuống khiến cho Trương Ái Linh nảy đom

đóm mắt. Trương Ái Linh cảm thấy nhục nhã

bội

phần, vốn muốn đánh trả,

nhưng bị bà

vú già trong phủ

ngăn lại. Lúc ấy, mẹ kế giả vờ chạy lên

lầu,

hét

lớn:

“Nó đánh tôi! Nó đánh tôi”, rồi cha Trương Ái Linh không thèm hỏi rõ

ngọn

nguồn, đã đánh đập cô một trận.

“Trong khoảnh khắc đó, tất cả đều trở nên

vô cùng rõ ràng, tiếp

đó trong

phòng

ăn tối tăm bên

ngoài cửa

chớp, thức ăn đã được bày

lên bàn, chiếc

ang cá

vàng trống

rỗng, trên

chiếc

ang bằng sứ trắng vẽ những sợi rong màu đỏ cam.

Cha tôi giậm

giậm chiếc dép lê,

chạy

bình

bịch

xuống lầu, tóm lấy tôi,

chân tay

vung lên loạn

xạ, quát lớn: ‘Mày

còn

đánh người! Mày đánh cô ấy thì

tao

đánh

mày! Hôm nay tao phải

đánh chết mày!’. Tôi cảm thấy đầu tôi hết chúi về bên

này lại

chúi sang bên

kia, hết

lần này đến lần khác, tai tôi ù đi. Tôi ngồi trên

mặt

đất, nằm sóng soài trên đất, ông vẫn túm lấy tóc tôi mà đá liên tục. Cuối cùng

bị

mọi

người giằng ra...”.

Đây là đoạn Trương Ái Linh miêu tả tình

cảnh

lúc bấy giờ trong Chuyện

riêng. Sở

dĩ cô tả lại không tiếc lời như thế, là

vì

đây là lần đầu tiên

trong cuộc

đời

cô phải

gánh chịu một nỗi nhục nhã

lớn

đến vậy. Cơn mưa đòn

của

cha đã

phá tan chút lưu luyến cuối cùng

của

cô đối với gia đình

này một

cách triệt để.

Chút tình thân vốn

đã

mỏng

manh, đến giờ phút này đã

hoàn toàn biến

mất. Sau

đó, Trương Ái Linh càng che

giấu

thật kỹ những tình

cảm

trong nội tâm của

mình, cô không dám yêu thương

dễ dàng.

Bởi

vì

cô biết,

cần phải lạnh lùng đối

chọi

với thế giới hoang mang này,

thậm

chí đến hận cũng cần dũng cảm, cần

sức

lực.

Nhìn những

vết thương chồng chất của mình

trong

gương, Trương Ái Linh

muốn

khóc mà không có nước mắt. Ngày hôm sau, Trương Mậu Uyên

nghe tin

đến khuyên

can. Mẹ

kế vừa nhìn

thấy

người cô đã

cười

nhạt: “Đến để bắt thuốc

phiện

hả?”, không đợi người cô mở miệng, cha cô đã

nhảy

từ trên

sập

hút thuốc

xuống,

lấy tẩu thuốc phang thẳng vào đầu em gái, khiến người cô cũng bị

thương, phải nhập viện. Trương Mậu Uyên

muốn

đến báo phòng

Tuần

bổ,

nhưng lại cảm thấy chuyện này

là chuyện

xấu hổ của gia đình,

thực

sự quả mất

mặt

nên

mới

thôi không đi nữa.

Khi

ấy, Trương Đình

Trọng

giống như một con dã

thú bị

thương lên cơn

giận

dữ, đánh mất lý trí. Ông đem tất cả những nỗi uất ức bao năm nay, sự sa

ngã của

bao năm nay, và

tất

cả những đau buồn, trút hết lên người Trương Ái

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

Linh. Có lẽ

khi sự việc qua đi, ông

mới

nhanh chóng tỉnh ngộ, nhưng hối hận

không kịp.

Còn

Trương

Ái Linh nhiều năm về sau nhìn

lại

sự kiện này,

sẽ

cảm

thấy

kỳ thực cha mình

vừa

đáng thương lại vừa đáng trách biết bao. Sự thay đổi

của

một triều đại, đã

khiến

linh hồn của biết bao người đổi

thay theo, khiến

họ

nhìn mà không hiểu

bản thân xa lạ của mình.

Cha cô phao tin rằng

muốn dùng

súng bắn

chết cô. Trương Ái Linh bị giam

trong một

căn phòng

trống.

Đây là nơi cô đã

chào

đời, căn nhà

gánh cả

trăm

năm sương gió này, đến nay lại trở nên

hoang lạnh

như thế, chẳng còn

tình

người như thế. Ánh trăng màu

xanh tối

chiếu trên

ván sàn, âm thầm

ẩn chứa

những

ý đồ giết người. Trương Ái Linh biết cha không thể giết cô, nhưng cô lo

rằng,

cứ bị giam như thế vài năm, đến khi được ra ngoài,

cô sẽ

chẳng còn

là cô

nữa.

Ngồi tựa vào

hàng lan can tre, bầu

trời xanh thăm thẳm, khói súng vẫn như

xưa, trong lòng

cô mong

đợi sẽ có một phát đạn rơi vào giữa nhà

cô, dù cho

phải

cùng

chết

với bọn họ cô cũng cam lòng.

Hoa bạch

ngọc lan bên

ngoài cửa

sổ đã

nở

những đóa hoa

to trắng

muốt.

Trương Ái Linh nói, nó giống như một chiếc khăn tay bị nhuốm bẩn, lại giống

như một tờ giấy hỏng bị vứt bỏ, bị lãng

quên nơi

đó. Xưa nay cô chưa từng gặp

một

loài

hoa nào lẳng

lơ mà xúi quẩy đến thế. Có thể thấy, tâm trạng của một

người quan

trọng

đến nhường nào,

cảnh

tượng đẹp lúc ấy đối với Trương Ái

Linh cũng

thành

vô nghĩa

mà

thôi.

Trương Ái Linh bị ốm, trận ốm này kéo dài đến nửa năm. Khi mơ màng nằm

trên giường bệnh, nhìn

bầu

trời thu đông màu

xanh nhạt,

quên đi triều đại, quên

đi năm

tháng. Cô cảm

thấy mình đã

già

đi biết bao nhiêu năm, rồi sẽ chết đi

trong mông lung như thế. Nhưng cô cũng chưa từng ngừng ý nghĩ trốn chạy, dù

cho cô đã

sớm

bị cầm tù đến mức giống như một cái xác sống vô hồn.

Trong một

đêm

giữa

mùa đông, cuối cùng Trương Ái Linh cũng đợi được cơ

hội.

Được sự giúp đỡ của người hầu Hà

Can, nhân lúc hai viên tuần

cảnh đổi ca,

cô đã

khéo léo trốn

ra ngoài

không gây ra một

tiếng động nào.

Khi thực

sự đứng

trên đường phố lạnh căm căm, dưới đèn đường chỉ thấy một vùng

giá lạnh,

Trương Ái Linh thấy “Thế giới thân thương biết bao! Tôi vội vã đi dọc phố, mỗi

bước chân trên

mặt

đất đều là

một

nụ hôn kêu vang. Hơn nữa, tôi còn

mặc

cả

giá tiền

với một phu xe ở cách nhà

tôi không xa, tôi thực

sự sung sướng vì

tôi

còn chưa

quên cách mặc cả như thế nào...” Trương Ái Linh bấy giờ giống như

một

chú chim bị thương vì

cầm

tù,

chỉ

cần được chắp cánh, là

sẽ

nhớ ra phải

bay lên như thế nào.

Bị

giam cầm gần nửa năm, chịu hết mọi giày

vò, Trương

Ái Linh cảm nhận

rằng,

trong sân khấu nhân gian mênh

mang này, hóa ra sống

một mình

cũng

không đáng sợ đến vậy. Trái tim mỏng manh của cô bắt đầu trở nên

cứng

rắn

hơn, ung dung hơn. Cô tin rằng, dù con tim đã

nhiễm

sương tuyết, chỉ cần mở

cửa

sổ ra, hoa đào

sẽ

rực hồng, dương liễu vẫn xanh non.

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

Chuyến

ra đi lần này

của

Trương Ái Linh có nghĩa là đã đoạn tuyệt hoàn

toàn với

căn nhà

cũ

đó, cắt đứt với căn nhà

của

cha. Mẹ kế đem đồ của cô, cái

thì cho, cái thì vứt,

coi như cô đã

chết.

Nhưng Trương Ái Linh không vì

thế

mà

buồn,

sự lạnh lùng

vô tình của

họ đối

với

cô là

một

sự giải thoát cho linh hồn.

Trên thế

gian này, yêu thương là nợ nần, hận thì

không.

Trương Ái Linh bỏ đi với hai bàn

tay trắng,

điều này

chắc

chắn sẽ tăng thêm

gánh nặng

kinh tế cho mẹ cô. Khi ấy, cô của Trương Ái Linh vì

chơi

cổ phiếu

mà thiệt

hại một khoản lớn. Xe hơi bán rồi, tài

xế

và người làm

cũng

cho nghỉ.

Cảnh

hai người đẹp đơn thân từ nước ngoài

mới

về, ra vào

lên xe xuống

ngựa,

trước sau người hầu kẻ hạ của năm nào đã

một

đi không trở lại, mơ hồ như cách

biệt

từ đời nào.

Trong Đồng ngôn

vô kỵ,

Trương Ái Linh có viết một đoạn như thế này: “Hỏi

xin mẹ

tiền, ban đầu đó là

một

việc thân thiết thú vị, bởi vì

tôi luôn yêu mẹ

bằng

một

tình

yêu kiểu

romantic... Thế nhưng sau này, cứ hai, ba ngày

lại

ngửa tay

xin tiền

mẹ trong lúc mẹ khốn quẫn,

chính là sự

giày

vò tính tình của

mẹ, giày

vò sự

vong ân phụ nghĩa của bản thân, những nỗi khó xử vụn vặt ấy, từng chút

từng

chút hủy hoại tình

yêu của

tôi”.

Cô hoang mang, thậm

chí hoài

nghi mình có xứng

đáng để được mẹ chi trả

như thế hay không. Cô gái

vừa

tự ti lại vừa tự cao này, thường xuyên

cảm

thấy

bản

thân mình

xa rời

ngày tháng, đi trên con đường hồng trần không thuộc về

mình. Thế

nhưng cuộc đời của ai mà

không phải

như vậy, bạn đợi chờ ngày

tháng cứ

thế yên

lặng

trôi đi, nhưng lại luôn bị những điều bất ngờ đột nhiên

quấy

nhiễu.

May mắn

là,

những

người bị ly tán, có một ngày

sẽ

được gặp lại trong rừng

cây. Những

chuyện đã

bỏ

lỡ, rốt cuộc sẽ được đền bù

bằng

một cách khác. Thế

sự

hỗn mang, bóng tối muôn dặm, đi qua hết thảy sẽ là non xanh nước lặng,

mây nhạt

gió nhẹ.

Năm Tháng Hương Cảng

ự sụp đổ của Hương Cảng đã

tác thành cho cô. Thế

nhưng trong cái thế

giới

không thể giải thích rõ

này, ai biết

được cái gì

là nhân, cái gì là quả?

Ai biết

được, có lẽ chính vì

muốn

tác thành

cho cô mà cả

thành

phố

lớn này đã

bị

lật

đổ.

(Trương Ái Linh ngữ lục)

Có một

tòa

thành gọi

là Hương Cảng. Đây không đơn giản chỉ là

một

tòa

thành, mà còn là một

tòa

Cảng

Đảo

(1)

. Đã

có lúc tòa thành này cách chúng ta rất

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

xa, xa tựa

núi dài sông sâu như thể cách một đất nước; lại có lúc rất gần chúng

ta, chỉ

bằng khoảng cách của một sớm một chiều. Còn

chúng ta

đều là

những

hạt

bụi nhỏ nhoi du ngoạn trong tòa

thành này, những

người đến rồi đi, lướt qua

nhau giữa

dòng

người,

phiêu

lãng chính là chốn

về tốt nhất.

Trương Ái Linh từng là khách qua đường của tòa

thành này, thời

gian cô lưu

trú

ở đây, nói dài

không dài, nói ngắn

cũng không ngắn, chỉ ba năm mà

thôi. Từ

khi trốn

ra khỏi nhà

của

cha, hàng ngày Trương Ái Linh đều chăm chỉ học bổ

túc bên nhà mẹ,

chuẩn bị thi vào đại học London.

Cô thông minh bẩm

sinh quả

không phụ

kỳ vọng, đã

thi

đỗ vào đại học Lonđon. Nhìn

thấy

ước mơ du học đã

sắp

thành

hiện

thực, thế nhưng chuyện tốt luôn gặp nhiều gian nan, chiến tranh

ác liệt

diễn ra không ngừng, khiến Trương Ái Linh không có cách nào đi

Anh

được, đành

phải

đổi sang đi Hương Cảng.

Năm 1939, cô gái 19 tuổi Trương Ái Linh đến Đại học Hương Cảng để

chuyên nghiên cứu

văn học. Cô gái cao gầy này,

mặc

một chiếc sườn xám màu

trắng,

xách chiếc va li da cũ mà

mẹ

cô đã

dùng khi ra nước

ngoài,

cứ thế

một

mình

đi xuống phía Nam. Có lẽ trong lòng

cô sẽ

cảm thấy một chút bất an đối

với

thành

phố

xa lạ này. Nhưng cô đã

luôn mong

ước được độc hành

từ

lâu, chỉ

cần

đi khỏi Thượng Hải, là

cô có thể

sống một cuộc sống giản đơn phóng

khoáng, có thể

làm

chủ

cuộc đời mình.

Khi thuyền

cập bến Hương Cảng, Trương Ái Linh đã được thưởng thức sắc

màu tuyệt

mỹ mà

chỉ

tòa

thành này mới

có. Sau này, ấn tượng đầu tiên

về

Hương Cảng được cô viết lại trong

Mối

tình khuynh thành: “Nhìn ra xa, thứ bắt

mắt

nhất là

những

tấm

biển

quảng cáo cỡ lớn xung quanh bến tàu, nào đỏ, nào

hồng,

nào

da cam, tất

cả đều in trên

nền

biển xanh ngắt, từng sọc từng sọc, từng

vầng

từng vầng, những sắc đối lập đầy kích thích, mảng trồi lên

mảng

hằn

xuống”

(2)

Dẫu

đã

quen nhìn những

cảnh vật huyền ảo, đã

sớm

hiểu rất rõ

những

khung

cảnh

phồn hoa, nhưng Trương Ái Linh vẫn cố chấp tin rằng, mỗi thành

phố

đều

có những

câu chuyện và

vẻ

đẹp riêng

không thể

nói bằng lời. Cô biết, thành

phố

này có thể

giữ cô ở lại, nhưng cũng chỉ trong một quãng

thời

gian

ngắn

ngủi.

Dẫu

luôn tin rằng, mình

là một

cô gái tuyệt trần, nhưng điều mà cô mong đợi,

cũng

chỉ là

một

cuộc sống giản đơn.

Trương Ái Linh rời xa quê nhà để đi học, người lo lắng cho cô nhất vẫn là

mẹ

và người cô Trương Mậu Uyên.

Họ

sắp xếp một người tên

là Lý Khai

Đệ

đón cô ở bến cảng. Lý Khai Đệ là

mối

tình đầu của người cô Trương Mậu Uyên,

từng

gặp gỡ nhau trên

chuyến

tàu

sang London, tình yêu của

họ là

tình yêu sét

đánh. Nhưng họ lại không nên

duyên phận,

Lý Khai Đệ sau này yêu người khác,

rồi

kết hôn,

còn Trương

Mậu Uyên

vẫn

phòng

không năm

mươi năm. Nhưng có

lẽ

số phận đã định tình

duyên,

ở tuổi xế chiều họ lại được trùng

phùng lần

nữa,

cùng nắm

tay nhau đón buổi hoàng

hôn.

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

Đại học Hương Cảng tọa lạc trong một tu viện kiến trúc Pháp ở lưng chừng

núi,

hai bên con đường núi hoa dại nở đầy sắc đỏ như lửa đốt. Sau này,

rất

nhiều

cảnh

trí ở nơi đây đều trở thành

bối

cảnh trong tiểu thuyết của Trương Ái Linh.

Nếu

những năm trung học của Trương Ái Linh mang một màu

xám xịt

như cô

thường nói, thì

những

năm tháng đại học có lẽ đã

mang

đến cho cô rất nhiều

màu sắc

mà

cô không ngờ

tới.

Sinh viên của

Đại học Hương Cảng phần lớn đến từ các nước thuộc khu vực

Đông Nam Á, là những cô gái của phú thương Hoa kiều. Nếu là

sinh viên bản

địa, thì

gia cảnh

của họ cũng phải

rất

khá giả. Những tiểu thư giàu có này, tiêu

tiền

như nước, hoạt động xã

giao nhiều

như sao trên trời, vốn tiếng Anh của họ

rất

tốt, còn

trình

độ Trung văn lại chỉ ở mức biết chữ. Vì

sống

dựa vào

mẹ,

nên

so với

họ, Trương Ái Linh rõ

ràng thanh bần

hơn rất

nhiều.

Trong Tiểu

đoàn viên, Trương Ái Linh viết: “Trong ngôi trường mà

con gái

ông trùm cao su nhập

học này,

chỉ

có cô là

không có bút máy (chỉ

có thể dùng

bút chấm

mực), lúc nào

cũng

mang theo một bình

mực

nước, nhìn

vô cùng nổi

bật”.

Nhằm tiết kiệm chi

phí, cô không dám tham gia bất

cứ hoạt động xã

giao

nào. Trong ba năm học ở Hương Cảng, cô thậm chí còn

không học

nhảy, bởi cô

không có nhiều

tiền để mua váy khiêu

vũ.

Vào trường không lâu, Trương Ái Linh đã

gặp

phải một chuyện khiến cô bối

rối

khó xử.

Trong ký túc xá có một

nữ sinh tên

là Chu Diệu,

cha là

một

hào

phú,

bỏ

tiền ra mua cả một hòn đảo độc lập, rồi xây một tòa

biệt

thự tráng lệ xa hoa

trên đó. Cô ấy mời tất cả bạn bè

trong ký túc xá

đến đó chơi một ngày, đi đến đó

phải

thuê

một

chiếc thuyền

nhỏ,

cả đi cả về mỗi người sẽ mất khoảng mười mấy

đồng đi thuyền. Vì

không nỡ

bỏ ra khoản chi phí ngoài

hạn

mức này,

nên

Trương Ái Linh xin với bà sơ là không đi. Bà sơ hỏi ngọn ngành, Trương Ái

Linh đành phải nói rõ

sự

tình.

Cha mẹ

ly dị, cô buộc phải ra

ngoài sống.

Với thu

nhập

không đáng là

bao, mẹ

cô nuôi cô học đại học không hề dễ dàng,

cho nên,

cô không muốn

mất quá nhiều tiền để tham gia những hoạt động xã

giao

đó. Khi

nói đến đây, Trương Ái Linh tự cảm thấy cực kỳ tủi hổ. Nếu như không phải

vạn

bất đắc dĩ, cô hy vọng tất cả những cảnh ngộ như thế, cả đời này

sẽ

không

phải

nhắc lại với bất cứ ai nữa. Nào

ngờ

bà sơ lại không tự mình

quyết

định

được, liền đem chuyện này

nói với

viện trưởng tu viện, cuối cùng

tất

cả mọi

người đều biết chuyện.

Nghèo không phải

là

cái tội,

nhưng vô hình

trung nghèo lại

trở thành

một

nỗi

nhục.

Bởi những nữ sinh lớn lên

trong nhung lụa

kia, làm

sao có thể

hiểu được

sâu sắc

nỗi cơ cực của cuộc sống. Họ cho rằng, nghèo

khiến

người ta mất thể

diện,

thậm chí đánh mất sự tôn nghiêm.

Cho nên, dù có thế

nào,

cũng

phải phô

diễn

sự vinh hoa phú quý trước mặt người khác, mới không phụ những năm

tháng như gấm như hoa này.

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

Chỉ

là

sự

sang hèn

của

một người, đâu phải thứ mà

bạn

có thể lựa chọn? Dẫu

Trương Ái Linh là con cháu hào môn, danh

gia vọng

tộc, nhưng mấy chục năm

ngắn

ngủi, tất cả vinh hoa đã

bị

một cơn gió thổi sạch bay. Cuộc đời xưa nay

chưa bao giờ có sự an ổn tuyệt đối, trong cơn khốn cùng,

duy chỉ

có tự cứu

mình, mới

có thể giải thoát cho chính mình.

Cách Trương Ái Linh tự giải thoát cho mình, đó chính là phấn đấu học hành,

để gột tẩy nỗi nhục nghèo

hèn. Cô nỗ

lực học tiếng Anh, cuối cùng đã

có thể

đọc thuộc toàn

bộ

bài thơ Paradise Lost của John Milton. Trong ba năm, cô đều

viết

thư cho mẹ và

cô của

mình

bằng

tiếng Anh. Những năm cuối đời sống ở

Mỹ,

đã

từng

có giáo sư nói rằng cô viết lách bằng tiếng Anh còn

giỏi

hơn và có

văn phong nghệ thuật hơn người Mỹ rất nhiều.

Sự

nỗ lực của cô cuối cùng đã

không uổng

công, thành

tích các môn của

cô

đều đứng thứ nhất. Năm thứ hai, một mình

cô

đã

giành

được hai học bổng của

năm thứ hai khoa Văn học, Đại học Hương Cảng. Có một vị giáo sư quốc tịch

Anh đã

vì chuyện

này

mà kinh ngạc

cảm thán: “Tôi dạy học suốt mười mấy

năm, chưa bao giờ thấy có sinh viên

nào lại

đạt điểm số cao như vậy!”. Bởi

vì

xuất

chúng, nên

toàn bộ

học phí, tiền ăn ở ký túc xá của cô đều được miễn, nghe

nói sau khi tốt

nghiệp cô còn

có thể

được gửi đến đại học Oxford để đào

tạo

sâu

hơn và được đào

tạo

hoàn

toàn miễn

phí.

Dần

dần, bạn bè

cùng lớp

đã

quên mất

sự nghèo

túng của

cô, thay vào đó là

sự

hâm mộ và

ngợi

khen. Nhưng ở đây rốt cuộc vẫn không phải là trường nữ

sinh St’s Maria, nơi có những thiếu niên

có tâm hồn

đơn thuần và

tinh khiết.

Những

cô gái Hoa kiều nơi đây mang theo cảm giác ưu việt bẩm sinh, tùy

buông thả cuộc

đời của mình,

giống

như những đóa hoa dại hoang dã đỏ như

lửa

thiêu đốt suốt dọc đường núi đó. Họ không có cách nào

hiểu

được cô gái có

một

nửa là

cổ

điển, một nửa là

thời

thượng này,

càng không thể

nào

hiểu

được

sự

cao ngạo đầy tôn quý và

thế

giới nội tâm sâu sắc đằng sau văn chương của cô

ấy.

Những

nữ sinh tình

ý chớm

nở này, xinh đẹp như nụ hoa đầu cành

giữa

trời

xuân, chúm chím đợi lúc bừng nở. Họ muốn tụ hội với những người thưởng hoa

trong buổi

thịnh yến của tuổi thanh xuân này.

Trong Tiểu

đoàn viên Trương Ái

Linh từng

viết: “Chớm hè,

từng

đám nam sinh tản bộ trên

núi, cách ký túc xá

của

bọn họ một khoảng không xa thì

dừng

lại, nắm tay nhau xếp thành

một

hàng

dài, đi đi lại lại trên đường cái, đồng thanh hát những bài

hát thịnh

hành.

Có lúc,

họ

còn

gọi

tên

của

nữ sinh trong ký túc xá, gọi một tiếng, là

một

tràng cười ồn

ào nổi

lên theo”.

Dẫu

cho, cuộc sống đầy màu

sắc

ở Đại học Hương Cảng khiến Trương Ái

Linh kinh ngạc

và vui sướng, nhưng trong những người thưởng hoa đến rồi đi

đó, mãi

vẫn

không tìm

thấy

người mà

cô muốn

tìm.

Những

năm xế chiều, khi

nhớ

lại, Trương Ái Linh nói: “Tôi cô độc đã

thành quen, khi còn học

đại học,

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

bạn

bè

cùng lớp

thường nói họ nghe mà

không hiểu

tôi đang nói những gì,

nhưng tôi cũng không buồn để ý”.

Không phải

là

cô cự tuyệt

sự bừng nở, mà

là cô không gặp

được người đáng

để cho cô tỏa sáng vì

họ.

Dáng dấp bề ngoài

của

cô tưởng chừng như yếu đuối,

nhưng thực ra cô mang trong mình

một

sự bền vững khôn tả. Không có ai dám

tùy tiện

gõ

cửa

trái tim cô. Ước mơ trong sâu thẳm nội tâm trước sau đã

không

thể

viên

mãn, cô

đành giản đơn sống qua ngày

trong sự

thiếu sót đáng tiếc. Cả

mái trường này,

thậm

chí cả thành

phố

này, đều đầy rẫy những đóa hoa như lửa

đó. Mà thế giới của cô, hoa lê

trắng

hơn tuyết, thanh khiết như buổi đầu.

Khi

người khác đang thỏa sức giải phóng tuổi thanh xuân của mình,

Trương

Ái Linh đã

tìm

được nơi thích hợp với bản thân, đó chính là thư viện. Cô gửi

gắm

tình

cảm

vào nơi đây, quên đi mình đang cô độc biết bao. Bầu không khí

trong thư viện rất tĩnh mịch, phảng phất mùi thơm lành lạnh của sách vở, khiến

cô không thể

không yêu

thích. Trên giá sách còn bày

đầy những tấu chương của

đại thần, tăm ngà,

trong những

chiếc túi gấm nhét kín những bản in tranh ngũ

sắc

của lễ phục thời Thanh, tất cả mang đến cho cô một

cảm

giác quen thuộc đã

lâu mới

thấy.

Ngồi

ở thư viện giống như ngồi trong tòa điện của lịch sử, có thể quay ngược

trở

lại các triều đại, thu hoạch được rất nhiều niềm kinh ngạc vô danh. Tháng

ngày dài đằng đẵng, chầm chậm trôi ở nơi này, vừa chân thực lại

vừa

hư ảo. Thi

thoảng

ngước mắt nhìn

ra ngoài cửa

sổ, ngắm mưa mù và núi xanh, trái tim của

cô, yên tĩnh

như thế, yên

tĩnh

đến mức bụi trần cũng không nỡ rớt xuống.

Hóa ra, chỉ

cần nội tâm trầm tĩnh, thì

cho dù bạn

đặt mình ở nơi phố thị phồn

hoa đến đâu,

vẫn

có thể trong sáng giản đơn. Chẳng có quãng đời nào

là không

phải

trải qua mưa gió dập vùi,

có lẽ

không đến mức kinh sợ, nhưng cũng phải

được tôn trọng. Nhưng chúng ta vẫn phải đi tiếp, làm

theo quy luật

của thế tục,

tiếp

tục đi, không thiên

không lệch, không kinh hoảng,

không lo toan. Tôi tin

rằng,

những thứ mà Hương Cảng mang đến cho Trương Ái Linh, chắc chắn còn

nhiều

hơn thế.

Ghi chú:

Cảng

Đảo hay Hương Cảng là

cách gọi

tắt của đảo Hương Cảng (Hồng

Kông). Trong bản

dịch này,

chúng tôi dùng cách gọi

cũ Hương Cảng để phù

hợp

với bối cảnh thời Dân Quốc.

Chuyện

tình

giai nhân (tên gốc

Mối tình

khuynh thành), Trương

Ái Linh,

do Trần

Quang Đức dịch.

(2)

(1)

Giấc

Mơ Thiên Tài

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

rong trường hợp không phải giao tiếp với con người, tôi tràn

ngập

niềm

vui cuộc sống.

Nhưng tôi không thể vượt qua nổi nỗi phiền toái cỏn con gặm

nhấm

mình

mỗi

ngày,

sinh mệnh

là

một

chiếc áo gấm hoa lệ, trên đó đầy những

con bọ

nhung nhúc.

(Trương Ái Linh ngữ lục)

Cuộc

đời mỗi người đều cần gặp gỡ vài

mối

duyên

phận

hoặc sâu đậm hoặc

nhạt

nhòa.

Chỉ

là

thời

gian ngắn dài,

bèo tụ

mây tan, không do bạn làm

chủ.

Trong dòng người

lướt qua nhau, duyên

phận

sẽ chỉ dẫn cho bạn, tìm được

người thấu hiểu tâm ý mình.

Có lẽ,

trên

thế

gian này

không ai có thể

thực sự đi

cùng bạn

đến điểm cuối cùng, nhưng chúng ta vẫn nên

cảm

ơn những cuộc

tương phùng sâu sắc ấy.

Sinh mệnh

là

một

chuyến viễn hành

dài không thể

dự đoán trước, gió sớm

trăng lạnh, dương liễu hoa rơi, đều chỉ là

phong cảnh

trong khoảnh khắc mà

thôi. Những

người kết bạn đồng hành ấy,

không chỉ

là

tình yêu, mà còn không

thể

thiếu vắng tình

thân hay tình bạn.

Dù

một

ngày

có trở

thành

những

người

qua đường quay người lại một cách lạnh lùng

hay không, thì chúng ta cũng

đều

phải

trân trọng bất cứ một mối duyên

phận

nào.

Vốn

cho rằng một cô gái cô độc và

cao ngạo

như Trương Ái Linh hẳn sẽ chỉ

coi văn chương chữ nghĩa làm

tri kỷ,

chỉ bầu bạn với cô đơn. Kỳ thực chúng ta

đều biết, một cô gái yêu văn chương, về tình

cảm

chắc chắn sẽ sâu sắc hơn

người bình

thường.

Trương Ái Linh là kiểu phụ nữ ẩn

chứa

trong mình

muôn

vàn tình cảm

yếu mềm, người có thể khiến cô động lòng,

thực

sự không nhiều.

Cô lúc thì lạnh

lùng

tựa

hàn

mai, lúc lại

yểu điệu như hải đường, lúc lại thâm

trầm

như khói ráng, lúc lại thoang thoảng như gió mát. Những người đã

từng

đọc văn của cô hẳn đều biết, cả cuộc đời cô không chỉ gặp gỡ hai người đàn

ông

khiến

cô yêu đến khắc cốt ghi tâm, mà

còn có những

người bạn bên

nhau qua

cơn mưa gió.

Ở Đại học Hương Cảng, trong trường học gấm hoa rực rỡ này, Trương Ái

Linh luôn bị

nỗi cô độc

không tên làm tổn

thương. Ngoài miệt mài

học

tập, đi

đến thư viện đọc sách văn học ra, một ngày

của

cô cực kỳ đơn giản. Nhưng có

một

cô gái vô tình đi vào cuộc sống của cô, khiến nỗi cô độc đeo bám ấy, càng

lúc càng xa dần.

Cô ấy tên

Viêm Anh, một

đứa con lai cha là người Tích Lan

(nay là Sri Lanka), mở

cửa hàng đá quý

Moshi Austin, mẹ

là người Thiên

Tân,

vì cuộc

hôn nhân với người ngoại quốc mà

cắt

đứt quan hệ, đoạn tuyệt với gia

đình.

Viêm Anh có màu da

đen, thân hình

thấp

mà đẫy đà, đường nét trên

gương

mặt

rõ

ràng. Cô cởi

mở, nói nhanh như bắn tên,

lại

cực kỳ hoang dại thú

vị.

Chính cô bạn học nhiệt tình

này

đã

thay

đổi sự lạnh lùng

và u uất

của Trương

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

Ái Linh, mang đến nhiều tiếng cười, niềm vui và

sự

thú vị cho cuộc sống ở Đại

học

Hương Cảng của cô.

Đến nay, ở ban công trên sân thượng nhà

Viêm Anh vẫn

còn

một

tấm ảnh

chụp

chung của Trương Ái Linh và Viêm Anh. Vì

năm

tháng đã

xa, bức

ảnh

đen trắng giờ đây nhìn

càng nhạt

nhòa

không rõ. Dẫu

cho tuế nguyệt lưu lại

những

dấu ấn loang lổ trên

tấm

ảnh, chúng

ta vẫn

có thể nhìn

thấy

rõ

ràng nụ

cười rạng rỡ trên gương mặt của hai cô gái trẻ mặc váy đó. Rất nhiều tấm ảnh

khác của

Trương Ái Linh, có được mấy tấm cô mỉm cười từ tận đáy lòng

như

thế?

Sau này, cái tên Viêm Anh đã

xuất

hiện trong nhiều trang viết của Trương Ái

Linh, cô

ấy trở thành người bạn tri kỷ quan trọng nhất trong cuộc đời của

Trương Ái Linh. Có lẽ Viêm

Anh không phải

là người không thể thiếu vắng

trong cuộc

đời của Trương Ái Linh, nhưng sự tồn tại của cô ấy lại giống như

bình minh xua tan

đi mây

mù, thêm một

ráng mây rực rỡ. Trương Ái Linh vốn

là một

cô gái lạnh lùng, nhưng đối với Viêm

Anh, cô không thể

nào

lạnh

nhạt

nổi.

Trương Ái Linh từng viết thiên

Viêm Anh ngữ

lục, kể về những câu chuyện

nhỏ

trong cuộc sống của Viêm Anh, qua đó chúng ta hiểu rõ

hơn

sức hấp dẫn

trong nhân cách của

cô gái lạc quan này.

Ở sạp báo, Viêm Anh đọc họa báo, lật đi lật lại chúng, nhưng cuối cùng

không mua quyển

nào.

Chủ

sạp báo mỉa mai: “Cảm ơn cô!”. Viêm Anh đáp:

“Đừng khách sáo thế!”.

Viêm Anh mua đồ, khi thanh

toán vẫn

luôn phải bớt một chút số lẻ. Cho dù

là trong cửa

hàng

của

người Do Thái, cô vẫn làm như vậy. Cô lộn hết mặt trái

của

túi da ra, nói: “Đây, chú nhìn đi, hết rồi, thật sự, cháu chỉ có chừng này...”.

Một

cô gái thú vị dễ thương như thế, khiến các ông

bà chủ

cửa hàng đều phải

buồn

cười vì

tính khí trẻ

con của cô.

Viêm Anh thông minh nhạy

cảm, có tư chất văn học trời phú. Trương Ái

Linh nói cô

ấy cũng từng có suy nghĩ trở thành

tác giả

văn học, tích cực học

tiếng

Trung, thậm chí còn

từng

nói một câu

hàm chứa

đầy thi ý lẫn triết lý:

“Mỗi một con bướm đều là

hồn

ma của một đóa hoa trước đây, giờ quay về để

tìm lại

bản thân”. Dường như câu nói này khiến chúng ta hiểu ra rất nhiều điều.

Trương Ái Linh thích chơi với Viêm

Anh không chỉ

để được lây lan sự vui

vẻ

của

cô ấy, mà

nhiều

khi cô ấy có thể nhìn

thấy

sự yếu mềm và cô độc trong sâu

thẳm

nội tâm của Trương

Ái Linh.

Họ

có quan điểm giống nhau về định mệnh, cùng

tin rằng

có kiếp trước kiếp

sau, tin rằng

gặp gỡ là

do duyên, không phải

là

trùng hợp,

mà

là

định mệnh. Có

lẽ

rất nhiều người không biết lần đầu Trương Ái Linh đến Hương Cảng, một

trong những

hành khách đi cùng thuyền với cô, là Viêm Anh. Khi đó họ chưa

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

quen biết

nhau, nhưng những người thực sự có duyên

với

nhau, thì

cho dù phải

trải

qua non nước trùng điệp rồi cũng sẽ gặp nhau.

Viêm Anh may mắn

được là

một

trong số bạn bè

thân thiết

của Trương Ái

Linh. Hay có lẽ,

chính Trương Ái Linh mới là người may mắn, có thể gặp được

một

cô gái nhiệt tình

phóng khoáng như

thế trong lúc quạnh quẽ cô đơn. Trong

thời

gian học ở Hương Cảng, người cùng Trương Ái Linh đi xem phim, dạo

phố,

mua đồ ăn vặt, là Viêm Anh. Người cùng Trương Ái Linh tản bộ trong

vườn trường, tâm sự, cũng chính là

Viêm Anh. Viêm Anh biết,

Trương Ái Linh

trầm

mặc cô độc ngạo nghễ, nhưng kỳ

thực

nội tâm lại tinh tế sâu sắc. Cho nên,

với

Trương Ái Linh, Viêm Anh không chỉ trân trọng, mà thương xót nhiều hơn.

Còn tình bạn

của Trương Ái Linh đối với Viêm

Anh cũng

không phải là

tầm

thường. Thường nói con gái đa tình

thì mau nước

mắt nhưng Trương

Ái Linh lại

rất

hiếm khi khóc. Sau này

cô từng

nói, bình

sinh chỉ

khóc lớn hai lần, trong đó

có một

lần là

vì Viêm Anh. Có một

kỳ nghỉ hè, Viêm Anh đã đồng ý ở lại

Hương Cảng cùng Trương Ái Linh, nhưng không hiểu vì

sao lại

không từ biệt

mà đi, khiến Trương

Ái Linh buồn

bã

khôn nguôi, òa khóc nức

nở, có lẽ vì

cô

quá cô độc.

Hai người họ còn

có chung một

sở thích, đó chính là

hội

họa. Từ nhỏ Trương

Ái Linh đã

say mê hội

họa, còn

Viêm Anh vừa

khéo lại có tài năng bẩm sinh về

lĩnh

vực này. Sau này, khi Hương

Cảng

thất thủ, để ngày tháng qua đi, họ

thường cùng

nhau vẽ

tranh. Một người vẽ phác thảo, một người tô màu,

có thể

gọi

là “Châu liên bích hợp”

(1)

. Trang bìa tập

truyện ngắn Truyền kỳ của Trương

Ái Linh do Viêm Anh thiết

kế hai lần, ý tưởng của cô ấy vừa

mới

mẻ vừa sinh

động, khiến Trương Ái Linh cực kỳ yêu

thích.

Đúng là “quân tử

chi

giao đạm nhược thủy”

(2)

, tình bạn

giữa Trương Ái Linh

và Viêm Anh tuy sâu đậm, nhưng vẫn luôn giữ một khoảng cách nhất định. Sau

khi chia tay

ở Hương Cảng, hai người lại có

duyên tái ngộ

lần nữa ở Học viện

St John’s. Sau đó, lại ly tán, mấy độ chìm

nổi,

cũng lại được trùng

phùng. Khi

ở

cạnh

nhau, họ trân trọng nhau một cách lý trí, khi không bên

nhau, họ

nhớ

nhung nhau một

cách nhẹ nhàng.

Quãng thời

gian ở Đại học Hương Cảng

có một

sự kiện quan trọng ảnh

hưởng đến sự nghiệp sáng tác của Trương Ái Linh. Đó là một lần duy nhất cô

đã

viết

một bài văn bằng tiếng Trung. Đây chính là bài văn xuất sắc nhất, nổi

tiếng

nhất trong những tác phẩm thời kỳ đầu của cô

- Giấc

mơ thiên tài của tôi.

Tôi tin rằng,

chỉ cần nhắc đến Trương Ái Linh, thì đều không quên được câu nói

nổi

tiếng của cô: “Tôi là

một

cô gái cổ quái, từ nhỏ đã được đánh giá là

thiên tài,

ngoài phát triển

thiên

tài ra, tôi không có mục

tiêu

sinh tồn

nào khác...”.

Trương Ái

Linh viết

Giấc mơ thiên tài của tôi để tham gia cuộc thi viết theo

chủ

đề của tạp chí Tây Phong. Khi viết bài văn này, cô chỉ mới mười chín tuổi,

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

thế

nhưng sự tài

tình xuất

chúng của cô đã

khiến

người ta phải kinh ngạc, văn

phong đặc biệt tinh tế và

câu kết

kinh hãi

thế

tục, ý tứ sâu xa: “Sinh mệnh là

một

chiếc áo gấm hoa lệ, trên đó đầy những con bọ bò lúc nhúc”, khiến người ta

phải

suy ngẫm khôn cùng.

Sau khi cuộc

thi kết thúc, các bài văn được tập hợp

và xuất

bản, đề tài

Giấc

mơ thiên tài của cô đã được

chọn.

Nhưng Trương Ái Linh cực kỳ bất mãn

với

kết quả bình

chọn

của tạp chí

Tây Phong, và đã

nhắc

lại nhiều lần sự kiện này

trong cuộc

đời. Những năm bảy

mươi, khi biên soạn Trương Khán (Những quan điểm của Trương Ái Linh) cô

đã

viết

thêm

một

đoạn phụ lục đằng sau đoạn kết của Giấc mơ thiên tài như sau:

“Giấc mơ thiên tài của tôi đạt giải khuyến khích thứ mười ba của cuộc thi viết

theo chủ

đề của tạp chí Tây Phong. Cuộc thi giới hạn số chữ, cho nên bài văn

này phải

cực kỳ tiết chế, hàm

súc, thế

nhưng bài đạt giải nhất lại dài hơn quy

định gấp mấy lần. Không phải sau mấy chục năm tôi vẫn còn

tính toán chi li, mà

chẳng

qua vì ảnh hưởng bởi nội dung và độ tin cậy của bài văn này, nên tôi

buộc

phải lên

tiếng”.

Theo lời

kể của Trương Ái Linh, bài dự thi gửi đi

không lâu ban biên tập

tạp

chí Tây Phong đã thông báo cô “đoạt giải nhất, giống như trúng số độc đắc

vậy”.

Ai ngờ đến khi nhận được công bố chính thức “toàn

bộ

danh sách đoạt

giải,

bài đoạt giải nhất là

Vợ

của tôi, tên

họ

tác giả tôi không nhớ rõ.

Tôi bị

xếp

cuối

cùng,

giống

như trên danh nghĩa là ‘giải đặc biệt’ thực chất chỉ tương

đương với được Tây Phong ‘vinh dự nhắc đến’ mà thôi. Trương Ái Linh còn

nói: “Tây Phong xưa nay chưa bao giờ giải thích với tôi bằng văn bản. Tôi

chẳng

qua cũng chỉ là

một

sinh viên đại học”.

Thời

gian qua đi, không còn

ai tìm hiểu

về cuộc thi đó nữa. Thực ra Trương

Ái Linh không phải

là

một

người rêu

rao, nội

tâm của cô giống như hoa sen yên

tĩnh,

sở dĩ cô vẫn canh cánh trong lòng

là bởi

cô quá trân trọng yêu

quý văn

chương của

mình. Thế

nhưng, độc giả thực sự yêu thích văn chương của cô, sẽ

không để tâm cô có được giải thưởng hay không, mà

sẽ

lưu ý đến những ý vị

khôn cùng toát lên từ

những trang sách.

Trương Ái Linh là một thiên tài, đối với một thiên tài, người đời càng

phải

nhân từ

và khoan dung hơn nữa. Cho nên,

sự

lập dị, sự cô độc lạnh lùng,

và cả

sự

xa cách của cô đối với thế gian này, đều đáng được tha thứ, đáng được tôn

trọng.

Nếu chúng ta nhìn

Trương

Ái Linh bằng ánh mắt bình

thường,

để yêu

cầu

cô, vậy

thì

cô

đã

không còn là một

truyền kỳ trong giới nữ lưu nữa.

Có lẽ

Trương Ái Linh không phải là

một

cô gái theo đuổi cái đẹp một cách

thuần

túy. Ngay từ khi còn

rất

nhỏ, cô đã

hiểu,

cuộc đời là để chém giết, là để

cắt

gọt. Cho nên, cô chưa bao giờ sợ sự đổ vỡ. Nước xuân chảy về đông, trăng

thu phải

tàn

khuyết,

biết bao câu chuyện tình ấm áp đều bị ép đến khô kiệt,

tháng năm mang lại những ký ức đỉnh cao, và

cũng

có thể rút cạn tất cả.

www.vuilen.com

Tác Giả: Bạch

Lạc Mai

Người Dịch:

Lục

Bích

BỞI

VÌ

THẤU

HIỂU CHO NÊN

TỪ

Khi chúng ta khoác lên mình chiếc

sườn xám hoa mỹ, soi dáng vẻ dịu dàng

xinh tươi trong gương, tự cho rằng mình

phong tư

vạn chủng, thì

Trương

Ái

Linh đã

lạnh

lùng

nhìn ngắm

từ rất xa. Có lẽ, đã

từng

im lặng trong khoảng thời

gian ngắn

ngủi, nhưng câu nói mà cô không nhẫn tâm nói ra đó, rốt cuộc vẫn

phải

thốt ra, rõ

ràng biết

bao, dứt khoát biết bao, triệt để biết bao!

Sinh mệnh

là

một

chiếc áo gấm hoa lệ, trên đó đầy những con bọ bò

lúc

nhúc.

Ghi chú:

Trân châu xâu thành chuỗi,

ngọc bích xếp thành

hàng, ví von những

cái

tốt

đẹp hội tụ với nhau.

“Quân tử chi giao đạm nhược thủy, tiểu nhân chi giao cam nhược lễ; quân

tử

đạm dĩ thân, tiểu nhân cam dĩ nhược”. Nghĩa là:

Tình cảm

giao hảo của

người quân tử nhạt nhẽo như nước lã,

tình cảm

giao hảo giữa kẻ tiểu nhân ngọt

ngào như rượu ngọt; tình

cảm

giữa người quân tử tuy nhạt nhẽo nhưng lâu dài

thân thiết,

tình

cảm

của kẻ tiểu nhân tuy ngọt ngào nhưng dễ đoạn tuyệt.

(2)

(1)

www.vuilen.com

Bạn đang đọc truyện trên: Truyen2U.Pro

Trước Sau