a/ Phân tich lý thuy¿t bàn tay vô hình cça Adam Smith. °a ra nh­n xét vÁ lý thuy¿t này.

b/ Phân tích nÙi dung quy lu­t lãi th¿ so sánh cça David Ricardo. Ý ngh)a rút ra cça quy lu­t này trong viÇc xây dñng c¡ ch¿ kinh t¿ mß ß n°Ûc ta.

a/ Lý thuy¿t bàn tay vô hình cça Adam Smith:

Adam Smith là nhà kinh t¿ chính trË cÕ iÃn nÕi ti¿ng ß Anh và trên th¿ giÛi, là tiÁn bÑi lÛn nh¥t cça Mác. Ông có nhiÁu lý lu­n r¥t có giá trË trong ó chúng ta ph£i nh¯c ¿n lý thuy¿t bàn tay vô hình cça ông.

HÍc thuy¿t bàn tay vô hình nghiên céu c¡ ch¿ ho¡t Ùng cça mÙt c¡ ch¿ thË tr°Ýng c¡nh tranh và nó cing ph£n ánh quan iÃm chung cça các nhà kinh t¿ hÍc cÕ iÃn.

Theo ông, mÙt ch¿ Ù kinh t¿ bình th°Ýng ph£i dña trên c¡ sß s£n xu¥t và trao Õi hàng hóa và mÙt nÁn kinh t¿ hàng hóa bình th°Ýng ph£i dña trên c¡ sß tñ do c¡nh tranh. Ng°ãc l¡i thì chÉ là s£n ph©m cça ng«u nhiên, Ùc oán và ngu dÑt cça con ng°Ýi.

Liên minh trao Õi là ·c tính vÑn có cça con ng°Ýi. Nó tÓn t¡i v)nh viÅn vÛi loài ng°Ýi. Ông cho r±ng m×i ng°Ýi trong quá trình trao Õi s£n ph©m không ai xu¥t phát të lãi ích công mà xu¥t phát të lãi ích cá nhân cça mình. Lãi th¿ cá nhân chính là måc ích, là Ùng lñc xu¥t phát. Khi ch¡y theo lãi ích cá nhân thì lãi ích công cÙng cing °ãc hình thành bßi mÙt bàn tay vô hình d«n d¯t mÍi ng°Ýi phåc vå cho lãi ích công, phåc vå cho lãi ích xã hÙi. Bàn tay vô hình ó không n±m trong ý muÑn ban §u cça con ng°Ýi.

Bàn tay vô hình ó chính là các quy lu­t kinh t¿ khách quan chi phÑi hành Ùng cça con ng°Ýi. Adam Smith gÍi hÇ thÑng các quy lu­t khách quan ó là mÙt tr­t tñ thiên Ënh. Ông chÉ ra các iÁu kiÇn c§n thi¿t à cho các quy lu­t ho¡t Ùng là: ph£i có sñ tÓn t¡i và phát triÃn s£n xu¥t trao Õi hàng hóa, nÁn kinh t¿ ph£i phát triÃn trên c¡ sß tñ do kinh t¿, tñ do m­u dËch. Quá trình ¥y °ãc thñc hiÇn bßi chính quá trình c¡nh tranh giïa các lãi ích cá nhân. Không ai c§n k¿ ho¡ch, không ai c§n mÇnh lÇnh, thË tr°Ýng s½ tñ Ùng gi£i quy¿t t¥t c£.

Theo ông quan hÇ giïa ng°Ýi và ng°Ýi là quan hÇ phå thuÙc vÁ kinh t¿ chÉ có CNTB mÛi là XH bình th°Ýng, nó °ãc xây dñng trên c¡ sß các quy lu­t tñ nhiên. Ông cho r±ng các ch¿ Ù XH tr°Ûc ó là không bình th°Ýng. Të ó ông cho r±ng nhà n°Ûc không nên can thiÇp vào kinh t¿, nhà n°Ûc chÉ có chéc nng b£o vÇ quyÁn sß hïu t° b£n, ¥u tranh chÑng k» thù bên ngoài, chÑng tÙi ph¡m trong n°Ûc. Nhà n°Ûc chÉ nên can thiÇp vào các chéc nng kinh t¿ khi nó v°ãt ra ngoài kh£ nng cça các chç doanh nghiÇp. Ông cho r±ng chính sách kinh t¿ tÑt nh¥t cça nhà n°Ûc là tñ do kinh t¿.

Nh­n xét:

Quan iÃm kinh t¿ cça ông ph£n ánh phù hãp vÛi iÁu kiÇn kinh t¿ XH cça CNTB vào thÝi kó ó. Vào thÝi kó ó, trong l)nh vñc s£n xu¥t công nghiÇp thì tñ do c¡nh tranh là ·c tr°ng chç y¿u và phÕ bi¿n vì lúc ó quy mô các doanh nghiÇp còn nhÏ, sÑ l°ãng các doanh nghiÇp còn ít. Sñ lña chÍn cça m×i cá nhân, m×i doanh nghiÇp là có hiÇu qu£ nh¥t và thích hãp nh¥t.

Lý thuy¿t bàn tay vô hình là lý thuy¿t kinh t¿ v) mô trong iÁu kiÇn tñ do c¡nh tranh.

Trong mÙt nÁn kinh t¿ c¡nh tranh không hoàn toàn thì lý thuy¿t này v«n là c¡ sß cça lý thuy¿t kinh t¿ v) mô hiÇn ¡i.

Ph°¡ng pháp lý lu­n cça ông có tính rõ rÇt khoa hÍc và t§m th°Ýng:

Khoa hÍc: quan sát các mÑi liên hÇ bên trong, các ph¡m trù kinh t¿ ho·c c¡ c¥u bË che l¥p cça hÇ thÑng kinh t¿ t° s£n.

T§m th°Ýng: lý lu­n cça ông còn nhiÁu mâu thu«n, ông ·t các mÑi quan hÇ trên nh° mÑi liên hÇ bÁ ngoài cça hiÇn t°ãng c¡nh tranh.

Ý ngh)a:

Tôn trÍng quy lu­t kinh t¿ khách quan.

Tôn trÍng t° t°ßng tñ do kinh t¿ (tñ do kinh doanh, tñ do s£n xu¥t, tñ do c¡nh tranh, thÍ tr°Ýng tñ do& )

Nhà n°Ûc ôi khi cing có chéc nng kinh t¿.

b. Quy lu­t lãi th¿ so sánh cça David Ricardo:

Trong thÝi ¡i D. Ricardo ngo¡i th°¡ng óng vai trò quan trÍng. HÍc thuy¿t lãi th¿ so sánh cça ông nghiên céu sñ trao Õi hàng hóa giïa các quÑc gia, dña trên nÁn móng là hÍc thuy¿t vÁ giá trË lao Ùng.

Các chi phí Ã s£n xu¥t s£n ph©m °ãc quy vÁ hao phí lao Ùng, và chuyên môn hóa trong viÇc s£n xu¥t các lo¡i hàng hóa. Vì v­y, theo ông ph£i tính °ãc lãi th¿ cça sñ so sánh. Theo nguyên t¯c này m×i n°Ûc chÉ nên t­p trung vào s£n xu¥t mÙt lo¡i hàng hóa nào dña trên th¿ m¡nh cça mình.

Lý thuy¿t LTSS cça R cho r±ng ngo¡i th°¡ng có lãi cho mÍi quÑc gia miÅn là xác Ënh úng lãi th¿ so sánh, téc là t¡o ra ph⺾@

R

T

ÂÄàæŽ?ÊÌâäÒâööøÆ-Ì-Ð-Ö-Ø"Ú"f$h$Æ$Ž)êØêØɽɱɥɥəɥəɉÉ}ÉqÉqÉe}VØÉhmõhÇ=-CJOJQJaJhiCJOJQJaJhÞLMCJOJQJaJhÇ=-CJOJQJaJ-hmõhi6?CJOJQJaJhiúCJOJQJaJhW CJOJQJaJh-8µCJOJQJaJhe^ËCJOJQJaJhmõhiCJOJQJaJ"hmõhi5?6?CJOJQJaJ*hmõhi5?6?CJOJQJaJmH*sH* ¸â @

ê

0

$,nâöÈv-b è Ö!Ú"ì":#

$f$h$Æ$ôôåååååååååååå××̾¾¾Ìå $

&

FdTa$gdÇ=-

$dTa$gdÇ=- $

&

FdTa$gdi $dT¤x ¤xa$gdi

$dTa$gdi<TþÆ$\&˜(n3>7î92;>¨?n@˜@¸@Ô@ A6A\AŠABfBBCŒCäDVFíÚííííííËÀÀÀÀÀÀÀËËËËËË

$dTa$gdi $dT¤x ¤xa$gdi$„hdT¤x ¤x^„ha$gdi$

&

FdT¤x ¤xa$gdin công lao Ùng giïa các n°Ûc. LTSS xu¥t hiÇn khi Ñi chi¿u so sánh hao phí lao Ùng cho m×i ¡n vË s£n ph©m ít nh¥t 2 quÑc gia. MuÑn xác Ënh LTSS ta ph£i xác l­p lãi th¿ tuyÇt Ñi.

Lãi th¿ tuyÇt Ñi là khi tách ra xem xét mÙt m·t hàng s£n ph©m nào ó giïa vùng này vÛi vùng khác, n°Ûc này vÛi n°Ûc khác. Lãi th¿ tuyÇt Ñi xu¥t hiÇn khi m·t hàng này n°Ûc này s£n xu¥t °ãc mà tr°Ûc kia không s£n xu¥t °ãc ho·c s£n xu¥t °ãc nh°ng vÛi chi phí cao h¡n nhiÁu. iÁu này x£y ra là do iÁu kiÇn tñ nhiên giïa các quÑc gia khác nhau, trình Ù khác nhau, hàng të n¡i có lãi th¿ sang n¡i không có lãi th¿ nh° là mÙt y¿u tÑ khách quan là c¡ sß sâu xa trong quan hÇ ngo¡i th°¡ng.

Xác l­p lãi th¿ tuyÇt Ñi có ngh)a là hình thành t÷ lÇ so sánh vÁ hao phí lao Ùng cho m×i lo¡i s£n ph©m giïa các n°Ûc, so sánh các t÷ lÇ °ãc thi¿t l­p. Các m·t hàng có t÷ lÇ càng nhÏ thì °ãc xem là có lãi th¿ và ng°ãc l¡i. Các m·t hàng có lãi th¿ thì tng c°Ýng s£n xu¥t, các m·t hàng không có lãi th¿ nên h¡n ch¿ s£n xu¥t mà nên nh­p kh©u.

Trong quan hÇ kinh t¿ quÑc t¿, m×i n°Ûc Áu ra séc sí dång các lãi th¿ tuyÇt Ñi cça mình à ch¿ ngñ lãi th¿ tuyÇt Ñi cça Ñi ph°¡ng, tìm ra sñ công b±ng chung.

V¥n Á ·t ra là n¿u mÙt n°Ûc hoàn toàn có lãi th¿ tuyÇt Ñi và n°Ûc kia thì không. Có nên thi¿t l­p quan hÇ th°¡ng m¡i giïa hai n°Ûc trên không? D. Ricardo cho r±ng ngay c£ trong nhïng tr°Ýng hãp nh° v­y thì ngo¡i th°¡ng v«n có lãi cho c£ hai bên miÅn là ph£i dña trên c¡ sß lãi th¿ so sánh, ngh)a là mÍi quÑc gia ph£i xác Ënh °ãc sí dång lãi th¿ so sánh cça mình.

LTSS xã hÙi °ãc xác l­p khi ·t t¥t c£ các s£n ph©m à so sánh l«n nhau vÁ chi phí s£n xu¥t t°¡ng Ñi. Chi phí s£n xu¥t t°¡ng Ñi chính là t÷ sÑ so sánh hao phí lao Ùng cça m×i m·t hàng giïa hai n°Ûc.

VD: Chi phí lao Ùng cho hai m·t hàng: qu§n áo và thñc ph©m ß Mù và Châu Âu °ãc cho bßi b£ng sau:

M·t hàng Mù Châu Âu

Thñc ph©m 1 3

Qu§n áo 2 4

Lãi th¿ so sánh cça Châu Âu

Lãi th¿ tuyÇt Ñi:

Thñc ph©m: 3/1>1

Qu§n áo: 4/2 = 2/1>1

c£ hai m·t hàng thì Châu Âu Áu không có lãi ht¿ tuyÇt Ñi

Lãi th¿ so sánh : 3/1 (thñc ph©m) > 2/1 (qu§n áo)

Theo nguyên t¯c so sánh thì Châu Âu có lãi th¿ so sánh ß s£n ph©m qu§n áo (cái y¿u ít nh¥t trong các cái y¿u)

N¿u có ho¡t Ùng giïa Mù và Châu Âu:

Châu Âu s½ s£n xu¥t và xu¥t kh©u qu§n áo cho Mù và nh­p kh©u thñc ph©m të Mù. Giá mÙt ¡n vË qu§n áo ß Châu Âu là 4, xu¥t kh©u sang Mù vÛi giá b±ng 6 thì Châu âu s½ lÝi -2

Khi nh­p thñc ph©m, bán 2. Nh­p kh©u sÑ l°ãng thñc ph©m Õi °ãc 2:1 = 2 ¡n vË s£n ph©m. Ã có 2 ¡n vË sp Châu Âu ph£i tÑn 2x3=6. Qua ho¡t Ùng nh­p kh©u thñc ph©m Châu Âu lÝi -2+6=4

Chung quy l¡i hÍat Ùng ngo¡i th°¡ng Châu Âu lÝi -2+4 = 2 (v«n lÝi m·c dù không lãi th¿ tuyÇt Ñi c£ hai m·t hàng qu§n áo và thñc ph©m)

Gi£ sí tÕng ¡n vË hao phí lao Ùng m×i n°Ûc là 600. Phân công lao Ùng:

Mù: Thñc ph©m

Châu Âu: qu§n áo

Khi ch°a có ngo¡i th°¡ng:

Mù: NhËn n à m·c áo qu§n: 600/2 = 300

NhËn m·c à n: thñc ph©m: 600/1 = 600

Châu Âu: NhËn n à m·c áo qu§n: 600/4 = 150

NhËn m·c à n thñc ph©m: 600/3 = 200

Qua ho¡t Ùng ngo¡i th°¡ng:

Thñc ph©m Châu Âu: (150 x 2)/1 = 300 (>200 ban §u)

SÑ qu§n áo Mù: (600 x 3)/4 = 450 (>300 ban §u)

Ý ngh)a trong viÇc xây dñng c¡ ch¿ kinh t¿ mß Ñi vÛi ViÇt Nam:

Phân công lao Ùng quÑc t¿ có ho¡t Ùng ngo¡i th°¡ng ã em l¡i lãi ích cho t¥t c£ các quÑc gia ngh)a là vÛi nng lñc s£n xu¥t không Õi nó làm cho tÕng s£n ph©m tng lên, thu nh­p thñc t¿ cça xã hÙi nói chung, cça m×i thành viên nói riêng cing tng lên. Tñ do th°¡ng m¡i quÑc t¿ là tÑt và có lãi.

Trong nÁn kinh t¿ ViÇt Nam hiÇn nay thì ho¡t Ùng ngo¡i th°¡ng không thà thi¿u. Mß cía làm n buôn bán vÛi các n°Ûc có ý ngh)a thi¿t thñc, em l¡i hiÇu qu£ kinh t¿ cao. Chúng ta ph£i xác Ënh rõ âu là m·t hàng có lãi th¿ cça mình à mà tng c°Ýng s£n xu¥t, xu¥t kh©u, l¥y tiÁn mang vÁ nhïng thé mà chúng ta ch°a có kh£ nng s£n xu¥t hay không có lãi th¿. Tránh xu¥t kh©u nhïng m·t hàng mà chúng ta ang thi¿u và nh­p vÁ nhïng thé mà chúng ta không c§n thi¿t. Xu¥t nh­p kh©u ph£i rõ ràng, có chÍn lÍc. Hu¥n luyÇn nhân sñ, ào t¡o nhïng cán bÙ giÏi trong l)nh vñc ngo¡i th°¡ng có trình Ù quÑc t¿. Hãp Óng ngo¡i th°¡ng c§n ph£i rõ ràng, chính xác à sau này tranh ch¥p x£y ra thì có chéng cÛ mà gi£i quy¿t, ho¡t Ùng ngo¡i th°¡ng h°Ûng vào t¥t c£ các quÑc gia có ch¿ Ù chính trË khác nhau, không phân biÇt vÛi måc ích chính là phát triÃn kinh t¿.