Buổi tối sau khi dùng bữa, qua nhân viên của mình biết người ta đã kín đáo bắt Félicien không để ai biết, Raoul vào căn nhà chàng trai vẫn ở. Đây chỉ gồm một tầng trệt hai phòng một là chỗ làm việc và một là phòng ngủ có kèm phòng tắm.

Anh ngồi ở phòng làm việc, để cửa mở cũng như cổng vào.

Đêm đến dần, càng lúc càng tối. Sau một tiếng đồng hồ anh nghe rào chắn, vốn không bao giờ khoá, kẹt mở. Những bước chân thận trọng tiến vào, dẫm lên cỏ, qua những bậc thềm rồi bước vào tiền sảnh.

Raoul ra gặp Faustine, nàng có vẻ không thấy rõ anh, đờ đẫn đến một chiếc ghế và buông mình xuống.

Sau một lúc nàng thì thầm:

- Anh ta đâu ?

- Félicien ư ?

- Ở đâu ?

- Trong nhà tù. Cô không biết à ?

Nàng lơ đãng lặp lại:

- Trong nhà tù ?

- Đúng, thấy cô bày tỏ sự căm thù tôi nghi ngại nên đã để người ta cho anh ta vào tù. Tôi đã làm đúng chứ ?

Nàng mệt mỏi nói:

- Tôi không biết... không biết... Tôi đi tìm... kẻ nào đã tấn công Simon Lorient ?... Chà ! Nếu tôi biết được !

- Cô quen biết Félicien ?

- Không.

- Thế vì sao cô đến đây ?

- Để hỏi anh ta. Tôi xem có phải anh ta không...

Nàng nói rất nhỏ, chán nản đến nỗi Raoul nghe không rõ. Anh lại nói:

- Chắc chắn cô biết một số vấn đề gì đó... Chẳng hạn về Barthélemy mà cảnh sát không xác định được lý lịch. Và Simon Lorient ?... Người ta tìm không ra chỗ ở của anh ta. Người ta theo dõi biết anh ở một số nơi vùng Montmartre trong những quán cà phê hạng xoàng. Nhưng anh ngủ ở đâu ? Giấy tờ ra sao ? Và rồi quan hệ thế nào với Félicien ? Tại sao lại dính dáng đến tôi ? Cô đã nghe những lời cuối cùng của Simon... Trong cơn hôn mê hấp hối anh ta tự kết tội mình. "Chỗ giấu... Ông già đã tìm ra chiếc túi... Tôi đã tìm kiếm..." Do đó, họ đồng mưu với nhau... Đúng không ? Félicien cũng thế.

Nàng lắc đầu, như không thừa nhận Simon là kẻ trộm cắp. Không bao giờ anh nói với nàng về những việc đó. Raoul mất cả nhẫn nại, kêu lên:

- Thế đấy ! Simon Lorient theo dõi tôi, lượn lờ quanh tôi ! Faustine, trả lời đi.

Nhưng anh đụng phải im lặng, Faustine khóc. Nước mắt thất vọng chảy trên đôi má; nàng vặn tay nói lại nỗi khổ của mình:

- Tôi bao giờ cũng chỉ yêu anh ấy... Thế mà anh ấy chết... Tôi không gặp lại anh nữa... Ai đã giết anh ấy ? Nếu không trả được thù thì sống sao nổi ? Tôi phải báo thù... Tôi thề rồi...

Nàng khóc cả đêm với những lời thề và Raoul ngồi bên cạnh thức trắng.

Sáng sớm chuông nhà thờ gióng lên. Buổi lể tiễn những người chết.

Nàng nói:

- Người ta đưa tang anh ấy. Hôm qua bệnh viện đã định vào giờ này... Tôi sẽ một mình cầu nguyện cho anh ấy và xin lỗi chưa trả thù cho anh được.

Nàng ra đi, nhịp bước hài hoà và mạnh mẽ. Đôi chân dài, thân hình uốn éo.

Thời kỳ ấy Raoul đang trong giai đoạn hoạt động, đôi khi ý muốn nghỉ ngơi chỉ là một ý nghĩ thú vị. Không phải nghỉ hẳn.

Anh còn quá trẻ và ham, không từ bỏ được niềm đam mê phiêu lưu. Nhưng ít nhất khắp nước Pháp, trên bờ Biển Xanh, ở Normandie hay Savoie hoặc xung quanh Paris, anh đã chuẩn bị những Ốc đảo sẵn sàng cho những đợt nghỉ bất chợt. Một trong những ốc đảo ấy là ngôi nhà ở Vésinet. Ở đấy cũng như những chỗ khác, anh bố trí những người bạn cũ, một đầy tớ vừa lái xe, một bà làm bếp và những người trông nom vườn, tạo cho họ cuộc sống hưu trí bình lặng sau những công việc phục vụ trước đây. Thế mà bỗng nhiên số phận lại một lần nữa đưa anh vào cuộc đấu ghê gớm anh không tìm kiếm, không mong muốn.

Chối bỏ ư ? Không được nữa. Muốn hay không cũng phải hành động. Trước hết, điểm chủ yếu của vấn đề là phải phát hiện ra vì sao anh, một nhân vật vô tư, người công dân vô sự của Vésinet bình lặng, lại dính líu vào những sự kiện có vẻ được bố trí mà anh không biết và có lẽ nhằm chống lại anh. Trường hợp như vậy sự tình cờ chẳng giải thích được gì. Giải thích phải dựa vào sự việc. Nhưng những sự việc ấy tìm ở đâu ? Xảy ra như thế nào ?

Raoul khép mình trong Clair Logis không động tĩnh gì một tuần, không gặp ai, từ bỏ mọi hoạt động nhưng vẫn đọc báo chí.

Qua đó anh biết Félicien bị buộc tội nhưng không cung cấp được tin tức gì.

Điều Raoul càng ngày càng băn khoăn vì sao anh dính líu vào vụ gai góc này. Anh bỏ công sức tìm cách giải quyết, xây dựng các giả thuyết, đưa ra nhiều hướng và không tránh khỏi đi vào ngõ cụt.

Luôn luôn vẫn câu hỏi đó với nhiều dạng khác nhau: "Mình làm gì trong tất cả chuyện này ? Nếu có hai bi kịch móc nối vào nhau - điều ấy không còn nghi ngờ gì nữa - tại sao mình lại là một người có vai trò trong một việc ? Tại sao đợt nghỉ ngơi của mình ở Vésinet bị xáo động ? Và ai làm xáo động ?"

Ngày mà tình cờ anh nêu lên câu hỏi này, anh buộc phải trả lời cho mình:

"Ai ? Nhưng đó là Félicien, mẹ kiếp !"

Và anh nói thêm:

"Anh ta đến đây như thế nào ? Việc bác sĩ Delattre giới thiệu quan trọng đến nỗi mình không điều tra gì về anh ta cả ! Anh ta ở đâu ra ? Bố mẹ là ai ? Có phải mình bị lợi dụng mà không biết chăng ?''

Anh xem sổ tay ghi địa chỉ: "Bác sĩ Delattre, công viên Alboni". Anh gọi điện thoại. Bác sĩ đang ở nhà. Anh nhảy lên ô - tô.

Bác sĩ Delattre, một ông già cao lớn, khô khan, bộ râu bạc trắng, tiếp anh ngay tuy có nhiều khách đang đợi.

- Anh vẫn khoẻ đấy chứ ?

- Rất tốt, thưa bác sĩ.

- Thế có việc gì vậy ?

- Hỏi một thông tin. Félicien Charles là người thế nào ?

- Félicien Charles ?

- Bác sĩ không đọc báo ư ?

- Không có thì giờ.

- Félicien là kiến trúc sư trẻ ông giới thiệu với tôi cách đây sáu hay tám tháng.

- Đúng thế, đúng thế... Tôi nhớ ra rồi...

- Ông đánh giá anh ta tốt chứ ?

- Tôi ấy à ? Nhưng tôi đã bao giờ gặp anh ấy đâu.

- Thế người ta cũng giới thiệu với ông ?

- Chắc thế... Nhưng ai ? Để tôi suy nghĩ xem... À ! Tôi nhớ rồi... cũng khá buồn cười đấy. Thời kỳ ấy có một người đầy tớ làm tôi rất hài lòng... một người đàn ông đã có tuổi, thông minh, kín đáo, phục vụ tôi một phần như thư ký. Ngày tôi nhận được danh thiếp cuối cùng của anh, tôi bảo ông ta ghi lấy địa chỉ; ông ngắm nhìn tấm danh thiếp rất lạ, như biết dạng chữ trên danh thiếp và nói - tôi hoàn toàn nhớ rõ: "Đây là một người rất tốt, cái ông d' Averny này. Bác sĩ phải giới thiệu với ông ấy anh kiến trúc sư trẻ mà trước đây tôi phục vụ bố mẹ anh ấy... và tôi đã từng nói chuyện với bác sĩ". Sau đó, ông ta tự đánh máy bức thư đưa cho tôi ký. Câu chuyện là thế.

Raoul bèn hỏi:

- Bác sĩ còn có người đầy tớ đó không ?

Bác sĩ bỗng cười.

- Tôi phát hiện ra ông ta lấy của tôi một số tiền khá lớn nên phải đuổi ông ta đi. Nhưng chưa bao giờ tôi thấy một sự thất vọng đến thế: 'Tôi xin bác sĩ. Đừng đẩy tôi ra đường... ở đây tôi có thể thành một người lương thiện... tôi sợ phải xa ông... đừng đuổi tôi. Cuộc sống xấu xa sẽ lại bắt đầu".

- Tên ông ta, thưa bác sĩ.

- Barthélemy.

Raoul không chau mày. Anh chờ đợi nghe cái tên ấy.

- Ông Barthélemy ấy không có gia đình ư ?

- Hai đứa con trai, hai kẻ vô lại, hôm ấy ông sụt sùi thú nhận với tôi như thế. Nhất là một đứa luôn chạy theo những cuộc đua ngựa và trong các quán bar.

- Những đứa con trai có thường đến thăm ông ta ở đây không ?

- Không bao giờ.

- Không có ai đến thăm ?

- Có, nhiều lần tôi gặp ông ta chuyện trò với một phụ nữ tầng lớp trung lưu... nhưng tế nhị và đẹp, rất vương giả. Môt hôm cách đây mười tám tháng, bà ấy gần như phát điên, đến tìm tôi, dẫn tới gặp một người bị thương ở gần đây.

- Bác sĩ có thể cho tôi biết được không ?

- Không cần phải giấu diếm vì người ta có nói trong báo. Đó là Alvard, nhà điêu khắc nổi tiếng năm trước có trình bày ở triển lãm pho tượng Phryné tuyệt đẹp, ông biết chứ ? Nhưng này - ông bác sĩ vừa cười vừa nói thêm - tôi hy vọng việc điều tra của anh không có gì ám muội, đúng không ?

Raoul ra về, nghĩ ngợi. Cuối cùng anh tìm được một đầu mối và đã có thể cho rằng có sự thoả thuận giữa ông già Barthélemy, người đàn bà xứ Corse và Félicien để đưa Félicien đến Vésinet.

Biết như vậy, anh đến tìm nhà điêu khắc Alvard ở cách đấy năm phút, đưa danh thiếp xin gặp.

Anh thấy trong xưởng làm việc một người đàn ông còn trẻ, phong cách tế nhị, có đôi mắt đen thật đẹp. Anh tự giới thiệu là nhà sưu tầm đến nước Pháp tìm mua những tác phẩm nghệ thuật.

Anh chăm chú xem và khen ngợi như người hiểu biết thực sự, những phác thảo, tượng bán thân, toàn thân, những tác phẩm chưa hoàn thành bề bộn trong xưởng và đồng thời không ngừng quan sát nhà điêu khắc. Quan hệ của người đàn ông hơi mảnh dẻ nhưng lịch sự, tinh tế này với người đàn bà xứ Corse ra sao ? Nàng yêu ông ta chăng ?

Anh mua hai bức tượng nhỏ bằng ngọc thạch rất đẹp. Rồi chỉ vào một bức tượng lởn phủ tấm vải trắng để trên đế, anh hỏi:

- Còn cái này ?

- Cái này không bán - Nhà điêu khắc tuyên bố.

- Có phải bức tượng Phryné nổi tiếng của ông không ?

- Đúng.

- Tôi có thể xem chứ ?

Alvard bỏ tấm vải che và ngay khi bức tượng lộ ra, Raoul khẽ kêu lên mà nhà điêu khắc chỉ có thể cho là một thể hiện thán phục nhưng thực ra là sự ngạc nhiên gần như hốt hoảng. Không nghi ngờ gì, khuôn mặt ấy của nàng và những đường nét làm người ta có cảm giác được che phủ bởi sự mỏng manh.

Anh đứng lâu không nói gì, choáng ngợp vì kỳ quan ấy. Và anh thở ra:

- Chà ! Không có người đàn bà nào như thế này.

- Có đấy - Nhà điêu khắc mỉm cười nói.

- Vâng, nhưng do ông là một nghệ sĩ lớn tạo ra. Thực tế trừ những nàng tiên ở Olymphe và những nữ vương Hy Lạp, đến nay sự hoàn hảo như vậy không có nữa.

- Vẫn có. Tôi không sáng tạo ra mà chỉ sao chụp thôi.

- Thế nào ? Một người đàn bà làm mẫu ư ?

- Chỉ là một người mẫu, trả tiền từng buổi. Một hôm nàng đến gặp tôi, nói đã làm mẫu cho hai ông đồng nghiệp của tôi. Nếu tôi đồng ý nàng sẽ đến, giấu diếm thôi vì người yêu của nàng ghen khủng khiếp và nàng không muốn là anh ta đau khổ.

- Vì sao nàng làm mẫu ?

- Cần tiền.

- Và người yêu không bao giờ biết ?

- Anh ta theo dõi và một hôm nàng vừa mặc quần áo xong anh ta tông cửa vào xưởng đánh tôi. Nàng đã tìm một bác sĩ gần đây. Vết thương không nghiêm trọng.

- Ông có gặp lại người đàn bà ấy không ?

- Chỉ những ngày gần đây thôi. Nàng để tang người yêu và mượn tiền tôi để chôn cất anh ta tử tế.

- Nàng lại ngồi làm mẫu chứ ?

- Có dịp thì chỉ khuôn mặt thôi. Nói một cách khác là không. Nàng đã thề rồi.

- Nàng sống ra sao ?

- Tôi không rõ. Không phải một người đàn bà dễ làm mất giá.

Raoul còn nhìn ngắm rất lâu người đẹp Phryné và thì thầm:

- Thế là ông không nhường lại với bất cứ giá nào ?

- Không. Đây là tác phẩm của đời tôi. Tôi sẽ không bao giờ làm với niềm hăng say và tin tưởng vào sắc đẹp đàn bà như thế.

- Vào sắc đẹp một người đàn bà mà ông yêu - Raoul nói đùa.

- Mà tôi mong muốn, có thể thú nhận thế. Nàng đã có người yêu. Nhưng tôi không luyến tiếc... Phryné ở lại với tôi.