Giữa sa mạc Gobi rộng lớn, thấp thoáng ẩn hiện một thành phố tráng lệ, nguy nga. Xa xa là dãy núi Thiên Sơn chập chùng hòa mình cùng bầu trời xanh biếc. Tất cả hò reo vui mừng khi cuối cùng đã nhìn thấy quê nhà – Khâu Từ!

Một đội ngũ nghênh đón đang đứng đợi chúng tôi ở ngay gần cổng thành, từ xa đã văng vẳng tiếng nhạc mừng réo rắt. Những lán trại chạy dài hàng mấy trăm mét trước cổng thành. Trong lều trại không có người mà chỉ có các tượng phật. Những bức tượng phật này đều được chạm khắc một cách tinh xảo. Hàng trăm con người trước đó còn đang ngồi, thì nay đều đồng loạt đứng dậy. Ai nấy đều kính cẩn dâng đĩa hoa quả cho Rajiva và Jiba. Mẹ con bọn họ cùng chắp tay tạ lễ, rồi đem hoa dâng lên trước tượng phật và rải hoa lên tượng phật.

Dẫn đầu đoàn nghênh tiếp là một phụ nữ trung tuổi, thân hình béo tốt, khoác trên mình bộ trang phục quyền quý với váy dài thêu kim tuyến tay lỡ, chắc chắn là vương hậu! Đám phụ nữ và trẻ nhỏ ăn mặc cầu kỳ quý phái phía sau hẳn là các phi tần, hoàng tử và công chúa. Tiếp đó là đến các quan văn quan võ, hàng trăm con người cung kính hành lễ với đức vua Bạch Thuần, không khí hết sức trang nghiêm. Chỉ trong phút chốc tôi đã được diện kiến toàn bộ giới quý tộc và hoàng thất Khâu Từ, tôi ước sao có cái máy ảnh ở đây để ghi lại khung cảnh cảm động này.

Hoàng hậu ôm chầm lấy Jiva và Rajiva, xúc động bật khóc nức nở. Mẹ con Jiva mắt đỏ hoe, họ đang cùng nhau ôn lại sáu năm xa cách. Cùng lúc đó có một người đàn ông trung niên lảo đảo bước ra khỏi đám đông, tay dắt theo một đứa trẻ đang chầm chậm bước về phía hai mẹ con Rajiva với đôi mắt ngấn lệ chất chứa đầy nỗi nhớ mong. Khi Jiva thấy ông ấy, vẻ mặt bà như bị đông cứng lại. Hai người lặng lẽ nhìn nhau không nói.

Ông có vẻ ngoài khác hẳn với những người Khâu Từ. Nước da bánh mật, dáng người rất cao, thân hình mảnh khảnh, lưng dài thẳng tắp, vầng trán hẹp và dài, đôi mắt to sâu trũng in giữa khuôn mặt khắc khổ, đồng tử màu nâu nhạt, thần thái toát lên vẻ thông thái và nhân hậu. Ông không thả tóc ngang vai như người Khâu Từ, mái tóc ông cắt ngắn giống kiểu tóc của con người ở hiện đại nhưng đã lốm đốm sợi bạc. Dù ông đang mặc trên mình trang phục của người Khâu Từ, tôi vẫn dễ dàng nhận ra ông là người Ấn Độ. Ở tuổi này, nếu dùng từ "đẹp trai" để miêu tả về ông thì thiệt thòi cho ông quá! Điều đáng nói ở đây là khí chất thoát tục ở ông, đó là thứ khí chất thanh cao khiến ông trở nên khác biệt giữa hàng trăm con người, khiến người khác phải chú ý và khi đã chú ý đến ông rồi thì khó mà dứt được ánh nhìn để chuyển hướng đi chỗ khác. Chỉ khi nhìn thấy ông, tôi mới biết được Rajiva thừa hưởng nét đẹp từ ai.

Cậu bé đi theo ông khoảng mười một, mười hai tuổi. Khuôn mặt tròn xoe, làn da trắng ngần giống với người Khâu Từ. Cậu bé có vẻ giống Jiva hơn và rất dễ thương! Đôi mắt màu xám nhạt ấy đang bận ngó nghiêng khắp nơi, khi thấy tôi, cậu bé có vẻ hơi ngạc nhiên, cứ chăm chú nhìn tôi mãi. Tôi cười với cậu bé, lén lút làm mặt ngáo ộp trêu chọc. Cậu bé giật mình, vội vã quay mặt đi.

Không nghi ngờ gì nữa, người đàn ông Ấn Độ ấy chính là Kumarayana, người đã từng từ bỏ ngôi vị để xuất gia, người từng vượt qua dãy núi Pamirs ở phía đông để đến đất Khâu Từ và được đức vua nước này phong làm quốc sư, là cha của Kumarajiva và là người mà năm xưa Jiva tìm mọi cách để được lấy làm chồng. Ngay cả ông tổ của Rajiva là Kumara Dado, cũng là một nhân vật nổi tiếng với những chiến tích lẫy lừng. Còn cậu bé có khuôn mặt giống Jiva như đúc kia chính là em trai của Rajiva – Pusyseda. Trong "Truyện cao tăng", Tuệ Giảo chỉ ghi lại một cái tên, tức là trong sự phát triển của lịch sử, cậu bé đó chỉ tồn tại vì là em trai của Kumarajiva.

Thấy Kumarayana và Jiva chỉ đứng nhìn nhau mà không ai lên tiếng, vương hậu ngừng khóc, đưa hai mẹ con Rajiva đến bên Kumarayana. Ông bước tới, đôi tay run rẩy vươn ra tựa hồ muốn ôm lấy Jiva. Nào ngờ, bà lùi lại một bước, chắp tay hành lễ trước người từng là chồng của mình. Khuôn mặt Pusyseda lộ vẻ bất mãn, cậu khịt mũi rồi quay đi.

Sau cùng Kumarayana cũng bất lực bỏ tay xuống, ánh mắt chất chứa đầy nỗi nhớ nhung, giọng run run hỏi:

- Bà...bà những năm qua thế nào?

Jiva tránh ánh mắt của Kumarayana, bình tĩnh đáp:

- Mọi chuyện đều tốt

Không khí lại chìm vào tĩnh lặng. Sau đó, Rajiva bước đến rồi quỳ lạy cha, nhưng Kumarayana vội vàng đỡ cậu lên. Cha con họ đều rất xúc động, họ trò chuyện với nhau bằng tiếng Phạn. Kumarayana kéo Pusyseda đến và bảo cậu bé chào mẹ và anh trai. Nhưng có vẻ cậu không thích thú lắm, sau một hồi khó chịu mới làm theo lời cha. Cậu hét lên:

- Mẫu thân, đại ca

Jiva hờ hững gật đầu:

- Sáu năm không gặp, mẫu thân không nhận ra con được nữa rồi.

Pusyseda lạnh lùng quay lưng lại. Kumarayana nhìn cậu, nhưng cậu vẫn không chịu nói thêm một lời nào với mẹ mình cả. Tôi thầm thở dài, hình như cậu bé này đối với Jiva có thành kiến rất sâu. Cũng không hẳn là chuyện lạ! Nghĩ thử xem, một đứa con đã xa mẹ mình những sáu năm trời, hơn nữa đây lại là thời xưa, thư từ tin tức qua lại giữa các nước lại vô cùng khó khăn, ước chừng một năm cậu cũng chẳng nghe được tin tức về mẹ và anh trai mình mấy lần.