Bộ máy tiêu hoá:

Có hình dạng là một ống dài chạy dọc theo cơ thể, bắt đầu từ miệng & kết thúc bằng lỗ hậu môn ở đốt bụng cuối (nên còn gọi là ống tiêu hoá);

o     Ống tiêu hoá CT chia làm 3 phần: ruột trước, ruột giữa & ruột sau

Ruột trước:

o     do tầng phôi ngoài hình thành, gồm có cuống họng, ống dẩn thức ăn, diều, dạ dày.

o     Chức năng: nơi chứa thức ăn mới được đưa vào cơ thể & thực hiện việc tiêu hoá cơ học trước lúc chuyển vào ruột giữa. Cuối đoạn ruột trước có van.

o     Dạ dày: gồm nhiều lớp sợi cơ khoẻ, mặt trong có gờ kitin giúp cho việc nghiền nát thức ăn (CT ăn thức ăn rắn) (Hình 4.12).

o     Mặt trong của ống tiêu hoá có màng bao thức ăn để tránh tổn thương cho tế bào vách ruột (tương ứng với lớp biểu bì da, c.tạo bền chắc).

Ruột giữa:

o     Ctạo: do tầng phôi ngoài hình thành, là nơi hấp thu dinh dưỡng chủ yếu của ruột CT.

o     Hình dáng: là một đoạn ống thẳng, đồng đều, phía trước có túi thừa; Phía cuối ruột giữa có van, (hình 4.13).

o     Vách trong của ruột giữa có nhóm tế bào tiết dịch tiêu hóa.

Ruột sau:

o     Ctạo: do tầng phôi ngoài lõm vào hình thành; gồm: ruột non, ruột già & ruột thẳng.

o     Ch.năng: gạn lại một phần nước, muối khoáng ở trong phân trước lúc thải ra ngoài.

o     Chỗ ranh giới giữa ruột giữa và ruột sau là nơi phân bố của hệ thống ống Malpighi (cơ quan bài tiết chủ yếu của CT).

Để thích nghi với phương thức sống khác nhau, nhất là thức ăn lỏng, bộ máy tiêu hoá của CT đã có nhiều biến đổi. Vd: rệp sáp, rệp muội

Hoạt động tiêu hoá ở CT

o     Tuỳ theo loài CT, loại TA có thể khác nhau, song cơ bản là các hợp chất: gluxít, protein (protid), lipit.

o     Các loại men tiêu hoá: carbohydraza (nước bọt), proteaza, lipaza (thành ruột giữa c.cấp) & một số loại men đặc biệt để tiêu hoá chất sáp, sừng trong TA

o     Mối & xén tóc (vi khuẩn, nấm, nguyên sinh động vật) cộng sinh ở trong đường tiêu hoá tiết ra men xeluloza phân giải chất xơ.

o     Rệp, bọ xít…khi ăn dùng ngòi châm tiết nước bọt có men tiêu hoá vào mô cây trước để sơ chế TA trước khi hút vào cơ thể.