Câu 7. Bố trí cần trục

* Yêu cầu

- Số lượng, vị trí đứng và di chuyển của cần trục (tùy theo cần trục cố định hay chạy trên ray) phải thuận lợi trong cẩu lắp và vận chuyển, tận dụng được sức trục, có tầm với bao quát toàn công trình,…

- Vị trí đứng và di chuyển của cần trục phải đảm bảo an toàn cho cần trục, cho công trình, cho người thi công trên công trường, thuận tiện trong lắp dựng và tháo dỡ.

- Bảo đảm kinh tế: tận dụng sức cẩu, có bán kính phục vụ hợp lí, có năng suất cao

1. Cần trục tháp.

a. Cần trục tháp chạy trên ray

Khoảng cách từ trọng tâm của cần trục tới trục biên của công trình:

A = ld + lat  + ldg (m)

Với   ld : chiều dài của đối trọng từ tâm quay tới mép biên ngoài của đối trọng.

         lAT : khoảng cách an toàn, lấy khoảng 1m.

         ldg : chiều rộng của dàn giáo, cộng khoảng hở để thi công.

b. Cần trục tháp cố định. Thường có đối trọng ở trên cao, có 2 loại.

- Loại đứng cố định bằng chân đế (ở trên ray hoặc trên một nền đất đã được gia cố và đổ một lớp bêtông cốt thép hoặc lắp ghép các tấm bêtông cốt thép đúc sẵn). Hình vẽ 6-2. Khoảng cách từ trọng tâm cần trục tới mép ngoài công trình.

A = rc/2 + lat + ldg (m)

Với  rc : chiều rộng của chân đế cần trục

- Loại đứng cố định có chân tháp neo vào móng, là loại cần trục hiện đại, được sử dụng phổ biến nhất, tự nâng hạ được chiều cao thân tháp bằng kích thủy lực, chỉ quay tay cần còn thân tháp đứng nguyên. Khoảng cách giữa cần trục và vật cản gần nhất được chỉ dẫn ở catalog của nhà sản xuất. Hình 6-3.

- Khi thi công phần ngầm có sử dung cần trục tháp cần kiểm tra điều kiện an toàn cho hố móng A’.

A = A’ + C + rc/2 với A’ = Lat + B = Lat + H.cotg a

Với:

C : khoảng cách từ trục định vị ngoài của công trình đến chân mái dốc.

lAT : khoảng cách an toàn tùy thuộc loại đất và cần trục lấy 1đến3m

H : chiều sâu hố đào.

a : góc của mặt trượt tự nhiên của đất tính theo lý thuyết.

2.  Cần trục tự hành.   

- Cần trục tự hành bánh xích hoặc bánh hơi, thường được sử dụng để lắp ghép nhà công nghiệp, thi công nhà dân dụng tới 5 tầng. Vị trí của cần trục được xác định theo phương pháp giải tích hoặc đồ họa trong phần thiết kế công nghệ xây dựng.

- Trên TMBXD cần xác định đường di chuyển của cần trục để có cơ sở thiết kế các công trình tạm, bố trí vật liệu cấu kiện lên đó. Để tận dụng sức trục, nếu mặt bằng cho phép thường thiết kế cho cần trục chạy quanh công trình, ngược lai bố trí chạy một bên công trình.

Câu 8. Bố trí các loại máy

1. Thăng tải.

- Ở những công trường xây dựng nhà nhiều tầng, ngoài cần trục trong một số trường hợp cần thiết hoặc khi không sử dụng cần trục cần phải bố trí thăng tải để vận chuyển các nguyên vật liệu có trọng lượng và kích thước không lớn mà nếu dùng cần trục thì sẽ không kinh tế. Khi số lượng công nhân khá nhiều và để việc đi lại trên các tầng được thuận lợi có thể bố trí thang máy dành riêng cho người.

- Khi không sử dụng cần trục, nếu chỉ bổ trí một thăng tải thì sẽ bố trí ở trung tâm công trình; nếu bố trí hai thăng tải mà mặt bằng cho phép thì nên bố trí 1 ở mặt trước và 1 ở mặt sau, hoặc khi công trình kéo dài, nhiều đơn nguyên thì thăng tải bố trí tại ranh giới các đơn nguyên, ở đầu hồi nhằm giảm khối lượng vận chuyển theo phương ngang.

- Ở công trình vừa có cần trục tháp vừa có thăng tải thì:

+ Nếu cần trục tháp di chuyển trên ray thì thăng tải bố trí về phía đối diện không vướng đường di chuyển của cần trục.

+ Nếu cần trục tháp cố định thì vẫn nên bố trí thăng tải ở phía không có cần trục để dãn mặt bằng cung cấp và an toàn, nhưng nếu mặt bằng chật hẹp thì có thể lắp thăng tải cùng phía cần trục nhưng càng xa cần trục càng tốt (cần trục ở trung tâm, thăng tải ở hai đầu hồi…).

- Lưu ý vị trí thăng tải phải thật sát công trình, bàn nâng chỉ cách mép công trình một khoảng rất nhỏ hơn nữa để thuận lợi cho việc neo giữ ổn định thăng tải vào công trình.

2. Thang máy.

- Về nguyên lý làm việc thang máy giống như thăng tải chỉ khác vài chi tiết cấu tạo đó là lồng thang máy có hệ thống lưới bảo vệ bao quanh và có cửa ra vào.

- Vị trí thang máy được bố trí sau khi đã bố trí thăng tải, nên bố trí ngoài khu vực nguy hiểm (xa cần trục, thăng tải…), có thể ở góc công trình, dòng người di chuyển từ thang máy không giao cắt với đường ôtô…đảm bảo khả năng quan sát.

3. Máy trộn

- Sau cần trục và thăng tải, máy trộn được ưu tiên bố trí trên TMBXD. Khi bố trí trạm trộn cung ứng cho toàn công trường (nhiều điểm tiêu thụ), ví trí tối ưu của nó được xác định sao cho tổng giá thành vận chuyển vữa đến các điểm tiêu thụ min.

- Với những công trường có trạm trộn ngay cạnh công trình (hoặc công trình đơn vị) thì bố trí theo nguyên tắc máy trộn vữa càng gần nơi tiêu thụ càng tốt, đặc biệt là gần các phương tiện vận chuyển lên cao, lưu ý các vấn đề về an toàn.