Câu 1: Khái niệm quá trình sản xuất? Phân loại quá trình sản xuất? Cấu trúc của quá trình sản xuất? Ý nghĩa của việc nghiên cứu cấu trúc quá trình sản xuất trong công tác định mức lao động?

a.KN:

- Để tiến hành 1 qúa trình sản xuất 1 loại sp nào đó thì cần phải có 3 yếu tố: lđ, đối tượng lđ và công cụ lđ. Quá trình sản xuất là qúa trình kết hợp 3 yếu tố trên.Trong 3 yếu tố này,lđ là yếu tố quyết định đến số lượng, chất lượng của sp đầu ra

- Như vậy: Qtsx là qúa trình tạo ra 1 sp nhất định khi có sự tham gia cuả công cụ lđ và kết hợp với lđ.

b. Phân loại :

- Căn cứ vào  nhiệm vụ sx or đặc tính tham gia vào quá trình sx:

+ Qtsx chính:là qtrinh sx thực hiện nhiệm vụ chính của DN

VD:Đối với đvi vận tải thì nvu chính đó là vận chuyển hàng hóa or hành khách,đối với đvi sửa chữa toa xe thì nvu chính là sửa chữa,bảo dưỡng toa xe,…

+ Qtsx phụ: là qúa trình mà đc DN tổ chức để tận dụng máy móc,thiết bị, mặt bằng hay tận dụng lao động

VD:1 số đơn vị vận tải hàng hóa ngoài nhiệm vụ chính là vận chuyển hàng hóa họ còn tham gia sx sp mây tre,KD xăng dầu,vật liệu xây dựng nhằm tận dụng mặt bằng,lđ nhàn rỗi,tăng thu nhập cho ng lđ

+ Qtsx phục vụ :là qtrinh sx mang t/chất phục vụ,hỗ trợ và tạo đk thuận lợi hơn cho qtsx chính và phụ của đơn vị

VD:qtrinh bảo dưỡng sửa chữa phương tiện,máy móc,thiết bị,nhà xưởng trong đơn vị vận tải là qtrinh sx phục vụ

- Căn cứ vào tổ chức sx:

+ Qtsx đơn chiếc :trong quá trình này t/hiện nhiều loại nvu sx khác nhau và hầu như ko lặp lại.Đặc điểm of qtrinh này là thực hiện nhiều tác nghiệp khác nhau

VD:1 đvi sửa chữa phương tiện vận tải ô tô với đặc điểm là phục vụ nhiều loại đối tượng khác nhau ,nơi làm việc đc tổ chức theo hình thức đội tổng hợp,mỗi 1 nơi làm việc tiến hành sửa chữa nhiều chủng loại phương tiện khác nhau như sửa chữa xe tải,xe khách,hay là cùng sửa chữa xe tải nhưng sửa chữa rất nhiều mác kiểu xe khác nhau và số phương tiện của mỗi mác là rất ít

+ Qtsx hàng loạt: là qtrinh sx trong đó thực hiện nhiều nhiệm vụ sx với klg công việc nhất định,quá trình này có đặc điểm là tại nơi làm việc thực hiện 1 số lượng bước công việc nhất định,các bước công việc lần lượt thay nhau thực hiện tại nơi làm việc

Tác nghiệp(bước cv)là 1 bộ phận của qtrinh sx do 1 hay 1 nhóm công nhân thực hiện,trên 1 đối tượng lđ nhất định,tại 1 nơi làm việc nhất định

Căn cứ vào số lượng tác nghiệp đc thực hiện tại nơi làm việc,ngta chia qtrinh sx hàng loạt thành:

(+)Qtsx hàng loạt nhỏ: từ 11-25 bước cv

(+)Qtsx hàng loạt vừa:từ 6-10 bước cv

(+)Qtsx hàng loạt lớn:từ 3-5 bước cv

VD:1 đvi vận tải hàng hóa có nhiệm vụ vận chuyển hàng hóa với 1 klg công việc(số tấn hàng vận chuyển)lớn ổn định trong tgian dài và tuyến vận chuyển là cố định đó là qtrinh sx hàng loạt

+ Qtsx klg lớn: Là qúa trình thực hiện 1 klg cv lớn, ổn định, tại nơi làm việc chỉ thực hiện 1 số bước cv nhất định,lặp đi lặp lại.

- Căn cứ vào công cụ và năng lượng đc sd:

+ Qtsx bằng tay: chỉ dùng sức LĐ của con ng,ko có máy móc(bưu tá phát thư,...).

+ Qtsx bằng máy-tay: có kết hợp giữa ng lđ và máy móc thiết bị, nhưng ng lđ vẫn là chủ yếu.

+ Qtsx bằng máy:có kết hợp giữa ng lđ và máy móc thiết bị nhưng máy móc là chủ yếu (truyền nhận tin tức qua máy fax,mạng,...)

+ Qtsx tự động : hoàn toàn là máy móc thiết bị đảm nhiệm, ng lđ chỉ qsát,ktra, xử lí sự cố (máy phân hướng thư tự động)

+Qtsx tự động tổng hợp

c, Cấu trúc qtsx:

- Ở góc độ chung nhất: thì 1 qtsx bao gồm qtlđ và qtrinh công nghệ.

- Ở góc độ lđ: qtsx bao gồm qtlđ và qtrinh phi lđ xen kẽ với nhau.

- Ở góc độ công nghệ,1 qtsx bao gồm qtrinh công nghệ và qtrinh phi công nghệ.Các qtrinh này có mối liên quan chặt chẽ với nhau theo 1 trình tự nào đó.

*) Qt công nghệ: là 1 bộ phận của qtrinh sx,trong qtrinh đó đối tượng lđ bị thay đổi về hình dáng, kích thước, tính chất lí hóa, thay đổi vị trí trong ko gian.Qtrinh công nghệ đc phân loại thành:công nghệ thủ công(chỉ dùng sức LĐ),công nghệ cơ giới, công nghệ tự động

*) Qt phi công nghệ:như qtrinh ktra sp,qtrinh tổ chức và phục vụ nơi làm việc,…

 Khi xét riêng qtrinh công nghệ,ngta cho rằng các bước công việc là bộ phận cấu thành chủ yếu của qtrinh công nghệ

d. Ý nghĩa của việc nghiên cứu cấu trúc quá trình sản xuất trong công tác định mức lao động:

- Xác định đc gía trị sx, tổ chức lđ of DN, phát hiện những hạn chế & đưa ra những biện pháp khắc phục.

- Góp phần xd 1 cách khoa học, hiệu quả đmlđ góp phần nâng cao NSLĐ, nâng cao chất lượng sp, hạ giá thành, tạo đk làm việc thuận lợi cho ng lđ.

- Là căn cứ để xác định thời gian làm việc.

- Xác định đc nguyên nhân gây lãng phí thời gian ld từ đó có biện pháp khắc phục.