ĐỐI VỚI BÀI VĂN VỀ HIỆN TƯỢNG XÃ HỘI

    * A. MỞ BÀI
    * Phần mở bài cần nêu  lên được tính cấp thiết của vấn đề cần nghị luận.
    * B. THÂN BÀI
    * 1. Thực trạng của vấn đề cần nghị luận.
    * 2. Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên.
    * 3. Hậu quả hoặc kết quả.
    * 4. Biện pháp khắc phục hoặc...
    * C. KẾT BÀI
    * Nêu suy nghĩ về vấn đề đã nghị luận và bài học cho bản thân.

1. Phân loại. 
a. Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí

Loại đề này thường là một câu danh ngôn, một nhận định, một đánh giá nào đó để yêu cầu người viết bàn luận và thể hiện tư tưởng, quan điểm của mình. b.Nghị luận về một hiện tượng đời sống: Loại đề này thường nêu lên một hiện tượng, một vấn đề có tính chất thời sự được dư luận trong nước cũng như cộng đồng quốc tế quan tâm. 

2. Các bước làm bài nghị luận xã hội 
2.1. Đối với loại đề nghị luận về một tư tưởng, đạo lí: 
A. Mở bài:
Giới thiệu vấn đề cần nghị luận, trích dẫn nguyên văn câu nói, câu danh ngôn...

B. Thân bài: 
Ý 1: Giải thích rõ nội dung tư tưởng, đạo lí (giải thích các từ ngữ, khái niệm).
Ý 2: Phân tích các mặt đúng của tư tưởng đạo lí (dùng dẫn chứng trong lịch sử, văn học, cuộc sống để chứng minh).
Ý 3: Bác bỏ những biểu hiện sai lệch có liên quan đến tư tưởng đạo lí (dùng dẫn chứng trong lịch sử, văn học, cuộc sống để chứng minh). 
Ý 4: Đánh giá ý nghĩa tư tưởng đạo lí (ngợi ca, phê phán) 

C. Kết bài: - Khái quát lại vấn đề NL. 
- Rút ra bài học nhận thức, hành động cho bản thân, cho mọi người

2.2. Đối với loại đề nghị luận về một hiện tượng đời sống.
A. Mở bài: 
Giới thiệu hiện tượng cần nghị luận. 

B. Thân bài 
- Ý 1: Nêu rõ hiện tượng.
- Ý 2: Phân tích các mặt đúng-sai, lợi hại (thực trạng của vấn đề cần bàn luận, chứng minh bằng các dẫn chứng) 
- Ý 3: Chỉ ra nguyên nhân. - Ý 4: Bày tỏ thái độ, ý kiến của bản thân về hiện tượng xã hội đó (đồng tình, không đồng tình, cần có biện pháp như thế nào). 

C. Kết bài: - Khái quát lại một lần nữa vấn đề vừa bàn luận. 
- Bài học rút ra cho bản thân.