Câu 13: Động mạch dưới đòn: nguyên uỷ, đường đi, liên quan, ngành bên, ngành cùng và vòng nối

                                                            Bài làm

1. Nguyên uỷ , đường đi

-  Bên phải : Từ thân động mạch cánh tay đầu

-  Bên trái :   Từ quai động mạch chủ

-  Động mạch đi lên, ra ngoài, tới khe giữa sườn đòn thì đổi tên thành động mạch nách

2. Liên quan

-  Đoạn trong cơ bậc thang trước

 +  Ở trước động mạch có 4 lớp ( từ nông vào sâu )

*             Da: Phủ sát khớp ức đòn

*             Lớp cơ: Ức đòn chũm, cơ ức giáp và ức đòn móng

*             Lớp tĩnh mạch: Hội lưu Pirogoff

*             Lớp thần kinh : Có 3 dây thần kinh bắt chéo mặt trước động mạch

­         Dây X : Ở bên phải, dây X phải tách ra dây tk quặt ngược phải chui dưới động mạch dưới đòn phải, đi lên trên và ra sau giáp vào mặt bên khí, thực quản để tới thanh quản. Ở bên trái, dây X trái tách ra dây tk quặt ngược trái vòng qua quai động mạch chủ đi lên cổ

­         Dây hoành: Bắt chéo mặt trước cơ bậc thang trước rồi đi vào trung thất

­         Quai giao cảm cổ hay quai dưới đòn: Tách từ hạch giao cảm cổ giữa nối với hạch giai cảm cổ dưới

 + Ở phía sau động mạch có đỉnh phổi, hố sau đỉnh phổi có hạch sao ( hạch giao cảm cổ dưới + hạch giao cảm ngực I ) 

 + Riêng động mạch dưới đòn trái liên quan với quai ống ngực đi từ sau ra trước đổ vào hội lưu tĩnh mạch Pirogoff

-  Đoạn sau cơ bậc thang trước

 + Khi lách sau cơ bậc thang trước, động mạch nằm gọn trong khe sườn 1 giới hạn giữa gân cơ bậc thang giữa và gân cơ bậc thang trước, phía trên sau động mạch là các thân nhất của đám rối tk cánh tay

-  Đoạn ngoài cơ bậc thang trước

 + Từ ngoài cơ bậc thang trước tới khe sườn đòn, ở nông nhất nên dễ bộc lộ để thắt

3. Các ngành bên và ngành cùng

-  Có 5 ngành bên, phần lớn tách ra từ đoạn trong cơ bậc thang trước, riêng đ/m vai sau tách ở đoạn ngoài cơ bậc thang trước

 +  Động mạch đốt sống: đi thẳng lên, chui trong lỗ mỏm ngang 6 đốt cổ trên, khi đến nền sọ thì rẽ ngang vào trong tới lỗ trẩm dây lại đi ngược lên vào trong hộp sọ. Hai đ/m đốt sống họp thành đ/m thân nền nuôi não và tuỷ sống

 +  Động mạch vú trong ( ngực trong ): nuôi các khoảng gian sườn trước, cơ hoành và thành bụng trước bên

 +  Thân cổ liên sườn: Tách nhánh cổ sâu nuôi khối cơ sâu vùng gáy và nhánh gian  sườn nuôi 2 khoảng gian sườn sau

 +  Thân giáp cổ vai: Ngắn, cấp máu cho các vùng bằng các nhánh :

­         Động mạch giáp dưới: Nuôi tuyến giáp trạng

­         Động mạch cổ lên : Nuôi vùng cổ

­         Động mạch cổ ngang nông

­         Động mạch vai trên: Đến vùng xương bả vai

 +  Động mạch vai sau: Nhánh duy nhất tách từ đoạn ngoài cơ bậc thang trước 

4. Vòng nối

-  Tiếp nối với các đ/m khác như : đ/m cảnh trong, đ/m cảnh ngoài, và động mạch nách cung cấp máu cho chi trên và vùng cổ