Các định chế tài chính trung gian
Ø Các định chế tài chính trung gian:
· Khái niệm: Trung gian tài chính là các tổ chức nắm giữ quỹ tiền tệ được tạo lập chủ yếu thông qua huy động của những tác nhân thừa vốn và sử dụng chúng để cung ứng cho các tác nhân thiếu vốn trong nền kinh tế.
· Vai trò:
+ Tiết giảm chi phí giao dịch
+ Chuyển vốn từ nơi thừa vốn sang nơi thiếu vốn, thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển
+ Kiểm soát hoạt động nền kinh tế xã hội
· Chức năng:
- Chức năng tiết kiệm chi phí thông tin và chi phí giao dịch
+ Các trung gian tài chính tiết kiệm được 2 chi phí trên là nhờ vào:
Quy mô lớn: vì khi quy mô giao dịch phát triển, các khoản mục chi phí cố định hầu như không thay đổi hoặc thay đổi rất ít nên chi phí cố định trên mỗi đơn vị sẽ giảm.
Tính chuyên nghiệp trong hoạt động: thể hiện qua việc chuyên môn hóa và những kinh nghiệm tích lũy trong quá trình hoạt động. Chuyên môn hóa giúp nâng cao năng suất lao động, hiệu suất sử dụng tài sản -> giảm chi phí.
Cung cấp các dịch vụ liên quan một cách đa dạng: Các trung gian tài chính thường có danh mục dịch vụ đa dạng, các dịch vụ thường hỗ trợ nhau -> KH của các TGTC sẽ được cung cấp kết hợp các dịch vụ liên quan -> giảm chi phí giao dịch
- Chức năng khắc phục tình trạng thông tin bất đối xứng
- Chức năng biến đổi tài sản
Biến đổi tài sản về mức rủi ro, khối lượng và thời hạn
+ Về mức rủi ro: TGTC nắm giữ những công cụ tài chính sơ cấp của những công ty sản xuất – kinh doanh với mức rủi ro cao để phát hành các công cụ tài chính thứ cấp với rủi ro thấp hơn và độ thanh khoản cao hơn.
+ Về khối lượng: TGTC đã biến đổi các khoản vốn phân tán nhỏ lẻ từ những người tiết kiệm thành quỹ tiền tệ có quy mô lớn đủ để tài trợ cho các nhu cầu đầu tư đa dạng
+ Về thời hạn: TGTC có khả năng biến đổi để tạo sự phù hợp về kỳ hạn cho người vay cuối cùng. Thông thường các TGTC thường biến đổi các khoản tiết kiệm ngắn hạn thành trung và dài hạn.
Ø Nội dung và đặc trưng của các loại hình TGTC
- Các tổ chức nhận tiền gửi
- Các tổ chức tiết kiệm theo hợp đồng
- Các định chế đầu tư
- Các trung gian đầu tư
a. Các tổ chức nhận tiền gửi:
+ Đặc điểm:
- Huy động vốn chủ yếu từ tiền gửi của các tổ chức và cá nhân dưới nhiều hình thức đa dạng bao gồm: k kỳ hạn, kỳ hạn ngắn, trung, dài.
- Sử dụng vốn chủ yếu dưới hình thức cho vay -> đóng vai trò quan trọng trong việc tạo lập vốn và cung ứng vốn cho các hoạt động trong nền kinh tế, tham gia vào quá trình tạo tiền -> ảnh hưởng đến lượng tiền cung ứng trong nền kinh tế
+ Ngân hàng thương mại: giữ vai trò quan trọng trong hệ thống tài chính
- Các NHTM thu hút vốn từ công chúng qua các khoản tiền gửi (có kỳ hạn, k kỳ hạn và tiết kiệm)
- Sử dụng nguồn vốn này để cho vay, chiết khấu và thực hiện các dịch vụ trung gian nhằm thỏa mãn các nhu cầu khác nhau trong nền kinh tế
+ Các liên hiệp tín dụng
- Là những hợp tác xã được hình thành với mục đích giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên của hiệp hội hơn là vì mục tiêu lợi nhuận
- Các tổ chức tín dụng có quy mô nhỏ có tính chất hợp tác
- Các thành viên tham gia thường có cùng 1 tính chất hoặc có mqh chung nào đó (quan hệ nghề nghiệp, quan hệ cộng đồng)
- Điểm khác với NHTM k vì mục tiêu lợi nhuận mà mục đích hỗ trợ lẫn nhau nhằm thỏa mãn chủ yếu cho nhu cầu của thành viên
+ Các hiệp hội cho vay và tiết kiệm
- Tương tự như liên hiệp tín dụng, nó cung cấp các khoản vay cho các hộ gia đình
- Chỉ được phép huy động tiền gửi tiết kiệm của các cá nhân và hộ gia đình
- Tiến hành khoản cho vay thế chấp dài hạn tài trợ cho việc mua nhà ở của dân cư -> điểm khác với NHTM
+ Các ngân hàng tiết kiệm tương hỗ:
- Đáp ứng nhu cầu tài chính của những người tiết kiệm nhỏ
- Được cấu trúc như hiệp hội cho vay và tiết kiệm, huy động các loại tiền gửi và tập trung chủ yếu vào cho vay thế chấp để mua nhà ở. Tuy nhiên danh mục đầu tư của ngân hàng tiết kiệm tương hổ tương đối nhiều hơn
- Những người sở hữu tiền gửi đóng vai trò như người sở hữu ngân hàng.
- Lợi nhuận tạo ra được sử dụng để chia lãi tiền gửi.
b. Các tổ chức phi ngân hàng:
· Công ty bảo hiểm:
+ Đặc điểm:
- Huy động vốn dưới hình thức các khoản thu (phí) định kỳ
- Chi trả cho người đóng phí khi có sự kiện thuộc phạm vi quy định trong hợp đồng
- Về phương diện vĩ mô, BH là pp tạo lập các quỹ dự trữ tài chính dựa trên các nguyên tắc cơ bản là phân tán rủi ro, được hiểu là sự chia sẻ rủi ro giữa những chủ thể có cùng khả năng xảy ra 1 loại rủi ro nào đó.
+ Vai trò:
- Phân tán rủi ro: hạn chế những tác động bất lợi của rủi ro, bảo đảm an toàn cho các hoạt động kinh tế ở góc độ vĩ mô cũng như vi mô
- Tập trung các nguồn lực tài chính phân tán, tham gia vào hoạt động đầu tư tài chính, nâng cao hiệu quả các nguồn tài chính của quốc gia.
- Thực hiện TGTC bằng cách sử dụng phí BH thu được để đầu tư vào các tài sản tài chính như trái phiếu, cổ phiếu, các món vay thế chấp.
· Công ty tài chính:
+ Đặc điểm:
- Huy động vốn dưới hình thức tiền gửi có kỳ hạn, phát hành chứng khoán vốn và nợ, vay ngân hàng
- Nguồn vốn huy động được dùng để thực hiện các nghiệp vụ cấp tín dụng có tính chuyên biệt theo từng loại công ty
- Ít chịu những hạn chế từ sự điều tiết của chính phủ hơn ngân hàng
+ Phân loại:
- Về phương diện tổ chức:
! Công ty tài chính phụ thuộc: do tập đoàn của công ty lập ra
! Công ty tài chính độc lập: thường là công ty cổ phần, chỉ thực hiện chức năng kinh doanh tiền tệ
- Về nội dung:
! Công ty tài chính tiêu dùng: thường cho vay các món nhỏ và áp dụng lãi suất cao hơn. Kiểu cấp tín dụng thường được sử dụng là cho vay trả góp và cho vay qua thẻ tín dụng.
! Công ty tài chính bán hàng: Các món vay được thực hiện nhanh, tiện lợi hơn ngân hàng ngay tại nơi mua hàng. Kiểu cấp tín dụng chủ yếu của các công ty này là cho vay gián tiếp thông qua mua lại các hợp đồng trả góp giữa người tiêu dùng và người bán hàng.
! Công ty tài chính thương mại: cho vay dưới 2 hình thức: Mua lại / chiết khấu các khoản phải thu, cho vay trên cơ sở thế chấp các khoản phải thu.
· Quỹ đầu tư:
- Huy động vốn dưới hình thức các cổ phần (chứng chỉ quỹ đầu tư)
- Dùng chúng để đầu tư vào chứng khoán vì lợi ích của các cổ đông
- Danh mục đầu tư đa dạng, số lượng đầu tư lớn
- Lợi ích kinh tế mang lại: Biến đổi các khoản đầu tư nhỏ thành các khoản đầu tư lớn giúp cho các nhà đầu tư nhỏ tiết kiệm chi phí giao dịch nhờ vào quy mô và đa dạng hóa các danh mục đầu tư.
· Các công ty chứng khoán:
Là một tổ chức ở thị trường chứng khoán, thực hiện TGTC thông qua các nghiệp vụ chủ yếu:
- Môi giới chứng khoán
- Mua bán chứng khoán
- Trung gian phát hành và bảo lãnh phát hành
- Tư vấn đầu tư và quản lý quỹ đầu tư
Bạn đang đọc truyện trên: Truyen2U.Pro