CÂU 1: TRÌNH BÀY QUAN NIỆM HIỆN NAY VỀ BỆNH NGUYÊN.

        Quan niệm hiện nay về bệnh nguyên bao gồm quan hệ giữa nguyên nhân và điều kiện gây bệnh và quy luật nhân quả giữa nguyên nhân và bệnh.

1. Quan hệ giữa nguyên nhân và điều kiện gây bệnh.

        - Nguyên nhân là yếu tố gây ra bệnh, là yếu tố khách quan, cụ thể:

+ Bất kỳ bệnh nào cũng phải có nguyên nhân của nó. Có bệnh tức là phải có nguyên nhân gây ra mặc dù hiện nay có bệnh chưa tìm ra nguyên nhân.

+ Các bệnh có nguyên nhân khác nhau thì biểu hiện khác nhau. Nguyên nhân quyết định tính đặc hiệu của bệnh. VD: Virus HIV gây bệnh AIDS, trực khuẩn lao gây bệnh Lao.

        - Điều kiện hỗ trợ và tạo thuận lợi cho nguyên nhân phát huy tác động. Nguyên nhân chỉ có thể gây bệnh khi có môi trường và một số đkiện thuận lợi:

+ Có nguyên nhân đòi hỏi nhiều điều kiện mới phát huy tác động. VD: Lao phổi do trực khuẩn lao nhưng thường xảy ra ở cơ thể suy yếu sức đề kháng, hoàn cảnh sinh hoạt thiếu thốn. Nhưng cũng có nguyên nhân đòi hỏi ít điều kiện, thậm chí có nguyên nhân không cần điều kiện gì. VD: Da tiếp xúc với nhiệt độ cao gây bỏng.

+ Điều kiện không thể gây bệnh nếu ko có nguyên nhân. VD: Dù ăn uống thiếu thốn, sức khỏe suy yếu nhưng nếu không có trực khuẩn lao thì cũng không bị bệnh lao.

        - Trong thực tế cần chú ý, nguyên nhân của bệnh này có thể là điều kiện của bệnh kia và ngược lại. VD: Ăn uống thiếu thốn là nguyên nhân của suy dinh dưỡng và cũng là điều kiện của bệnh lao.

2. Quy luật nhân quả giữa nguyên nhân và bệnh.

- Mỗi bệnh đều phải có nguyên nhân: nguyên nhân có trước, bệnh có sau.
- Có nguyên nhân nhưng không phải bao giờ cũng có hậu quả nếu như không có điều kiện hoặc do phản ứng tốt của cơ thể.

- Cùng một nguyên nhân có thể có những hậu quả khác nhau tùy điều kiện cụ thể.

- Một hậu quả có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Nếu coi mỗi triệu chứng bệnh lý là một hậu quả thì có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. VD: Bệnh lỵ có thể do Amip hoặc do Shigella.

Cần phải tìm hiểu vai trò của nguyên nhân và hậu quả trong những điều kiện cụ thể vật chất và tinh thần của người bệnh đặc biệt là những điều kiện xã hội vì không thể tách rời môi trường mà trong đó sự kiện xảy ra. Như vậy, khái niệm về bệnh nguyên học phải có tính chất toàn diện, nó nhìn nhận cả vai trò của nguyên nhân, điều kiện, thể tạng song mỗi yếu tố có tầm quan trọng và vị trí nhất định trong quá trình gây bệnh. Ngăn ngừa nguyên nhân, hạn chế tác dụng của điều kiện, tăng cường hoạt động tốt của thể tạng là toàn bộ sự tích cực của công tác điều trị và dự phòng.