Câu 1: Phân tích quy luật giá trị và liên hệ sự biểu hiện của nó trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta?

a. Phân tích quy luật giá trị

- Quy luật giá trị là quy luật kinh tế cơ bản của sản xuất và trao đổi hàng hoá. ở đâu có sản xuất và trao đổi hàng hoá thì ở đó có sự tồn tại và phát huy tác dụng của quy luật giá trị.

- Quy luật giá trị được ví là " viên tướng chỉ huy trên chiến trường" của cơ chế thị trường tự điều chỉnh.

* Nội dung của quy luật giá trị: sản xuất và trao đổi hàng hoá dựa trên cơ sở giá trị của nó, tức là dựa trên hao phí lao động xã hôị cần thiết.

* Yêu cầu của quy luật giá trị:

- Yêu cầu chung: quy luật giá trị có yêu cầu nghiêm ngặt đồi với sản xuất và trao đổi hàng hoá dựa trên hao phí lao động xã hội cần thiết.

- Yêu cầu cụ thể:

+ Đối với hoạt động sản xuất hàng hoá: các chủ thể sản xuất hàng hoá muốn tồn tại và phát triển được họ phải bỏ hao phí lao động cá biệt nhỏ hơn hoặc bằng hao phí lao động xã hội cần thiết để bù đắp được chi phí sản xuất và có lãi.

+ Đối với trao đổi và lưu thong hàng hoá:

Quy luật giá trị đồi hỏi phải thực hiện theo nguyên tắc ngang giá tức giá trị bằng giá cả. Thực chất những hàng hoá có lượng hao phí sức lao động ngang bằng nhau thì trao đổi được với nhau.

Ví dụ: 5kg gạo trị giá 50000VNĐ

1m vải trị giá 50000VNĐ

Ta có thể đổi 5kg gạo lấy 1m vải.

* Cơ chế hoạt động của quy luật giá trị:

Được biểu hiện thông qua sự vận động của giá cả trên thị trường với 3 trường hợp: gía cả = giá trị, giá cả> giá trị, giá cả< giá trị. Song xét trên phạm vi toàn xã hội tổng giá cả luôn bằng tổng giá trị và giá cả xoay quanh trục giá trị nhưng không thoát ly khỏi trục giá trị.

* Trong nền sản xuất hàng hoá, quy luật giá trị có 3 tác động sau:

- Sản xuất hàng hoá và lưu thông hàng hoá:

+ Điều tiết sản xuất hàng hoá: với yêu cầu khách quan của quy luật giá trị thì các chủ thể sản xuất hàng hoá dựa vào sự hoạt động của giá cả trên thị trường để tự quyết định di chuyển sức lao động và tư liệu sản xuất từ ngành này sang ngành khác dẫn đến tình hình có ngành được mở rộng, có ngành bị thu hẹp, hình thành một tỷ lệ cân đối tạm thời giữa các ngành để sản xuất gắn với nhu cầu tiêu dung.

Như vậy quy luật giá trị cá vai trò rất quan trọng trong việc điều tiết sản xuất, phân bố lao động.

+ Điều tiết lưu thông hàng hoá: vơí yêu cầu khách quan của quy luật giá trị thông qua lao động của thương nghiệp đã giúp hàng hoá vận chuyển từ nơi nhiều đến nơi ít, từ nơi giá cả thấp đến nơi giá cả cao, tạo nên sự cân đối giữa cung cầu, giữa các vùng miền và rộng hơn là giữa các quốc gia.

- Tác động 2: kích thích cải tiến kỹ thuật, hợp lý hoá sản xuất, tăng năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm. Với yêu cầu khách quan của quy luật giá trị các chủ thể sản xuất phải tìm mọi cách để giảm tới mức có thể hao phí lao động cá biệt, muốn tăng năng suất lao động thì phải phát triển KHKT từ đó dẫn đến trình độ lực lượng sản xuất đi lên.

- Tác động 3: thực hiện sự lựa chọn tự nhiên và làm phân hoá những người ản xuât hàng hoá thành người giàu và người nghèo. Đây à nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự xuất hiện giai cấp tửan và giai cấp vô sản, dẫn đến xuất hiện CNTB.

* Liên hệ:

Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX( 2001) đã xác định mô hình kinh tế tổng quát trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở nước ta là nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, vì thế:

- Ta phải tôn trọng quy luật giá trị, ở đâu có sản xuất hàng hoá, trao đổi hàng hoá ở đó có quy luật giá trị. Việc xác định giá cả của hàng hoá trên thị trường là dựa vào hao phi lao động xã hội cần thiết. Các chủ thể sản xuất luôn quan tâm tới chỉ số giá cả trên thị trường để điều chỉnh hành vi kinh tế phù hợp với cơ chế thị trường, với yêu cầu khách quan của quy luật giá trị.

- VN đang có sự chuyển dịch kinh tế để đáp ứng đòi hỏi của quy luật kinh tế, các ngành kinh tế có sự chuyển dịch sản xuất, không chỉ sản xuất mặt hàng đúng nhu cầu mà còn xuất khẩu ra nước ngoài.

- Thực hiện tự do hoá, 5 thành phần kinh tế được quyền tự do tự chủ tham gia vào họat động thương nghiệp, nội thương và ngoại thương trong khuôn khổ pháp luật. VN đã là thành viên chính thức của tổ chức thương mại WTO.

- Với sự họat động khách quan, quy luật giá trị tham gia vào nền kinh tế thị trường nước ta. Bên cạnh thúc đẩy kinh tế nước ta có sự phân hoá giàu và nghèo để phù hợp, nhà nước đã có nhiều chính sách ưu đãi để phát triển kinh tế như: cơ sở khuyến nông, cơ sở vay vốn ưu đãi với lãi xuất thấp,cơ sở việc làm.