Câu 11: phân tích quá trình đổi mới nhận thức về nền kt thị trường ở nước ta từ đại hội 6 đến đại hội 10

- Tư duy của đảng về kt thị trường từ đại hội 6 đến đại hội 8: so với trước thời kỳ đổi mới, nhận thức về kt thị trường trong giai đoạn này có sự thay đổi căn bản và sâu sắc.

+ Một là, kt thị trường ko phải là cái riêng có của chủ nghĩa tư bản mà là thành tựu phát triển chung của nhân loại. Trong một nền kt khi các khi các nguồn lực kt được phân bổ bằng nguyên tắc thị trường thì gọi đó là nền kt thị trường. Kt thị trường đã có mầm mống từ trong xh nô lệ, hình thành trong xh pk và phát triển cao trong xh tư bản chủ nghĩa. Kt thị trường và kt hàng hóa cùng có bản chất đều nhằm sx ra để bán, đều thông qua quan hệ hàng hóa-tiền tệ. Tuy nhiên kt hàng hóa và kt thị trường có sự khác nhau về trình độ phát triển. Kt thị trường lấy khoa học công nghệ hiện đại làm cơ sở và nền sx xh hóa cao. Kt thị trường biểu hiện rõ rệt nhất trong chủ nghĩa tư bản.

+ Hai là, kt thị trường còn tồn tại khách quan trong thời kỳ quá độ lên cnxh

+) Kt thị trường xét dưới góc độ " một kiểu tổ chức tổ kt" là phương thức tổ chức, vận hành nền kt là phương tiện điều tiết kt lấy cơ chế thị trường làm cơ sở để phân bổ nguồn lực kt và điều tiết mối quan hệ giữa người với người.

+) Đại hội 7 của đảng (6.1991) trong khi khẳng định chủ trương tiếp tục xd nền kt hàng hóa nhiều thành phần, phát huy thế mạnh của các thành phần kt vừa cạnh tranh vừa hợp tác, bổ sung cho nhau trong nền kt quốc dân thống nhất.

+) Đại hội 8 của đảng(6.1996) đề ra nhiệm vụ đẩy mạnh công cuộc đổi mới toàn diện và đồng bộ, tiếp tục phát triển nền kt nhiều thành phần vận hành theo nền kt thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng xhcn.

+ Ba là, có thể và cần thiết sử dụng kt thị trường để xd cnxh ở nước ta. Kt thị trường cũng có những đặc điểm sau:

+) Các chủ thể kt có tính độc lập, nghĩa là có quyền tự chủ trong nền sxkd, lỗ lãi tự chịu.

+) Giá cả cơ bản theo cung cầu điều tiết, hệ thống thị trường đồng bộ và hoàn hảo.

+) Nền kt có tính mở cao và vận hành theo quy luật vốn có của nó.

- Tư duy của đảng về kt thị trường từ đại hội 9 đến đại hội 10:

+ Đại hội 9 của đảng tháng 4.2001 xác định nền kt thị trường định hướng xhcn là mô hình kt tổng quát của nước ta trong thời kỳ quá độ đi lên cnxh.

+ Vậy thế nào là nền kt thị trường định hướng xhcn? Đại hôi 9 xđ nền kt thị trường định hướng xhcn là " một kiểu tổ chức kt vừa tuân theo quy luật của kt thị trường vừa dựa trên cơ sở và chịu sự dẫn dắt chi phối bởi các nguyên tắc và bản chất của cnxh".

+ Nói kt thị trường định hướng xhcn thì trước hết đó ko phải kt kế hoạch hóa tập trung, cũng ko phải nền kt thị trường tư bản chủ nghĩa và cũng chưa hoàn toàn là nền kt thị trường xhcn vì chưa có đầy đủ các yếu tố xhcn.

+ Đại hội 10 đã làm sáng tỏ các nội dung của định hướng xhcn trong phát triển kt thị trường ở nước ta thể hiện ở 4 tiêu chí là:

+) Về mục đích phát triển: mục tiêu của kt thị trường định hướng xhcn ở nước ta nhằm thực hiện: dân giàu, nước mạnh, xh công bằng, dân chủ, văn minh. Mục tiêu này thể hiện rõ mục đích phát triển kt vì con người, giải phóng lực lượng sx, phát triển kt để nâng cao đời sống cho con người, mọi người đều được hưởng những thành quả phát triển.

+) Về phương hướng phát triển: trong nền kt nhiều thành phần, kt nhà nước giữ vai trò chủ đạo, là công cụ chủ yếu để nhà nước điều tiết nền kt , định hướng cho sự phát triển vì mục tiêu dân giàu nước mạnh, xh công bằng, dân chủ văn minh. Tiến lên cnxh đặt ra yêu cầu nền kt phải được dựa trên nền tảng của sở hữu toàn dân về các tư liệu sx chủ yếu.

+) Về định hướng xhcn và phân phối: thực hiện tiến bộ và công bằng xh ngay trong từng bước và từng chính sách phát triển, tăng trưởng kt gắn kết chặt chẽ và đồng bộ với phát triển xh, văn hóa, giáo dục và đào tạo, giải quyết tốt các vấn đề xh vì mục tiêu phát triển con người. Trong lĩnh vực phân phối định hướng xhcn được thể hiện qua chế độ phân phối chủ yếu theo kết quả lao động, hiệu quả kt, phúc lợi xh.

+) Về quản lý: phát huy vai trò làm chủ xh của nhân dân, bảo đảm vai trò quản lý, điều tiết nền kt của nhà nước pháp quyền xhcn dưới sự lãnh đạo của đảng. Tiêu chí này thể hiện sự khác biệt cơ bản giữa kt thị trường tư bản chủ nghĩa với nền kt thị trường định hướng xhcn.

Đại hội 10 khẳng định: "trên cơ sở 3 chế độ sở hữu( toàn dân, tập thể, tư nhân) hình thành nhiều hình thức sở hữu và nhiều thành phần kt: kt nhà nước, kt tập thể, kt tư nhân, kt tư bản nhà nước, kt có vốn đầu tư nước ngoài. Kt nhà nước cùng với kt tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kt quốc dân. Kt tư nhân có vai trò quan trọng, là một trong những động lực của nền kt