Câu 13.Xuất khẩu tư bản

1.Khái niệm:Xuất khẩu TB là việc đưa TB ra nước ngoài nhằm chiếm giá trị thặng dư tạo ra ở nước ngoài

+Xuất khẩu TB khác xuất khẩu hàng hóa ở chỗ :

-Xuất khẩu hàng hóa là đem hàng hóa ra tiêu thụ ở nước ngoài nhằm thu giá trị thặng dư tạo ra trong nước

-Xuất khẩu hàng hóa nhằm bóc lột thêm lợi nhuận bằng trao đổi thông qua ngang giá còn xuất khẩu TB nhằm bóc lột siêu lợi nhuận độc quyền bằng cách bành trướng quan hệ sản xuất ra nước ngoài

2.Tính tất yếu của xuất khẩu TB

+Ưu thế của xuất khẩu tư bản so với xuất khẩu hàng hóa

-Tránh được hàng rào thuế quan

-Tận dụng được nguồn nguyên liệu phong phú ,nhân lực rẻ

-Các chính sách về môi trường,an toàn bảo hộ lao động còn khá lỏng lẻo

-Nhờ xuất khẩu TB thậm chí có thể chi phối được tình hình kinh tế,chính trị quốc gia đó ,vì vậy có thể thu lợi nhuận cao

-Nhu cầu chút bỏ công nghệ lạc hậu tương đối của các TB

+Các ngành,các lĩnh vực có lợi nhuận cao ở trong nước đã bị độc quyền hóa trong khi các nước TB phát triển đã tích lũy được khối lượng TB khá lớn dẫn đến tình trạng :TB thừa.nhưng chỉ là thừa tương đối so với yêu cầu lợi nhuận của TB chứ không phải thừa so với nhu cầu cần phát triển kinh tế trong nước

+Ngày nay xuất khẩu TB còn là quan hệ quốc tế,mở rộng quan hệ sản xuất TBCN ra nước ngoài còn là công cụ thống trị của TB tài chính thế giới

+Xuất khẩu TB do xu thế quốc tế hóa sản xuất và đời sống,nhiều vấn đề đòi hỏi phải có sự tham gia của nhiều nước

+Do qui luật phân bố tài nguyên không đồng đều và phát triển không đồng đều về khoa học kĩ thuật cũng như kinh tế nên phải có xuất khẩu TB

+Xuất khẩu Tb là công cụ để thực hiện nền kinh tế mở

3.Xuất khẩu TB:2 hình thức

+Xuất khẩu TB sản xuất :Nhằm xây dựng xí nghiệp mới ,hoặc mua xí nghiệp đang hoạt động,hay thầu khoán xây dựng kênh đào,đường xá,cho nước nhập TB

+Xuất khẩu TB cho vay:Đưa TB ra nước ngoài để cho vay nhằm thu lợi từ nước ngoài

+Ngoài ra còn có hình thức viện trợ hoàn lại hoặc không hoàn lại,nó có vai trò mở đường cho việc cho vay và đầu tư

4.Chủ thể xuất khẩu TB

+Xuất khẩu TB tư nhân:Do các nhà TB tư nhân hoặc tổ chức độc quyền,các tập đoàn sản xuất tư nhân đứng ra xuất khẩu

+Xuất khẩu TB nhà nước

+Trước chiến tranh thế giới thứ 2 xuất khẩu tư nhân chiếm ưu thêm,sau đó thì xuất khẩu TB nhà nước chiếm ưu thế

5.Hướng xuất khẩu TB

+Lĩnh vực đầu tư:TRước kia chủ yếu đầu tư vào các ngành khai thác thì bây giờ là các ngành chế biến

+Trước đây chủ yêu đầu tư sang các nước đang phát triển thì nay là các nước phát triển với nhau do quá trình phân công lao động quốc tê,mức độ an toàn đầu tư ở những nước kém phát triển không cao,mặt khác cũng là để khai thác các thành tựu khoa học kĩ thuật của nhau và giành thị trường lợi nhuận

+Viện trợ không hoàn lại cũng là hình thức xuất khẩu TB nhưng có kèm theo các điều kiện về kinh tế chính trị

6.Tác dụng của xuất khẩu TB

+Giúp các nước kém phát triển giảm được áp lực những thành tựu trên thế giới để phát triển,có thể thu hút vốn và học hỏi những kinh nghiệm quản lí từ đó rút ngắn khoảng cách chênh lệch giữa các nước

+Để các nước hòa nhập vào nền kinh tế thế giới và thực hiện cơ cấu kinh tế mở

7.Hậu quả của xuất khẩu TB

+Đối vơi nước nhập khẩu TB

-Sức lao động bị bóc nột nặng nề

-Nền kinh tế bị lệ thuộc

+Biểu hiện mới:Tồn tại xu thế trái ngược nhau

-Xu thế phát triển nhanh chóng của nền kinh tế

-Xu thế trì trệ của kinh tế do tác động của độc quyền

+Tốc độ tăng trưởng lạc hậu nhiều so với khả năng khoa học công nghệ hiện đại cho phép (hiệu suất sử dụng máy móc chỉ dc 60-70%) thất nghiệp tăng,điều đó phản ánh CNTB vẫn còn sức sống,mâu thuẩn cơ bản của CNTB vẫn còn tồn tại và ngày càng sâu sắc hơn biểu hiện thành mâu thuẫn sau

-Mâu thuẫn giữaTB với người lao động ngày càng sâu sắc

-Sự phân hóa giàu nghèo và bất công tăng lên,bản chất bóc lộtgias trị thặng dư vẫn còn tồn tại