Câu 15: Những nguyên nhân gây tai nạn khi làm việc trên cao và các biện pháp an toàn chủ yếu:

1. Nguyên nhân:

a. Nguyên nhân về tổ chức:

- Bố trí công nhân không đủ điều kiện để tíên hành các công việc trên cao, sức khoẻ không đảm bảo (người có bệnh tim mạch, huyết áp, thính lực hoặc thị lực kém…); Công nhân chưa được huấn luyện về chuyên môn và an toàn lao động dẫn đến vi phạm các quy trình kỹ thuật, kỷ luật lao động và nội quy an toàn.

- Thiếu kiểm tra giám sát thường xuyên để phát hiện, ngăn chặn, khắc phục kịp thời các hiện tượng không an toàn khi làm việc trên cao.

- Thiếu các phương tiện bảo vệ cá nhân về ATLĐ như giầy chống trượt, dây an toàn.

- Bố trí dây chuyền sản xuất không hợp lý (làm việc trên hai sàn công tác liền kề theo đường thẳng ngang…).

- Các lối đi đến chỗ làm việc trên cao không đủ các yêu cầu an toàn cơ bản (chật hẹp, thiếu lan can, quá dốc…).

- Tổ chức vận chuyển vật liệu đến chỗ làm việc hoặc vật liệu phế thải không đúng quy định (ném vật liệu từ trên cao xuống).

b. Nguyên nhân về kỹ thuật:

- Không sử dụng các phương tiện làm việc trên cao như các dàn giáo, thang, lưới (giáo định hình, giáo treo, nối treo…) để tạo ra chỗ làm việc và đi lại an toàn cho công nhân trong quá trình thi công.

- Sử dụng các phương tiện làm việc trên cao không đảm bảo các yêu cầu an toàn gây ra các sự cố tai nạn; do những sai xót đã vi phạm mang tính riêng biệt hoặc trùng hợp của 4 khâu: thiết kế, chế tạo, lắp dựng – tháo dỡ, sử dụng.

+ Nguyên nhân do thiết kế: Xác định sơ đồ tải trọng và sơ đồ tính toán không đúng với điều kiện làm việc thực tế, tính toán sai xót. Các chi tiết cấu tạo và liên kết các bộ phận hợp thành không phù hợp với khả năng và  điều kiện gia công chế tạo.

+ Nguyên nhân do gia công chế tạo: Vật liệu sử dụng không đáp ứng yêu cầu cần thiết đặt ra (mục nát, cong vênh, mọt, han rỉ…). Gia công không chính xác theo yêu cầu thiết kế, liên kết hàn, nối không đủ bền chắc.

c. Nguyên nhân do lắp dựng tháo dỡ:

 Không đúng kích thước, các khoảng cách theo thiết kế (Giữa các cột theo 2 phương dọc, ngang, chiều cao giữa các tầng…). Thiếu các thanh giằng xiên làm cho các kết cấu biến hình. Cột dàn giáo đặt nghiêng lệch, không bố trí đủ hoặc đúng vị trí các điểm neo dàn giáo vào công trình đang thi công. dàn giáo đặt trên nền đất yếu gây ra lún; vi phạm trình tự lắp dựng và tháo dỡ, khi dựng lắp dàn giáo công nhân bị trượt ngã do thiếu thiết bị phòng hộ.

d. Nguyên nhân trong quá trình sử dụng dàn giáo:

  Chất vật liệu quá nhiều hoặc quá nhiều người trên dàn giáo (vượt quá yêu cầu thiết kế) gây quá tải, thiếu kiểm tra tình trạng của dàn giáo để phát hiện những bộ phận đã bị hỏng và có biện pháp thay thế kịp thời; sàn công tác có khe hở lớn làm vật liệu, dụng cụ rơi từ trên cao; người làm việc có thể bị ngã cao do sàn công tác không có lan can an toàn.

2. Các biện pháp an toàn chủ yếu:

Để ngăn ngừa và hạn chế tai nạn khi làm việc trên cao, tuỳ theo tính chất và đặc điểm của công trình XD, theo điều kiện và khả năng cụ thể của từng công trường, ta có thể nghiên cứu áp dụng các biện pháp tổ chức và công nghệ XD khác nhau. Từ việc phân tích các nguyên nhân có thể gây tai nạn ở trên kết hợp với các kinh nghiệm trong nước và nước ngoài ta có thể hạn chế được nhiều tai nạn nếu thực hiện các phương hướng sau:

- Hạn chế (giảm) công việc phải tiến hành ở trên cao; để thực hiện phương hướng này cần nghiên cứu thay đổi biện pháp công nghệ và tổ chức XD đối với các công việc làm ở trên cao có thể thực hiện được ở dưới thấp.

- Thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn khi làm việc trên cao.

a. Biện pháp tổ chức:

- Sử dụng công nhân đúng trình độ, nghiệp vụ và có đầy đủ điều kiện về sức khoẻ (cần có xác nhận của cơ quan y tế) khi làm việc trên cao.

- Người làm việc trên cao đã được học tập và kiểm tra đạt yêu cầu về an toàn.

- Trang bị đầy đủ và phù hợp các phương tiện phòng hộ cá nhân (dây an toàn, giầy chống trượt, quần áo, mũ bảo hộ…) cho những người làm việc trên cao.

- Công nhân làm việc phải tuyệt đối chấp hành kỹ luật lao động, nội quy an toàn:

+ Phải đeo dây an toàn tại nơi làm việc đã quy định, móc khoá và dây đúng vị trí.

+ Đi lại đúng tuyến, cấm đi lại trên tường, dầm, dàn…Cấm đi lên xuống bằng các phương tiện vận chuyển vật liệu (cần trục, máy vận thăng); cấm đi lại qua những nơi đang tiến hành công việc ở trên mà không có che chắn bảo vệ.

+ Không đi dép lê, đi guốc.

+ Trước và trong quá trình làm việc không uống rượu, bia và hút thuốc lá.

+ Phải có túi cá nhân đựng đồ nghề.

+ Không được ném dụng cụ, đồ nghề, vật liệu từ trên cao xuống.

+ Không làm việc trên dàn giáo cao, ống khói, đài nước, cột thép, trụ hoặc dầm cầu, sàn… của nhà từ 2 tầng trở nên khi trời tối, dông bão hoặc có gió từ cấp 5 trở lên.

b. Biện pháp kỹ thuật:

- Trước hết cần tạo ra một không gian làm việc an toàn bao gồm một mặt bằng để thao tác thuận lợi (mặt sàn bằng phẳng, ổn định, đủ kích thước để thao tác), có lan can hoặc lưới chắn, đón bảo vệ.

- Nơi nào không sử dụng sàn thao tác hoặc trên đó không có lan can an toàn thì công nhân phải đeo dây an toàn, có chỗ để neo dây chắc chắn. dây an toàn phải chịu được tải trọng 300daN trong khoảng thời gian 5 phút.