Câu 17: Cơ sở khách quan và nhân tố chủ quan hình thành tư tưởng hồ chí minh? Trong những cơ sở đó, cơ sở nào có ý nghĩa quyết định bước phát triển về chất trong tư tưởng Hồ Chí Minh?

          Khái niệm: Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống các quan điểm sâu sắc và toàn diện về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đến cách mạng xã hội chủ nghĩa; là kết quả cả sự vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện hoàn cảnh của nước ta, đồng thời là sự kết tinh tinh hoa dân tốc và trí tuệ thời đại nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng con người

Cơ sở hình thành tt trên hai cơ sở: cơ sở khách quan và nhân tố chủ quan.

Về cơ sở khách quan :

-         Bối cảnh lịch sử hình thành tthcm:

+ Bối cảnh VN: Vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX tình hình đất nước ta có nhiều biến động. Trong nước  chính quyền triều Nguyễn đã từng bước khuất phục trước cuộc xâm lược của tư bản Pháp, lần lượt ký các hiệp ước đầu hàng, thừa nhận nền bảo hộ của thực dân pháp trên toàn đất nước.

          Cho đến cuối thế kỷ XIX các cuộc khởi nghĩa vũ trang dưới khẩu hiệu “ Cần Vương” do các văn thân lãnh đạo cuối cùng cũng đi đến thất bại. Các “ tân thư”. “ tân văn”, “ tân báo”  và những ảnh hưởng của trào lưu cải cách ở Nhật, TQ tràn vào VN, phong trào yêu nước của nhân dân chuyển dần sang xu hướng dân chủ tư sản.

          Các cuộc đấu tranh của văn thân sĩ phu yêu nước nổ ra nhưng đều đi đến thất bại. Từ đó nhận thấy rằng muốn giành được thắng lợi thì phải đi theo  một con đường mới.

+ Tình hình thế giới:

 Sự chuyển biến của CNTB: Cũng trong thời gian này lịch sử thế giới cũng có nhiều biến chuyển to lớn,  CNTB từ giai đoạn cạnh tranh tự do chuyển sang giai đoạn độc quyền và đi xâm chiếm thuộc địa, làm cho mâu thuẫn giữa CNĐQ và các dân tộc thuộc địa ngày càng gay gắt, CNĐQ đã trở thành kẻ thù chung của các dân tộc thuộc địa.

          CN M – L phát triển và ảnh hưởng sâu rộng tới phong trào đấu tranh của quần chúng đã có sự chuyển biến về chất.

Cách mạng tháng 10 Nga thắng lợi và QTCS ra đời: Cuộc đầu tranh sôi nổi của công nhân các nước TBCN cuối thế kỷ XIX đầu XX dân đến một cao trào mới của cách mạng thế giới với đỉnh cao là “ cách mạng tháng 10 Nga năm 1917”. Nó đã lật đổ nhà nước tư sản, thiết lập chính quyền Xô Viết mới, mở ra thời kỳ mới trong lịch sử loài người, mở ra trước mắt thời đại cách mạng chống đế quốc, thời đại giải phóng dân tộc”.

-         Những tiền đề tư tưởng – lý luận:

+ Giá trị truyền thống dân tộc: Lịch sử dựng nước và giữ nước lâu đời hình thành nên những giá trị truyền thống hết sức đặc sắc và cao quý của VN Trở thành tiền đề tư tưởng, lý luận xất phát hình thành tư tưởng HCM đó là truyền thống yêu nước, kiên cường bất khuất, là tinh thần tương thân tương ái, lòng nhân nghĩa

+ Tinh hoa văn hóa nhân loại: Kết hợp đc các giá trị truyền thống của văn hóa phương đông với các thành tựu hiện đại của văn minh phương tây. Đó là nét đắc sắc trong quá trình hình thành nhân cách và văn hóa HCM:

Văn hóa Phương Đông: phật giáo, nho giáo và học thuyết tam dân của Tôn Trung Sơn

Văn hóa Phương Tây: đức hy sinh cao cả của chúa Giêsu; các học thuyết của Vônte,…; bản tuyê ngôn nhân quyền và dân quyền của Pháp, tuyên ngôn độc lập của Mỹ.

+ Việc tiếp thu CN Mác –lênin ỏ HCM diễn ra trên nên tảng của tri thức văn hóa tinh túy, được chắt lọc, hấp thụ và một số vốn chính trị, vốn hiểu biết phong phú, được tích lũy qua thực tiễn hoạt động đấu tranh vì mục tiêu cứu nước và giải phóng dân tộc.từ những nhận thức ban đầu về CN Lênin, HCM đã tiến dần tới những nhận thức lý tính.

Về nhân tố chủ quan: Khả năng tư duy và trí tuệ HCM. Những năm tháng hoạt động bôn ba trong và ngoài nước học tập, nghiên cứu hcm không ngừng quan sát, nhận xét thực tiễn, làm phong phú thêm sự hiểu biết của mìh.

          Phẩm chất đạo đức và năng lực hoạt động thực tiễn. Phẩm chất của người thể hiện ở bản lĩnh kiên định, luôn tin vào nhân dân, khiêm tốn, bình dị, ham học hỏi, sự khổ công học tập để chiếm đỉnh cao tri thức nhân loại, là tâm hồn của nhà yêu nước chân chính.

          Tóm lại tthcm là sản phẩm tổng hòa của những điều kiện khách quan, chủ quan, truyền thống văn hóa dân tộc, và tinh hoa văn hóa nhân loại.

Trong những cơ sở đó, cơ sở có ý nghĩa quyết định bước phát triển về chất trong tư tưởng Hồ Chí Minh là chủ nghĩa Mác – Lênin vì:

-         Hình thành thế giới quan và phương pháp luận khoa học, biện chứng

-         Hệ thống những quan điểm sâu sắc và toàn diện về cách mạng giải phóng dân tộc

-         Phương pháp làm việc biện chứng…