Câu 19. Nội dung cơ bản của học thuyết kinh tế về chủ nghỉa tư bản độc quyền và chủ nghĩa tư bản độ quyền nhà nước.

Chủ nghĩa tư bản độc quyền ra đời là do các nguyên nhân : sự phát triển mạnh mẻ của các lực lượng sản xuất dưới sự tác động của khoa học kỹ thuật; sự cạnh tranh khốc liệt của các nhà tư bản; tác động của các cuộc khung hoảng kinh tế; sự phát triển của hệ thông tín dụng trong chủ nghĩa tư bản. Do tác động của các yếu tố trên, thúc đẩy tư bản tích tụ và tập trung trong sản xuất, tích tụ và tập trung phát triển đến một mức độ nhất định dần đến hình thành các tổ chức độc quyền. Khi các tổ chức độc quyền ra đời, chủ tư bản từ giai đoạn tự do cạnh tranh chuyển sang giai đoạn độc quyền.

Chủ nghĩa tư bản độc quyền có các đặc điển kinh tế cơ bản là: tập trung sản xuất và tổ chức độc quyền, tư bản tài chính và bọn đầu sổ tài chính, xuất khẩu tư bản, sự phân chia thế giới về kinh tế giữa các tổ chúc độc quyền quốc tế, sự phân chia thế giới về mặt lảnh thổ giữa các cương quốc đế quốc.

Trong giai đoạn độc quyền, quy luật giá trị thặng dư vẫn hoạt động, nhưng quy luật giá trị biểu hiện thành quy luật lợi nhuận độc quyền cao.

-           Nguyên nhân dẩn đến sự hình thành chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước là do sự phát triển mạnh mẻ về khoa học kỷ thuật và lực lượng sản xuất vào đầu thế kỷ xx, làm nảy sinh các yếu tố thúc đẩy chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước ra đời.Đó là : Sự xuất hiện nhiều  ngành kinh tế mới đòi hỏi vôn lớn mà tư bản tư nhân không thể đáp ứng; cơ cấu kinh tế ngày càng phức tạp, bản thân các tơ chức độc quyền tư nhân không có khả năng điều tiết, đòi hỏi phải có điều tiết, đòi hỏi phải điều tiết từ một trung tâm; mâu thuẩn giửa giai cấp tư sản và nhân dân lao động trong các nước tư bản ngày càng sâu sắc, đòi hỏi nhà nước phải co những chính sách để xoa dịu mẩu thuẩn đó;do yêu cầu giải quyết những xung đột về lợi ích của các tổ chức độc quyền tế với các tổ chức độc quyền quốc tế với các dân tộc trên thế giới.

Xét về bản chất, chủ nghĩa tư bản độc quyền tư nhân với sức mạnh của nhà nước tư sản thành một thiết chế và thể chế thống nhất, trong đó nhà nước tư sản bị phụ thuộc vào các tổ chức độc quyền và can thiệp vào các quá trình kinh tế nhằn bảo vệ lợi ích của các tổ chức độc quyền và cứu nguy cho chủ nghĩa tư bản.