Câu 9 Định nghĩa ngộ độc thức ăn và phân loại:

ĐỊnh nghĩa: ngộ độc thức ăn là hiện tượng gây nên bởi chất độc sẵn có trong lương thực, thực phẩm hoặc do quá trình phân hủy lương thực, thực phẩm hay bội nhiễm vi khuẩn và chất độc gây nên.

Phân loại ngộ độc:

ngộ độc thức ăn nguyên chất

+ Nấm: Một số loại nấm giống với nấm rơm hoặc các loại nấm phát sáng nhìn rõ trong đêm tối, còn gọi là nấm sáng trăng ăn vào chắc chắn bị ngộ độc

+ mật ong: là một sacchrose chưa nhiều loại sinh tố khác nhau được gọi là một vị thuốc bổ , dùng khá phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, ong lấy mật ở hoa các cây mang chất độc(lim bạch đàn) trong đó cũng có một chất độc mà người ta chưa phân lập được. Ăn lúc đói rất dễ…

+sắn: trong củ sắn nhất là vỏ sắn, măng tre, măng đắng có chưa nhiều acyd cyanhydric gât độc mạnh. Trong mầm khoai tây cũng có những chất độc tương tự

+ thịt, cá:

- Thịt cóc là một thức ăn có nhiều chất bỏ, giàu đạm. Tuy nhiên trong một số bộ phận da , ruột, gan, phổi, đầu , bàn chân nhất là trứng cóc có chứa bufotocin gât chết người

- cá: nhiều người đã bị ngộ độc cá nóc và tử vong. Trong đó có cả án mạng dùng gan và trứng cá nóc đầu độc lẫn nhau qua bữa ăn. ĐỘc tố tetrododoxin tác động hệ thần kinh cực mạnh. Dấu hiệu ngộ độc cá nóc sớm làm tê môi, tê bàn tay, hoa mắt…thì phảu đến ngay bệnh viện

b. Ngộ độc thức ăn thứ phát

Là hiện tượng lương thực, thực phẩm tươi tốt, nhưng trong quá trình bảo quản không tốt nên biến thành các chất độc. Một số acid amin như tryptophan , thyroxin phân hủy thành thyramin, histidin gât dị ứng, hoặc một số thực phẩm mang tính acid như kễ, dọc, sấu, dấm…. trong nồi động, nhất là những thức ăn để lâu, tạo điều kiện cho acid của chúng tác dụng lên đồng . phân hủy thành muối đồng gây ngộ độc

- Ngoài ra còn phải kế đến các ống dãn nước = chì, hộp đựng thực phẩn bằng chì có thể bị oxy hóa thành muối chì và gây ngộ độc

- rau xanh là món ăn không thể thiếu được trong bwuxa ăn của nhân dân ta nhưng nếu rau đã đc phun thuốc trừ sâu: DDT, Wofatox mà rửa không kỹ cũng là một trong những nguyên nhân gây ngộ độc thức ăn khá phổ biến

c. Ngộ độc thực ăn do vi trùng

Loại ngộ độc này cũng là nhóm nhiễm độc thường gặp rất nguy hiểm vì vừa gây rối loạn tiêu hóa trần trihbg, vừa gây nhiêm độc, nhiễm trùn gneen thể trạng nạn nhân rất nguy kịch. Có nhiều loại vi sinh vật gây ngộ độc, song thường gặp là Salmonella, staphylococcus( tụ cầu)  và enterricoccus …v….v…

- Thể tiêu hóa: Thường xuất hiện sau bữa ăn vài ba giờ với các triệu chứng đau bụng, nôn mửa, ỉa lỏng nhiều lần, nhức đầu. mệt mỏi mẩn đỏ ở da. Sau vài ba ngày có thể qua khỏi. trong th nặng có thể gẫy nhiễm trùng huyết dễ dàng enterococcus vì dụng cụ nhà bệp nhiễm bẩn, thịt cá có vu trùng không đc nấu kỹ. Đặc biệt độc tố của tụ cầu ở nhiệt độ 100 độ C trong 30 phút chưa bị phá hủy

Chẩn đoán xác định: lấy thức ăn còn để lại, lấy phân, chất nôn có thẻ cả máu bệnh nhân ( nhiễm trùng huyết) nuôi cấy phân lập vi trùng

- Thể thần kinh: ngộ độc thức ăn do độc tố vi khuẩn yếm khí. Tiêu biểu là ngộ độc thức ăn đồ hộp do vi khuẩn Clostridium botulinum

Triệu chứng lầm sàng: ngoài biểu hiện rối loạn tiêu hóa, sốt, nột bật là triệu chứng thần kinh: hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, nhìn đôi, giảm thị lực, khó thở, huyết áp hạ, tim đập chậm, bệnh thường nặng, thời gian ủ bệnh ngắn từ 8- 20  giờ. Tử vong 2-10% do sốc

Nguyên nhân chết: vi khuẩn kỷ khí clostridium botulinum tiết ra độc tố rất mạnh

CHẩn đoán: chủ yếu lấy thức ăn(đồ hộp) , phân, nuối cấy phân lập vi trùng

ĐiỀu trị: dùng huyết thanh chống botulinum