Câu 22.Cách mạng xã hội chủ nghĩa ( khái niệm, nguyên nhân, mục tiêu, nội dung, động lực)

a)Cách mạng xã hội chủ nghĩa

- Khái niệm cách mạng xã hội chủ nghĩa

Cách mạng XHCN là cuộc cách mạng do giai cấp công nhân lãnh đạo nhằm xóa bỏ xã hội cũ,xây dựng xã hội mới xã hội chủ nghĩa.Tuy nhiên,cách mạng XHCN còn được phân biệt theo nghĩa rộng và nghĩa hẹp.

Theo nghĩa hẹp,Cách mạng XHCN là cuộc cách mạng về chính trị trong đó quần chúng nhân dân lao động vùng dậy dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân để giành lấy chính quyền,thiết lập nhà nước chuyên chính vô sản,tạo tiền đề cho việc chuyển lên thực hiện những nhiệm vụ khác trong giai đoạn tiếp theo.

Theo nghĩa rộng, Cách mạng XHCN là cuộc cách mạng toàn diện ( bao gồm cả chính trị,kinh tế,văn hóa – tư tưởng...) và diễn ra trong một quá trình lịch sử lâu dài ( bắt đầu từ khi tiến hành đấu tranh giành chính quyền cho đến lúc xây dựng thành công CNXH ) dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân.

-Nguyên nhân của cách mạng XHCN

Theo chủ nghĩa Mác-Lenin , nguyên nhân sâu xa của cuộc Cách mạng XHCN là do sự phát triển của LLSX.Do vậy,dưới CNTB khi LLSX phát triển đạt đến trình độ xã hội hóa cao sẽ mâu thuẫn với quan hệ sản xuất chiếm hữu tư nhân TBCN về tư liệu sản xuất.Mâu thuẫn đó không điều hòa được dẫn đến mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản.Các mâu thuẫn đó ngày càng gay gắt tất yếu dẫn đến khả năng tạo thành cách mạng XHCN.

Tuy nhiên, Cách mạng XHCN không nổ ra một cách tự phát mà thông qua điều kiện khách quan,chủ quan nhất định.Đặc biệt là giai cấp công nhân phải ý thức được sứ mệnh lịch sử của mình để chủ động đứng ra lãnh đạo quần chúng làm cách mạng.

-Mục tiêu của cách mạng XHCN

Cách mạng XHCN có mục tiêu chung là giải phóng xã hội,giải phóng con người ra khỏi áp bức bóc lột,bất công ,nghèo nàn lạc hậu.Mục tiêu đó gắn liền với từng giai đoạn cách mạng:

Trong giai đoạn thứ nhất,mục tiêu của Cách mạng XHCN là giành lấy chính quyền về tay giai cấp công nhân và nhân dân lao động.

Trong giai đoạn thứ hai,mục tiêu của Cách mạng XHCN là xây dựng xã hội mới về mọi mặt,xóa bỏ tình trạng người bóc lột người,dân tộc này áp bức, bóc lột dân tộc khác.

-Nội dung của Cách mạng XHCN

Cách mạng XHCN có nội dung toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội.

Trên lĩnh vực chính trị

Nội dung trước tiên của Cách mạng XHCN trên lĩnh vực chính trị là đập tan nhà nước của giai cấp bóc lột,giành chính quyền về tay giai cấp công nhân,NDLĐ,đưa quần chúng nhân dân lao động từ địa vị nô lệ làm thuê trở thành người chủ xã hội,làm chủ Nhà nước.

Bước tiếp theo giai cấp công nhân phải xây dựng một nền dân chủ rộng rãi cho nhân dân lao động,đảm bảo cho nhân dân lao động là người làm chủ thật sự của xã hội.

Trên lĩnh vực kinh tế

Việc giành chính quyền về tay giai cấp công nhân và nhân dân lao động mới chỉ là nhiệm vụ quan trọng bước đầu.Nhiệm vụ trọng tâm có ý nghĩa quyết định cho sự thắng lợi của Cách mạng XHCN là phát triển kinh tế,nâng cao năng suất lao động và cải thiện đời sống nhân dân nên thực chất của Cách mạng XHCN là cách mạng về kinh tế.Tiến hành cuộc Cách mạng XHCN trên lĩnh vực kinh tế,trước hết phải thay đổi vị trí vai trò của người lao động đối với tư liệu sản xuất bằng cách xóa bỏ chế độ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất xác lập chế độ công hữu về những tư liệu sản xuất chủ yếu.Bước tiếp theo là phải cải tạo nền sản xuất cũ lạc hậu thành nền sản xuất lớn XHCN,có nông,công nghiệp hiện đại,khoa học kĩ thuật tiên tiến để đưa năng suất lao động lên cao,mà năng suất lao động là yếu tố quyết định sự thắng lợi cuối cùng của CNXH đối với CNTB.Trên cơ sở đó,CNXH thực hiện nguyên tắc “Làm theo năng lực,hưởng theo lao động”.

Trên lĩnh vực tư tưởng – văn hóa

Thực hiện nội dung này nhằm tạo ra sự biến đổi một cách căn bản đời sống tinh thần của toàn xã hội theo hướng tiến bộ trên cơ sở kế thừa và nâng cao các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc,tiếp thu những tinh hoa về văn hóa,tư tưởng của nhân loại để từ đó hình thành nên một nền văn hóa mới,lối sống mới và con người mới XHCN.

KL: CMXHCN diễn ra trên tất cả các lĩnh vực, có quan hệ gắn kết với nhau, tác động qua lại lẫn nhau, thúc đẩy nhau cùng phát triển.

-Động lực của cách mạng xã hội chủ nghĩa

Giai cấp công nhân là động lực chủ yếu của cách mạng XHCN vì giai cấp công nhân không chỉ đóng vai trò quan trọng trong sản xuất kinh tế là sản xuất ra nhiều của cải vật chất để làm giàu xã hội mà giai cấp công nhân còn là giai cấp giữ vai trò lãnh đạo với đường lối đúng đắn do giai cấp công nhân đề ra đã từng bước đưa cách mạng đi tới thắng lợi.

Giai cấp nông nhân là động lực quan trọng không thể thiếu của cách mạng XHCN vì giai cấp nông dân là giai cấp có nhiều lợi ích cơ bản thống nhất với lợi ích của giai cấp công nhân và là lực lượng xã hội to lớn,đông đảo trong dân cư.Số đông của nông dân cũng là một trong những cơ sở tạo nên sức mạnh cho cách mạng trong giành chính quyền,giữ chính quyền và xây dựng CNXH.

Tầng lớp trí thức là động lực quan trọng của cách mạng XHCN,đặc biệt là trong sự nghiệp xây dựng CNXH.Bởi sự nghiệp xây dựng CNXH cần có nhiều sức mạnh về trí tuệ mà tầng lớp trí thức lại có ưu thế về điều này.

Với các động lực trên Đại hội IX Đảng Cộng sản Việt Nam xác định: “Động lực chủ yếu để phát triển đất nước là đại đoàn kết toàn dân trên cơ sở liên minh giai cấp công nhân,giai cấp nông dân và trí thức do Đảng lãnh đạo.”