Câu 23: Nguồn gốc Mô thần kinh và sự hình thành hệ thần kinh trung ương? Phân loại các loại neuron và sự phân bố của chúng?

1. Nguồn gốc Mô thần kinh và sự hình thành hệ thần kinh trung ương

■ Mô thần kinh có nguồn gốc từ lá phôi ngoài.

■ Trong quá trình phát triển phôi của ĐVCXS và người, phía lưng của lá phôi ngoài dày lên thành tấm thần kinh rồi cuộn lại thành máng thần kinh và ống thần kinh.

■ Phần ống ở đầu phôi phát triển thành não bộ và các dây thần kinh ngoại biên vùng đầu.

■ Phần ống ở lưng phôi phát triển thành tủy sống, các hạch thần kinh thực vật ở phía lưng và các dây thần kinh ngoại biên của thân.

2. Phân loại các loại neuron và sự phân bố của chúng

 Dựa theo hình thái, căn cứ vào số cực, có thể chia neuron ra thành các loại sau:

■ Neuron một cực: Loại này hiếm, chỉ thấy trong nhân nhai ở cầu não; có một nhánh bào tương xuất phát từ thân mang tính chất của sợi trục.

■ Neuron một cực giả: Đây là neuron chữ T nằm trong hạch gai. Từ thân neuron cho ra một nhánh ngắn, nhánh này sau đó tách ra làm 2: một sợi chạy ra ngoại vi, đó là sợi nhánh; một sợi chạy về trung tâm, là sợi trục.

Xung động thần kinh chỉ truyền theo một chiều từ sợi nhánh sang sợi trục, không qua thân neuron.

■ Neuron 2 cực: có trong võng mạc thị giác. Một cực là nơi xuất phát của sợi nhánh, cực kia là nơi xuất phát của sợi trục.

■ Neuron đa cực: đa số các neuron trong cơ thể là neuron đa cực. Vd: các neuron vận động ở trước tủy sống, các tế bào tháp ở vỏ não, tế bào Purkinje ở tiểu não... Neuron này thường có một sợi trục và nhiều sợi nhánh.

 Ngoài ra, phân loại neuron dựa vào chức năng, ta có thể chia ra các loại neuron sau:

■ Neuron hướng tâm sinh dưỡng

■ Neuron hướng tâm thực vật

■ Neuron ly tâm sinh dưỡng

■ Neuron ly tâm thực vật

■ Neuron trung gian

 Theo vị trí phân bố, có các loại neuron: neuron sừng trước, sừng sau, sừng bên của tủy sống.