Câu 4. Trình bày các chỉ tiêu đánh giá cơ cấu kinh tế?

- Cơ cấu ktế là tương quan giữa các bộ fận trong tổng thể nền kinh tế, nó thể hiện mqhệ qua lại về cả số lượng và chất lượng giữa các bộ fận với nhau.

- Cơ cấu kinh tế đc hình thành trong đk kinh tế - XH nhất định và luôn vận động theo những mục tiêu cụ thể.

- Việc đánh giá cơ cấu kinh tế đc thể hiện ở những mặt sau đây:

a) Cơ cấu ngành ktế:

- Cơ cấu ngành ktế đc thể hiện về cả mặt định lượng lẫn định tính. Mối tương quan giữa các ngành (CN, NN, dvụ) trong tổng thể nền kinh tế:

+ Mặt định lượng: đó là quy mô và tỷ trọng về GDP , lđộng, tiền vốn của mỗi ngành trong tổng thể nền kinh tế.

+ Mặt định tính: thể hiện vị trí , tầm quan trọng của mỗi ngành trong tổng thể nền kinh tế.

- Trong quá trình fát triển,cơ cấu ngành ktế của mỗi quốc gia đều có sự chuyển đổi theo xu hướng chung, đó là tỷ trọng của ngành NN càng giảm dần, của ngành CN và dvụ tăng dần.

b) Cơ cấu vùng kinh tế:

- Cơ cấu vùng kinh tế đc đánh giá theo góc độ về sự ptriển ktế của thành thị và nông thôn.

- ở các nước đang ptriển, tỷ trọng về GDP, lao động, tiền vốn của kvực nông thôn là rất cao.

- xu hướng fổ biến ở các nước đang ptriển là có dòng di dân từ nông thôn ra thành thị để thoát khỏi nghèo khổ. Đòi hỏi CP fải có các chính sách CN hóa nông thôn, ptriển dịch vụ của nông thôn và csách đô thị hóa. Từ đó để tạo ra xu hướng làm cho tỷ trọng ktế ở thành thị ngày càng tăng.

c) Cơ cấu thành fần ktế:

- Cơ cấu thành fần ktế:là dạng cơ cấu fản ánh tính chất XH hóa về tư liệu sx và tài sản của 1 nền ktế quốc dân. Nó đc thể hiện ở 2 loại hình: sở hữu công cộng và sở hữu tư nhân.

- theo xu hướng ptriển ở tất cả các nước, đó là kvực ktế tư nhân thường chiếm tỷ trọng ngày càng cao và nền ktế ptriển theo hướng tư nhân hóa.

- ở nước ta hiện nay tồn tại 5 thành fần ktế:

+ Ktế nhà nước

+ Ktế tập thể

+ Ktế tư nhân: gồm cá thể tiểu chủ tư bản tư nhân

+ Ktế TB nhà nước

+ Ktế có vốn đầu tư nước ngoài

Các thành fần ktế trên đều có môi trường và hành lang fáp lý để tồn tại và ptriển như nhau.

d)Cơ cấu kvực thể chế:

- là dạng cơ cấu fản ánh nền ktế đc phân chia thành các kvực dựa trên cơ sở vai trò của các kvực cấu thành trong sx kdoanh và qua đó đánh giá đc vị trí của mỗi khu vực cũng như mqh giữa chúng trong nền ktế.

- các kvực thể chế trong nền ktế bao gồm:

+ kvực CP: gồm tất cả các đơn vị hoạt động bằng ngân sách nhà nước. Mục tiêu của kvực này là thực hiện các hoạt động công cộng, thực hiện công bằng XH và tạo điều kiện bình đẳng cho các kvực thể chế.

+ kvực tài chính có nvụ thực hiện mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận trên thị trường tài chính.

+ kvực phi tài chính: là kvực thực hiện sx, kdoanh hàng hóa, dvụ với mục đích tối đa hóa lợi nhuận trên thị trường hàng hóa, dvụ.

+ kvực hộ gia đình: chức năng và hành vi của các hộ gia đình là tiêu dùng, ngoài ra họ có thể tham ja sx dưới dạng hộ ktế gđình, hoặc cung cấp sức lđộng cho các DN

+ các tổ chức vô vị lợi: là các đơn vị fục vụ các hộ gia đình với nguồn tài chính quyên góp, tự nguyện, ko vì lợi nhuận.

e) Cơ cấu tái sx:

- là cơ cấu ktế đc đánh já theo góc độ fân chia tổng thu nhập của nền ktế cho tích lũy và tiêu dùng.

- trong quá trình ptriển ktế, xu thế ptriển hợp lý là tỷ lệ tích lũy ngày càng cao để cung cấp vốn cho quá trình tái sx mở rộng nền ktế. Tuy nhiên, việc gia tăng tỷ lệ tích lũy vẫn fải có tác dụng gia tăng mức thu nhập dành cho tiêu dùng.

f) Cơ cấu TM quốc tế

- Cơ cấu này fản ánh thành fần hoạt động ngoại thương trong sự ptriển ktế của mỗi nước.

- ở các nước đang ptriển, thường xkhẩu sphẩm thô có giá trị thấp nhg lại nhập khẩu khối lượng lớn hàng hóa tiêu dùng, ng vật liệu đầu vào, máy móc thiết bị có giá trị cao. Do vậy, họ thường rơi vào tình trạng thâm hụt TM quốc tế.

- theo xu thế chung, nền ktế của các nước là fải giải quyết vấn đề thâm hụt TM quốc tế tức là fải giảm tỷ trọng xuất khẩu hàng thô và tăng dần tỷ trọng hàng hóa xuất khẩu có giá trị cao.