1. Bối cảnh lịch sử:

Từ đầu năm 1965, để cứu vãn nguy cơ sụp đổ của chế độ Sài Gòn và sự phá sản của chiến lược “chiến tranh đặc biệt”, đế quốc Mỹ đã ào ạt đưa quân viễn chinh vào miền Nam, tiến hành cuộc “chiến tranh cục bộ” với quy mô lớn. Đồng thời dùng không quân  và  hải quân  hùng  hổ tiến  hành cuộc chiến tranh  phá  hoại đối  với  miền Bắc. Trước  tình  hình  đó,  Đảng  quyết định phát động  cuộc  kháng  chiến  chống  Mỹ cứu nước trên phạm vi toàn quốc.

Thuận  lợi:  Khi bước  vào  cuộc  kháng  chiến  chống  Mỹ  cứu nước,  cách  mạng thế  giới đang ở  thế  tiến  công.  Ở  miền  Bắc,  kế  hoạch 5 năm lần  thứ  nhất đã  đạt  và vượt  mục  tiêu  về  kinh  tế, văn hóa. Sự  chi  viện  sức người,  sức  của  cho  cách  mạng miền Nam được đẩy mạnh cả đường bộ và đường biển4. Ở  miền Nam, vượt  qua  những khó khăn trong những năm 1961 –  1962,  từ năm 1963, cuộc đấu tranh của quân và dân ta có bước phát triển mới. Ba công cụ của “chiến tranh đặc biệt” (ngụy quân, ngụy quyền, ấp chiến lược và đô thị) đều bị quân ta  tấn  công  liên  tục. Đấn đầu năm 1965, chiến lược  “chiến tranh đặc  biệt”  của đế quốc Mỹ được triển khai đến mức cao nhất cơ bản bị phá sản.

Khó khăn: Sự bất đồng giữa Liên Xô và Trung Quốc càng trở nên gay gắt và không có lợi cho cách mạng Việt Nam. Việc đế quốc Mỹ mở cuộc “chiến tranh cục bộ”, ồ ạt đưa quân đội  viễn chinh Mỹ  và các nước chư hầu  vào trực tiếp xâm lược miền Nam đã làm cho tương quan lực lượng trở nên bất lợi cho ta.

Tình hình đó đặt ra yêu cầu mới cho Đảng ta trong việc xác định quyết tâm đề ra đường lối kháng chiến chống Mỹ cứu nước nhằm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

2. Trước hành động gây “chiến tranh cục bộ” ở miền Nam, tiến hành chiến tranh phá hoại ra miền Bắc của đế quốc Mỹ, hội nghị Trung ương lần thứ 11 (3/1965) và lần thứ 12 (12/1965) đã tập trung đánh gái tình hình và đề ra đường lối kháng chiến chống Mỹ cứu nước trên cả nước.

-  Về  nhận định  tình  hình  và  chủ  trương chiến lược:  Trung ương Đảng  cho rằng cuộc “chiến tranh cục bộ” mà Mỹ đang tiến hành ở miền Nam vẫn là cuộc chiến tranh xâm lược thực dân mới, buộc phải thực thi trong thế thua, thế thất bại và bị động cho nên nó chứa đựng đầy mâu thuẫn về chiến lược. Từ sự phân tích và  nhận định đó, Trung ương Đảng quyết định phát động cuộc  kháng  chiến  chống  Mỹ  cứu nước  trong  cả  nước,  coi  chống  Mỹ  cứu nước là nhiệm vụ thiêng liêng của cả dân tộc từ Nam chí Bắc.

-  Quyết  tâm  và  mục  tiêu  chiến lược:  Nêu  cao  khẩu  hiệu  “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, “kiên quyết đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược của đế  quốc  Mỹ  trong  bất  kỳ  tình  huống nào, để  bảo  vệ  miền  Bắc,  giải phóng miền Nam, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước, tiến tới thực hiện hòa bình thống nhất nước nhà”.

-  Phương châm chỉ  đạo  chiến lược:  tiếp  tục và đẩy  mạnh  cuộc  chiến  tranh nhân  dân  chống  chiến  tranh  cục  bộ  của  Mỹ  ở  miền Nam, đồng  thời  phát động  chiến  tranh  nhân  dân  chống  chiến  tranh  phá  hoại  ở  miền  Bắc.  Thực hiện kháng chiến lâu dài, dựa vào sức mình là chính, càng đánh càng mạnh, cố gắng đến  mức độ cao, tập trung  lực lượng của cả 2 miền để  mở những cuộc tiến công lớn, tranh thủ thời cơ giành thắng lợi quyết định trong thời gian tương đối ngắn trên chiến trường miền Nam.

-  Tư tưởng  chỉ  đạo và phương châm đấu  tranh  ở  miền  Nam:  giữ  vững  và phát  triển  thế  tiến  công,  kiên  quyết  tiến  công  và  liên  tục  tiến  công.  “Tiếp tục  kiên  trì  phương châm đấu  tranh  quân sự  kết  hợp với đấu  tranh  chính trị,  triệt để  vận  dụng  3  mũi giáp công”, đánh địch  trên  cả  3  vùng  chiến lược. Trong giai đoạn  hiện nay, đấu tranh quân sự có tác dụng quyết định trực tiếp và giữ một vị trí ngày càng quan trọng.

-  Tư tưởng  chiến lược đối  với  miền  Bắc:  chuyển hướng  xây  dựng  kinh  tế, bảo đảm tiếp tục xây dựng miền Bắc vững mạnh về kinh tế và quốc phòng trong điều kiện có chiến tranh, tiến hành cuộc chiến tranh nhân dân chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ để bảo vệ vững chắc miền Bắc xã hội chủ  nghĩa, động  viên  sức người  sức  của  ở  mức  cao  nhất để  chi  viện  cho cuộc  chiến  tranh  giải  phóng  miền Nam, đồng  thời  tích  cực  chuẩn  bị  đề phòng để đánh thắng địch trong trường hợp chúng liều lĩnh mở rộng “chiến tranh cục bộ” ra cả nước.

-  Nhiệm  vụ  và  mối  quan  hệ  giữa  cuộc  chiến đấu  ở  hai  miền:  trong  cuộc chiến tranh chống Mỹ của nhân dân cả nước, miền Nam là tiền tuyến lớn, miền Bắc là hậu phương lớn. Bảo vệ miền Bắc là nhiệm vụ của cả nước vì miền  Bắc  xã  hội  chủ  nghĩa là  hậu phương vững  chắc  trong  cuộc  chiến tranh chống Mỹ. Phải đánh bại cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ ở  miền  Bắc  và  ra  sức tăng cường  lực lượng  miền  Bắc  về  mọi  mặt  nhằm đảm bảo chi viện đắc lực cho miền Nam càng đánh càng mạnh. Hai nhiệm vụ trên đây không tách rời nhau  mà  mật thiết gắn bó với nhau. Khẩu hiệu chung  của  nhân  dân  cả  nước  lúc  này  là:  “Tất  cả  để  đánh thắng  giặc  Mỹ xâm lược”.