Câu 5: Khái niệm độc quyền? Các nguyên nhân gây ra tình trạng độc quyền? Tổn thất phúc lợi xã hội do độc quyền gây ra(hay tính phi hiệu quả)?

a,Khái niệm: Độc quyền là trạng thái thị trường chỉ có duy nhất một ng bán và sx ra sp mà không có hàng hóa nào thay thế gần gũi với nó.

b,Nguyên nhân:

-Kết quả của quá trình cạnh tranh: quá trình cạnh tranh sẽ làm cho các doanh nghiệp yếu kém,bị các doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn thôn tính. Nếu tất cả các doanh nghiệp đều bị doanh nghiệp duy nhất đánh bại thì doanh nghiệp đó sẽ có vị thế độc quyền.

-Do chính phủ nhượng quyền khai thác thị trường: Với những ngành đc coi là chủ đạo của quốc gia,chính phủ thường tạo cho nó 1 cơ chế độc quyền. Bên cạnh đó 1 số hãng sẽ trở thành độc quyền nhờ đc chính phủ cho khai thác 1 thị trường nào đó.

-Chế độ bản quyền, sở hữu trí tuệ: chế độ bản quyền sẽ bảo vệ quyền lợi của các nhà phát minh sáng chế nhưng lại tạo cho ng có bản quyền 1 vị thế độc quyền.

-Do sở hữu nguồn lực đặc biệt: việc nắm giữ 1 nguồn lực hay 1 khả năng đặc biệt nào đó sẽ giúp cho ng sở hữu có vị thế độc quyền trên thị trường.

-Do có khả năng giảm giá thành khi mở rộng sx: do tính chất đặc biệt của ngành,các hãng nào đó có mặt trên thị trường trước,có thể liên tục giảm giá khi mở rộng sx và trở thành 1 hàng rào hữu hiệu ngăn cản sự xâm nhập thị trường của các hãng mới. Hiện tượng này gọi là độc quyền tự nhiên.

c,Tổn thất phúc lợi xã hội do độc quyền gây ra:

HÌNH 1

+ MR=MC

Với mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận,các hãng độc quyền sẽ sx tại mức sản lượng Q1.Tại đó doanh thu biên = chi phí biên (MR=MC) và bán với mức giá P1 nhằm thu lợi nhuận siêu ngạch

+Đối với xã hội,mức sản lượng hiệu quả là mức sản lượng mà tại đó lợi ích biên = chi phí biên (MB=MC) tức là Qo

+Do sx ở mức sản lượng Q1< Qo nên xh bị tổn thất 1 lượng phúc lợi là S∆ ABC.