Câu 6: Trình bày 2 phương pháp sản xuất giá trị thặng dư

a.       Phương pháp sản xuất GTTD tuyệt đối:

Sản xuất GTTD tuyệt đối là pp sản xuất ra GTTD được thực hiện trên cơ sở kéo dài tuyệt đối ngày lao động của công nhân trong điều kiện thời gian lao động tất yếu không đổi và giá trị thặng dư được sản xuất ra bằng phương pháp này được gọi là giá trị thặng dư tuyệt đối.

Ngày LĐ=8h: TGLĐTY = 4h (không đổi); TGLĐTD = 4h; m’=4/4x100=100%.

Ngày LĐ=12h: TGLĐTY = 4h (không đổi); TGLĐTD = 8h; m’=8/4x100=200%.

b.      Phương pháp sản xuất GTTD tương đối

Sản xuất GTTD tương đối là pp sản xuất ra GTTD được thực hiện bằng cách rút ngắn TGLĐTY lại để kéo dài một cách tương ứng thời gian lao động thặng dư trên cơ sở tăng năng suất lao động XH trong điều kiện độ dài ngày lao động không đổi. GTTD được sản xuất ra bằng pp này được gọi là GTTD tương đối.

Ngày LĐ=8h (không đổi): TGLĐTY = 4h; TGLĐTD = 4h; m’=4/4x100=100%.

Ngày LĐ=8h (không đổi): TGLĐTY = 2h; TGLĐTD = 6h; m’=6/2x100=300%.

Thu về GTTD ngày càng cao, thể hiện trình độ bóc lột ngày càng cao của GCTB.

-          Nếu trong giai đoạn đầu của CNTB, SX GTTD tuyệt đối là pp chủ yếu thì đến giai đoạn tiếp, sau kỹ thuật phát triển, SX GTTD tương đối là pp chủ yếu

·         Giá trị thặng dư siêu ngạch được do tăng NSLĐ cá biệt, làm cho GT cá biệt của HH thấp hơn giá trị thị trường của nó.

Biện pháp để thu được GTTD siêu ngạch:

-          Cải tiến kỹ thuật

-          Hợp lý hóa SX

-          Tăng năng suất LĐ

GTTD siêu ngạch là hiện tượng tạm thời đối với từng TB cá biệt, nhưng đối với toàn XH tư bản là hiện tượng tồn tại thường xuyên.

Điểm chung và điểm khác biệt:

Chung: 2 phương pháp này đều dựa trên năng suất lao động

Khác biệt:

Thặng dư tương đối: tăng NSLĐ xã hội. Biểu hiện MQH giữa nhà TB và công nhân.

Thặng dư siêu ngạch: tăng NSLĐ cá biệt. Ngoài thể hiện MQH giữa tư bản và công nhân, còn thể hiện MQH giữa các nhà tư bản với nhau.

Kết luận: Giá trị thặng dư siêu ngạch là hình thái biến tướng của GTTD tương đối.