Hoàn cảnh lịch sử: gồm những thuận lợi và khó khăn

  Thuận lợi: Về thế giới, hệ thống XHCN tiếp tục lớn mạnh về KT, quân sự, KHKT nhất là Liên xô; phong trào giải phóng dt tiếp tục phát triển ở các nước châu Á, Phi và khu vực Mỹ latinh; phong trào hòa bình dân chủ lên cao ở các nước tư bản chủ nghĩa. Về tình hình trong nước, miền Bắc hoàn toàn đc giải phóng làm căn cứ địa vững chắc cho cả nước; thế và lực của CM đã lớn mạnh; có ý chí độc lập thống nhất tổ quốc của nhân dân từ Bắc chí Nam.

  Khó khăn: Về thế giới, Mỹ có tiềm lực kinh tế quân sự hùng mạnh, âm mưu bá chủ thế giới với chiến lược toàn cầu phản cách mạng; thế giới bước vào thời kì chiến tranh lạnh, chạy đua vũ trang giữa phe XHCN và TBCN; xuất hiện sự bất đồng tronng hệ thống XHCN ( nhất là LX và TQ). Về tình hình trong nước, nước ta chia cắt thành 2 miền: miền Bắc thực hiện CMXHCN, miền Nam thực hiện CMDTDCND , như vậy một Đảng thống nhất lãnh đạo 2 cuộc cm khác nhau ở 2 miền có 2 chế độ CT khác nhau.

  Yêu cầu bức thiết đặt ra cho Đảng ta sau tháng 7/1954 là phải đề ra được đường lối đúng đắn, vừa phù hợp với tình hình mỗi miền, tình hình cả nước, vừa phù hợp với xu thế chung của thời đại. Từ ngày 5-10/9/1960, ĐH lần thứ 3 của Đảng đã họp tai thủ đô Hà Nội đã hoàn chỉnh đường lối chiến lược chung của CM VN trong giai đoạn mới. Cụ thể là:

-  Đại hội đã đưa ra nhiệm vụ chung: là tăng cường đoàn kết toàn dân, kiên quyết đấu tranh giữ vững hòa bình, đẩy mạnh CM XHCN ở Miền Bắc đồng thời đẩy mạnh CM DTDCND ở Miền Nam, thống nhất nước nhà, xây dựng VN hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, thiết thực góp phần tăng cường phe XHCN và bảo vệ hòa bình ở ĐNA và thế giới.

-  Nhiệm vụ chiến lược: gồm 2 nhiệm vụ chính. Một là, tiến hành CM XHCN ở miền Bắc. Hai là,hoàn thành CM DTDCND ở Miền Nam, hoàn thành độc lập dân chủ trong cả nước. Hai nhiệm vụ này thuộc 2 chiến lược khác nhau, mỗi nhiệm cụ nhằm giải quyết yêu cầu cụ thể của mỗi miền trong hoàn cảnh nước nhà tạm bị chia cắt. Hai nhiệm vụ đó lại nhằm giải quyết mâu thuẫn chung của cả nước giữa nhân dân ta với đế quốc Mỹ và bọn tay sai của chúng, thực hiện mục tiêu chung trước mắt là hòa bình  và thống nhất tổ quốc.

-  Mối quan hệ của CM 2 miền: do cùng thực hiện mục tiêu chung nên 2 nhiệm vụ chiến lược đó có quan hệ mật thiết với nhau và thúc đẩy hợp tác cùng phát triển.

-  Vai trò, nhiệm vụ của CM mỗi miền: Miền Bắc là căn cứ địa có vai trò quyết định đối với CM VN, là hậu phương vững chắc cho CM miền Nam, chuẩn bị cho cả nước đi lên CNXH về sau. CM DTDCND ở miền Nam giữ vai trò quyết định trực tiếp đối với sự nghiệp giải phóng miền Nam khỏi ách thống trị của đế quốc Mỹ, thực hiện hòa bình thống nhất nước nhà, hoàn thành CM DTDCND trong cả nước.

-  Con đường thống nhất đất nước: Đảng kiên quyết giữ vững hòa bình thống nhất nước nhà, theo tinh thần của hiệp định Gionever, sẵn sàng hiệp thương tổng tuyển cử hòa bình thống nhất VN, vì đó là con đường tránh đc sự hao tổn về xương máu cho dân tộc ta phù hợp với xu hướng chung của thế giới. Nhưng vẫn luôn đề cao cảnh giác, sẵn sàng đối phó với mọi tình thế.

-  Triển vọng của CM VN: con đường đấu tranh thống nhất nước nhà một con đường gay go, gian khổ, phức tạp và lâu dài nhưng thắng lợi cuối cùng nhất định sẽ thuộc về nhân dân ta.

Ý nghĩa của đường lối: kết hợp được sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại tạo nên một sức mạnh tổng hợp để dân tộc ta đủ sức đánh thắng đế quốc Mỹ xâm lược, giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà.  Đặt trong bối cảnh VN và quốc tế lúc bấy giờ, đường lối chung của Cm VN đã thể hiện tinh thần độc lập, tự chủ và sáng tạo của Đảng ta trong việc giải quyết những vấn đề chưa có tiền lệ lịch sử, vừ đúng với thực tiễn VN, vừa phù hợp với lợi ích nhân loại và xu thế của thời đại.