Câu 6: Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng nhà nước do dân và vì dân.

1.Xây dựng Nhà nước thể hiện quyền làm chủ của nhân dân lao động

HCM có quan điểm nhất quán và xuyên suốt về xây dựng Nhà nước mới ở Việt Nam là một nhà nước do nhân dân lao động làm chủ. Đó là Nhà nước của dân, do dân và vì dân.

a. Nhà nước của dân

+Tất cả mọi quyền lực trong nhà nước và trong xã hội đều thuộc về nhân dân.

 +Nhân dân có quyền kiểm soát Nhà nước: thể hiện là nhân dân có quyền bãi miễn những đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân nào nếu không có sự tín nhiệm của nhân dân.

+HCM cũng nêu rõ quan điểm dân là chủ và dân làm chủ. Dân là chủ là xác định vị thế của dân, còn dân làm chủ là xác định quyền, nghĩa vụ của nhân.

b. Nhà nước do dân

+Nhà nước do dân lập nên, do dân ủng hộ, dân làm chủ. Nhân dân có đủ điền kiện để tham gia quản lý nhà nước, thể hiện ở chỗ:

 Toàn bộ công dân bầu ra Quốc hội.

Quốc hội bầu ra Chủ tịch nước, Ủy viên Thường vụ Quốc hội và Hội đồng Chính phủ. (nay là Chính phủ).

 Hội đồng Chính phủ là cơ quan hành chính cao nhất của Nhà nước, thực hiện các Nghị quyết của quốc hội và chấp hành pháp luật.

 Mọi công việc của Nhà nước trong quản lý xã hội đều thực hiện ý chí của dân.

c. Nhà nước vì dân.

+Nhà nước lấy lợi ích chính đáng của nhân dân làm mục tiêu, tất cả đều vì lợi ích của nhân dân., ngoài ra không có một lợi ích nào khác.

+Theo HCM: một nhà nước vì dân thì từ Chủ tịch nước đến công chức bình thường đều phải làm công bộc, làm đầy tớ cho dân chứ không phải “làm quan cách mạng” để “đè đầu cưỡi cổ nhân dân”.

2. Quan điểm của Hồ Chí Minh về sự thống nhất giữa bản chất giai cấp công nhân với tính nhân dân, tính dân tộc của nhà nước.

a. Về bản chất giai cấp công nhân của Nhà nước

+Theo HCM: Nhà nước ta là nhà nước của dân, do dân và vì dân nhưng tuyệt nhiên nó không phải là “Nhà nước toàn dân”, hiểu theo nghĩa nhà nước phi giai cấp, mà theo Người: Nhà nước ta mang bản chất giai cấp công nhân, thể hiện;

Nhà nước do Đảng Cộng sản lãnh đạo.

Tính định hướng XHCN của sự phát triển đất nước

Thể hiện ở nguyên tắc tổ chức và hoạt động cơ bản của nó là nguyên tắc tập trung dân chủ.

b. Bản chất giai cấp công nhân thống nhất với tính nhân dân, tính dân tộc của nhà nước

v HCM là người giải quyết hài hòa, thống nhất giữa bản chất giai cấp với tính nhân dân và tính dân tộc, thể hiện qua các quan điểm sau:

            + Nhà nước ta ra đời là kết quả của cuộc đấu tranh lâu dài, gian khổ của rất nhiều thế hệ người Việt Nam.

            + Tính thống nhất còn biểu hiện ở chỗ Nhà nước ta bảo vệ quyền lợi của nhân dân, lấy lợi ích của dân tộc làm cơ bản.

            + Trong thực tế: Nhà nước ta đã đứng ra làm nhiệm vụ mà nhân dân giao phó là tiến hành các cuộc kháng chiến để bảo vệ độc lập, tự do cho Tổ quốc, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, góp phần tích cực vào sự phát triển tiến bộ của thế giới

3.Xây dựng Nhà nước có hiệu lực pháp lý mạnh mẽ.

a.Xây dựng một Nhà nước hợp hiến, hợp pháp

Ngày 2.9.1945, Chủ tịch HCM đã thay mặt chính phủ lâm thời đọc Bản Tuyên ngôn độc lập tuyên bố với quốc dân đồng bào và thế giới về sự ra đời của nước VNDCCH, thể hiện tính hợp pháp của chính phủ lâm thời do Người đứng đầu.

Tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ nước VNDCCH (3/9/1945), HCM đã nêu lên một trong 6 nhiệm vụ cấp bách của Chính phủ là: “Chúng ta phải có một bản Hiến pháp dân chủ. Tôi đề nghị Chính phủ tổ chức càng sớm càng tốt cuộc tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu” để sớm có một nhà nước hợp hiến do dân bầu ra.

Ngày 2/3/1946 Quốc hội họp phiên đầu tiên và bầu HCM làm chủ tịch chính phủ liên hiệp kháng chiến. Đây là chính phủ hợp hiến đầu tiên, đại biểu của nhân dân bầu ra, có đầy đủ tư cách và hiệu lực trong việc giải quyết mọi vấn đề đối nội và đối ngoại của nhà nước Việt Nam mới.

b.Hoạt động quản lý nhà nước bằng Hiến pháp, pháp luật và chú trọng đưa pháp luật vào cuộc sống.

+Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật.

+Nhà nước dân chủ thì dân chủ và PL phải luôn luôn đi đôi với nhau

+HCM rất chú trọng đưa PL vào cuộc sống, tạo cơ chế cho PL được thi hành

+HCM yêu cầu cán bộ phải làm cho ND biết hưởng quyền dân chủ, biết dùng quyền dân chủ của mình,dám nói, dám làm.

c. Xây dựng đội ngũ công chức đủ đức, đủ tài

+ Tuyệt đối trung thành với CM.

+ Hăng hái, thành thạo công việc, giỏi chuyên môn nghiệp vụ.

+ Phải có mối liên hệ mật thiết với nhân dân.

+ Là những người dám phụ trách, dám quyết đoán,  dám chịu trách nhiệm.

+ Phải thường xuyên phê bình và tự phê bình.

4.Xây dựng Nhà nước trong sạch, vững mạnh, hoạt động có hiệu quả

a.Đề phòng và khắc phục những tiêu cực trong hoạt động của Nhà nước

-Trong quá trình xây dựng Nhà nước ta, Người chỉ ra những tiêu cực sau đây và nhắc nhở mọi người đề phòng, đó là:

Đặc quyền, đặc lợi: Đó là thói cậy mình làm việc trong cơ quan Nhà nước để cửa quyền, hách dịch với nhân dân, lạm quyền và vơ vét tiền của, lợi dụng chức quyền làm lợi cho cá nhân mình.

Tham ô, quan liêu, lãng phí: HCM coi đây là “giặc nội xâm”, “giặc trong lòng”, nó còn nguy hiểm hơn giặc ngoại xâm.

Lãng phí là lãng phí sức lao động, thời gian và tiền của của nhân dân.

Bệnh tham ô, lãng phí có nhiều nguyên nhân. Người chỉ ra nguyên nhân quan trọng là bệnh quan liêu.

“Tư túng”, “chia rẽ”, “kiêu ngạo”: đây là những hành động gây mất đoàn kết, rối loạn trong công tác.

b.Tăng cường tính nghiêm minh của pháp luật đi đôi với đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng

Với cương vị là chủ tịch nước trong 24 năm (1945 - 1969), HCM luôn thể hiện là người sáng suốt, thống nhất hài hòa giữa lý trí và tình cảm, nghiêm khắc, bao dung và nhân ái. Người yêu cầu pháp luật phải nghiêm trị những kẻ bất lương, dù ở địa vị nào, nghề nghiệp gì. Song Người cũng dùng sức mạnh uy lực của mình để cảm hóa những người tội lỗi, kéo họ đi với cách mạng, giáo dục những người mắc khuyết điểm để họ tránh phạm pháp.

Kết luận: Tư tưởng HCM về dân chủ, về Nhà nước của dân, do dân, vì dân có giá trị lý luận và thực tiễn to lớn, sâu sắc. Đó là tài sản vô giá định hướng cho toàn Đảng và toàn dân ta xây dựng và hoàn thiện nền dân chủ, nhà nước kiểu mới hiện nay, đó là:

            + Bảo đảm quyền làm chủ thực sự của nhân dân.

            + Kiện toàn bộ máy hành chính nhà nước.

            + Tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước.

lign:c iy8 o ang=VI style='font-size: 12.0pt;font-family:Arial;mso-ansi-language:VI'>Phương châm tiến hành chiến tranh là: Tự lực cánh sinh cũng là một phương châm chiến lược rất quan trọng.