CÂU 7: TRÌNH BÀY CƠ CHẾ BỆNH SINH CỦA BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TYP 1 & 2

a) Cơ chế bệnh sinh type I:

Nếu không được điều trị = insuline đủ liều lượng, diễn biến của bệnh thường nhanh với nhiều biến chứng nặng.

Cơ chế khởi đầu là glucose không được hỗ trợ bởi insuline để qua được màng vào bên trong tế bào. Cũng do thiếu insuline, gan tăng cường thoái hoá glycogen và mô mỡ tăng huy động, giảm tổng hợp lipid dẫn đến các hậu quả trực tiếp:

- Nồng độ Glucose trong máu tăng cao vượt quá ngưỡng thận làm đào thải glucose ra nước tiểu kéo theo nước dẫn đến triệu trứng đái nhiều.

- Glucose máu cao gây tăng áp lực thẩm thấu kèm theo lượng nước mất qua thận tăng gây cảm giác khát làm bệnh nhân phải uống nhiều nước để bù lượng nước đã mất.

- Lượng glucose máu mất qua thận rất lớn, cơ thể phải tăng tạo glucose từ nguồn lipid, protid làm bệnh nhân gầy nhanh và gầy nhiều.

- Tế bào thiếu năng lượng, sự khuếch tán thụ động vào tế bào nhờ nồng độ glucose cao trong máu vẫn ko đủ, do vậy cảm giác đói thường xuyên khiến bệnh nhân ăn nhiều.

- Lipid bị huy động làm tăng lipid máu (các glycerid và acid béo) làm gan tăng cường tạo các mẩu acetyl CoA, từ đó tăng tạo thể cetonic đưa ra máu. Sự ứ đọng trong máu của thể cetonic làm chúng xuất hiện trong nước tiểu, đồng thời là cơ chế chủ yếu làm giảm pH máu gây nhiễm acid chuyển hóa mất bù và gây nhiễm độc thần kinh.. Sự ứ đọng các mẩu acetyl CoA trong gan làm gan tăng cường tổng hợp cholesterol. Đó là nguy cơ rất lớn gây xơ vữa mạch ở người tiểu đường. Ở typ 1 tổn thương các mạch máu nhỏ trong toàn thân là chủ yếu . vd ở võng mạc gây giảm thị lực.

- Các rối loạn khác: Thiếu insuliin, protein kém tổng hợp mà tăng thoái hóa (cân bằng nitơ âm tính, người bệnh mau gầy và suy kiệt) đồng thời con đường pentose cũng ngừng trệ (do thiếu nguyên liệu ban đầu :G6P) khiến sự tổng hợp lipid chậm lại hoặc ngừng góp phần làm gầy người bệnh.

        b) Tiểu đường typ 2:

        Cơ bản giống như typ 1 nhưng diễn biến chậm hơn và nhẹ hơn.
        Hay gặp các hậu quả xơ vữa các mạch trước tuổi, đưa đến các biến chứng nặng về tim, não (đột quỵ) trứoc khi các biến chứng trực tiếp của tiểu đường (rối loạn chuyển hóa, nhiễm acid, nhiễm khuẩn, lao …) làm chết bệnh nhân.