Câu 7: Khái niệm, nguyên tắc xây dựng Luật Hình sự 1999?

a. Khái niệm:

Luật hình sự là một ngành luật trong hệ thống pháp luật của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, bao gồm hệ thống các quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành xác định những hành vi nguy hiểm cho xã hội coi là tội phạm; đồng thời quy định hình phạt đối với những tội phạm ấy

b.Các nguyên tắc cơ bản của luật hình sự:

- Nguyên tắc pháp chế XHCN là nguyên tắc chỉ đạo xuyên suốt quá trình xây dựng và áp dụng các quy định của luật hình sự. Nôi dung chính của nguyên tắc này là sự tuân thủ pháp luật triệt để từ phía cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội và công dân. Nói cách khác là nguyên tắc vai trò thống trị của pháp luật. Đảm bảo thực hiện nguyên tắc này có ý nghĩa rất quan trọng trong quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN hiện nay vì đây là nhà nước yêu cầu vị trí tối thượng của pháp luật trong mọi hoạt động của xã hội.

- Nguyên tắc dân chủ xã hội chủ nghĩa là một nguyên tắc cơ bản khác được đặt ra nhằm bảo vệ, tôn trọng các quyền tự do, dân chủ của công dân. Bộ luật hình sự chống lại mọi hành vi vi phạm quyền tự do, dân chủ của nhân dân. Bộ luật quy định những hành vi xâm phạm tự do chính trị, thông tin, văn hóa, thân thể... của nhân dân là tội phạm.

- Nguyên tắc nhân đạo XHCN thể hiện rõ nét qua chính sách hình sự của Nhà nước. Việc áp dụng hình phạt không chỉ nhằm mục đích trừng trị, mà còn nhằm mục đích giáo dục, cải tạo người phạm tội thành người có ích cho xã hội. Các hình phạt trong Bộ luật Hình sự không nhằm gây đau đớn thể xác, hạ thấp nhân phẩm. Việc áp dụng các biện pháp giảm nhẹ khoan hồng cũng được áp dụng đối với những người phạm tội biết ăn năn, hối cải, lập công chuộc tội...

- Nguyên tắc công bằng được tuân thủ triệt để trong luật hình sự. Mọi người bất kể địa vị xã hội, giới tính, tôn giáo, dân tộc... đều bình đẳng trước pháp luật. Hai người phạm vào một tội giống nhau sẽ chịu những chế tài giống nhau cho dù họ là ai.

-Nguyên tắc kết hợp hài hòa chủ nghĩa yêu nước và tinh thần quốc tế vô sản được thể hiện qua việc Bộ luật Hình sự nghiêm trị các hành vi phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược, chống loài người, can thiệp công việc nội bộ các nước; tôn trọng và đảm bảo thực hiện các cam kết quốc tế trong đấu tranh phòng chống tội phạm.