Câu 1: (CNXH) Nêu rõ những đặc trưng cơ bản của XH XHCN và thời kỳ quá độ lên CNXH?

TL:

1.      Những đặc trưng cơ bản của XH XHCN

Các HTKT – XH đều có những tiêu chí giống nhau và cái để phân biệt giữa HTKT – XH này với HTKT – XH khác chính là những đặc trưng có bản được biểu hiện trên các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.

+ Trên lĩnh vực chính trị: Do vẫn còn sự khác biệt giai caaos (trong đó có cả giai cấp bóc lột) do đó nhà nước vẫn tồn tại – đó là nhà nước chuyên chính vô sản. Dù hình thức nhà nước XHCN có khác nhau do đặc điểm lịch sử của mỗi quốc gia dân tộc, nhưng đếu mang bản chất giai cấp công nhân do đảng cộng sản lãnh đạo. Đó là nhà nước kiểu mới, nhà nước của dân, do dân và vì dân – công cụ chủ yếu nhất để cải tạo, xây dựng và bảo vệ những thành quả của CNXH. Thiết lập nên dân chủ XHCN.

+ Trên lĩnh vực kinh tế: Cơ sở vật chất của CNXH là nên công nghiệp hiện đại, nông nghiệp phát triển the hướng hiện đại hóa. Ở giai đoạn đầu vẫn tồn tại nhiều thành phần kinh tế, do đó giai cấp công nhân một mặt phát triển mạnh mẽ LLSX, mặt khác sử dụng nhà nước để từng bước xóa bỏ chế độ tư hữu, cải tạo QHXH cũ, thiết lập QHSX mới trên cơ sở chế độ công hữu những TLSX lớn và chủ yếu. Tổ chức, quản lý lao động bằng kỷ luật: chặt chẽ, có kế hoạch và tự giaics cao. Thực hiện nguyên tắc phân phối theo lao động (làm theo năng lực, hưởng theo lao động).

+ Trên lĩnh vực Văn hóa – Xã hội: Nền văn hóa XHCN là nền tảng tinh thần của XH XHCN. Vì vậy, văn hóa XHCN phải hướng mọi hoạt động vào việc xây dựng con người phát triển toàn diện thực hiện công cuộc giải phóng con người khỏi mọi áp bức bóc lột và bất công. Hệ tư tưởng Mac – Lenin là hệ tư tưởng chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội.

Đây là thời kỳ giai cấp công nhân thực hiện nhiệm vụ như giải quyết mối quan hệ giữa giai cấp và dân tộc, giữa dân tộc và quốc tế và giải quyết tốt các vấn đề tôn giáo, gai đình…cũng như phát triển văn hóa dân tộc.

2.      Những đặc điểm cơ bản của thời kỳ quá độ lên CNXH

Thời kỳ quá độ lên CNXH là thời kỳ cải biến cách mạng sâu sắc, toàn diện và lâu dài trên các lĩnh vực của đời sống xã hội., nhằm tạo ra những tiền đề vật chất và tinh thần cần thiết cho xã hội mơi, trong đó những nguyên tắc cơ bản của XH XHCN được thực hiện.

Những đặc điểm cơ bản đó là: Đặc điểm nổi bật của thời kỳ quá độ lên CNXH là sự tồn tại đan xen giữa những nhân tố của xã hội cũ trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội.

+ Về chính trị: Nhà nước của giai cấp công nhân được thiết lập, củng cố và không ngừng hoàn thiện nhằm thực hiện dân chủ cho nhân dân, bảo vệ thành quả cách mạng và đập tan những âm mưu của các thế lực phản động.

+ Về kinh tế: Thời kỳ này tồn tại nền kinh tế nhiều thành phần, với nhiều hình thức sở hữu khác nhau về TLSX trong đó sở hữu nhà nước đóng vai trò chủ đạo.

+ Về xã hội: Gắn liền với các thành phần kinh tế là cơ cấu xã hội có nhiều giai cấp, có nhiều lợi ích chung và những lợi ích khác nhau. Còn có sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng, miền trong một quốc gia, giưa lao động trí óc và lao động chân tay.

+ Về văn hóa tinh thần: Bên cạnh hệ tư tưởng của GCCN, nền văn hóa mới XHCN đang được hình thành và phát triển, thì những tàn dư của nền văn hóa cũ, hệ tư tưởng lạc hậu từng bước được đẩy lùi.

Theo Lenin thời kỳ quá độ lên CNXH là thời kỳ tiến tục cuộc đấu tranh giai cấp với những nội dung và hình thức mới của đời sống xã hội để tổ chức và xây dựng thành công một xã hội mới – XH XHCN.

Như vật, xét về mặt bản chất thì thời kỳ qua độ lên CNXH nằm trong giai đoạn thấp của hình thái kinh tế - XH CSCN. Nhưng do điểm xuất phát, trình độ phát triển, điều kiện lịch sử, truyền thống khác nhau cho nên ở từng quốc gia có tính đặc thù khác nhau, dẫn đến bước đi, hình thức, nhịp độ phát triển không giống nhau. Nó đòi hỏi các Đảng cộng sản phải vận dụng linh hoạt, sáng tạo các nguyên lý, quy luật chung vào hoàn cảnh cụ thể của nước mình, dân tộc mình.